Vì sao người dân Nguyên Khê bức xúc?

Năm 1999, thôn Khê Nữ, xã Nguyên Khê (Đông Anh) có khoảng 833.972m2 đất nông nghiệp. Trong đó, riêng xóm Ngõ của thôn Khê Nữ có 285.980m2 đất đã được chính quyền địa phương xây dựng phương án chi tiết, giao cho các hộ gia đình quyền sử dụng ổn định, lâu dài theo Nghị định 64/CP. Năm 1999, để tránh tình trạng đất đai bị hoang hóa, UBND xã Nguyên Khê đã tổ chức vận động người dân xóm Ngõ, thôn Khê Nữ nhận thêm đất (công ích) đưa vào sản xuất tại xứ đồng Nương Soi. Do vị trí xứ đồng Nương Soi nằm cách xa đường làng, lại là khu ruộng trũng, tiêu chuẩn mỗi nhân khẩu chỉ được giao đúng 36m2 nên cả thôn lúc bấy giờ chỉ có 47 hộ gia đình "xung phong" nhận đất.

Ngày 28-4-2000, cùng với các diện tích đất nông nghiệp được giao khác theo "phương án giao đất chi tiết", phần diện tích đất mà các hộ gia đình nhận sản xuất thêm tại xứ đồng Nương Soi được UBND huyện Đông Anh cấp GCNQSD đất theo Nghị định 64/CP. Từ khi được cấp GCNQSD đất đến nay, 47 hộ gia đình nêu trên đều sản xuất ổn định, hằng năm nộp thuế nông nghiệp đầy đủ theo quy định. Mọi việc sẽ bình thường nếu như không có Quyết định số 6018/QĐ-UBND, ngày 16-11-2009 về việc thu hồi 488.915m2 đất trên địa bàn huyện Đông Anh (trong đó có diện tích đất thuộc cánh đồng Nương Soi) để phục vụ Dự án xây dựng đường nối từ cầu Nhật Tân đến sân bay Nội Bài.

Trong tháng 11-2010, một số người dân xóm Ngõ, thôn Khê Nữ hết sức bức xúc khi thấy tên mình nằm trong danh sách 38 hộ gia đình trong diện bị thu hồi, hủy bỏ GCNQSD đất tại xứ đồng Nương Soi theo Quyết định số 4759/QĐ-UBND của UBND huyện Đông Anh. Nguyên nhân bị hủy GCNQSD là vào giai đoạn năm 2000, Hội đồng giao đất, xét cấp GCNQSD đất xã Nguyên Khê trong công tác kiểm đếm đã thiếu sót, không kiểm tra, đối chiếu phương án giao đất. Từ đó, dẫn đến việc lập hồ sơ trình UBND huyện cấp GCNQSD đất có sự sai lệch lớn về diện tích giữa phương án giao đất với GCNQSD đất đã cấp cho các hộ gia đình (!?).

Theo bà Nguyễn Thị Tuyết (một cư dân xóm Ngõ), việc UBND huyện Đông Anh thu hồi, hủy 38 GCNQSD đất có diện tích vênh với phương án giao đất nông nghiệp đã được chính quyền xã Nguyên Khê kiểm đếm, thống kê chi tiết là bất hợp lý. Bởi theo Công văn số 7267/UBND-TNMT, ngày 30-8-2011, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo Sở Tài nguyên - Môi trường, UBND các quận, huyện: "Đối với đất nông nghiệp đã được giao cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng lâu dài theo Nghị định 64/CP…, nghiêm cấm việc chia lại diện tích đã được giao khi chưa có chỉ đạo, hướng dẫn của trung ương và thành phố".

Không chỉ vậy, việc khiến người dân khó hiểu là ngay sau khi có quyết định hủy số GCNQSD đất nêu trên, ngày 28-3-2011, UBND huyện Đông Anh lại tiến hành xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB chi tiết đối với những hộ gia đình đã bị thu hồi GCNQSD để lấy đất phục vụ Dự án xây dựng đường nối từ cầu Nhật Tân đến sân bay Nội Bài. Và khó hiểu hơn nữa là, trong GCNQSD đất (đã bị thu hồi) của các hộ gia đình xóm Ngõ, thì tổng diện tích đất nông nghiệp của hộ bà Trương Thị Dung ở xứ đồng Nương Soi là 360m2, bà Ngô Thị Gần là 180m2, bà Nguyễn Thị Tuyết 360m2…; thế nhưng, khi công bố quyết định thu hồi đất và lập phương án đền bù, hỗ trợ GPMB, UBND huyện Đông Anh lại không cho người dân được hưởng toàn bộ diện tích bị thu hồi này. Cụ thể, hộ bà Gần chỉ được hưởng bồi thường có 36m2, bà Dung là 300m2… Còn lại số tiền bồi thường tương ứng với 576m2 đất không được chi trả cho các hộ mà xung công quỹ. Theo lý giải thì 576m2 đất này là quỹ đất công do tập thể quản lý thì tiền đền bù xung công quỹ do UBND xã Nguyên Khê quản lý.

Ngoài ra, theo phản ánh của người dân, để được nhận tiền đền bù, hỗ trợ GPMB đối với diện tích đất bị thu hồi ở xứ đồng Nương Soi theo phương án UBND huyện Đông Anh đã phê duyệt, một số hộ gia đình xóm Ngõ, thôn Khê Nữ còn phải "tự giác chấp hành" hoán đổi một phần diện tích đất nông nghiệp nằm ngoài dự án tương đương với phần diện tích đất bị thu hồi. Vì không còn đất nông nghiệp để hoán đổi (do bị thu hồi hết ở các dự án trước), hiện nay một số gia đình xóm Ngõ, thôn Khê Nữ vẫn chưa được nhận tiền hỗ trợ, đền bù GPMB; ví dụ như trường hợp hộ gia đình bà Nguyễn Thị Tuyết… Lý giải về vấn đề này, ông Nguyễn Lê Hiếu, Phó Trưởng ban Bồi thường, hỗ trợ GPMB huyện Đông Anh cho biết, các hộ phải hoán đổi diện tích là bởi diện tích đất nông nghiệp của các gia đình này đã vượt quá hạn mức giao đất theo Nghị định 64/CP. Còn việc, sau khi thu hồi GCNQSD đất do cấp sai, UBND huyện Đông Anh vẫn quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB cho các hộ gia đình trước đây có đất ở xứ đồng Nương Soi là do các hộ vẫn còn tài sản trên đất (!?).

Do không đồng tình với việc thu hồi GCNQSD đất và chính sách đền bù, hỗ trợ GPMB của UBND huyện Đông Anh, người dân xóm Ngõ đã nhiều lần phản ánh sự việc đến các cấp chính quyền. Tuy nhiên, đến nay kiến nghị của người dân vẫn không được UBND huyện Đông Anh giải quyết triệt để. Chúng tôi cho rằng, UBND huyện Đông Anh cần xử lý dứt điểm vụ việc để tránh khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, giữ vững ANTT địa phương và bảo đảm tiến độ Dự án đường Nhật Tân đến sân bay Nội Bài.