Đề xuất kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2030

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ chín, sáng 13-5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 và Nghị quyết số 107/2020/QH14.

Dự thảo Nghị quyết nêu rõ, kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12. Nghị quyết này dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026. Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết này để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, mục đích quan trọng của Nghị quyết là nhằm thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư vào lĩnh vực này, góp phần thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao hơn nữa giá trị sản phẩm nông nghiệp, từ đó nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Chính sách thuế sử dụng đất nông nghiệp đã thực hiện được hơn 30 năm và hiện đang miễn thuế đến hết ngày 31-12-2025 theo Nghị quyết số 55/2010/QH12, Nghị quyết số 28/2016/QH14 và Nghị quyết số 107/2020/QH14 của Quốc hội, trừ diện tích đất nông nghiệp mà Nhà nước giao cho tổ chức quản lý nhưng không trực tiếp sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp mà giao cho tổ chức, cá nhân khác nhận thầu theo hợp đồng để sản xuất nông nghiệp.

Việc tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2030 không có hạn chế đáng kể nào do hiệu ứng tích cực về tác động kinh tế - xã hội của việc thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp theo các nghị quyết trên trong thời gian qua, ngoại trừ việc kéo dài thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp sẽ không làm tăng số thu ngân sách nhà nước.

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban cho rằng, dự thảo Nghị quyết không có nội dung chính sách mới mà chỉ kéo dài thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp.

Việc thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp có ý nghĩa quan trọng, thể hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong việc hỗ trợ, khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Ủy ban nhất trí với nội dung dự thảo Nghị quyết như đề nghị của Chính phủ.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp một cách đại trà không tạo ra động lực cho việc sử dụng đất hiệu quả, tích tụ đất cho sản xuất nông nghiệp theo quy mô lớn. Cùng với đó, việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp thời gian vừa qua cũng có phần dẫn đến tình trạng sử dụng đất nông nghiệp còn lãng phí, để hoang hóa.

Do đó, Ủy ban đề nghị rà soát, đánh giá thực trạng sử dụng đất nông nghiệp để có thể thiết kế chính sách miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp như một công cụ thúc đẩy hiệu quả sử dụng đất, tránh lãng phí nguồn lực đất nông nghiệp, góp phần thực hiện Chỉ thị số 27-CT/TƯ của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Ngoài ra, một số ý kiến cho rằng, tại Báo cáo tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện chính sách thuế sử dụng đất nông nghiệp, Bộ Tài chính đã đánh giá chính sách thuế sử dụng đất nông nghiệp qua hơn 30 năm triển khai, đến nay có những quy định không còn phù hợp với thực tế sản xuất nông nghiệp. Cụ thể, cách xác định nghĩa vụ thuế vẫn đang được tính theo kg thóc trên 1ha của từng hạn đất (đang áp dụng đối với một số đối tượng không thuộc diện được miễn thuế).

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ cân nhắc việc không miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với các trường hợp đất để hoang hóa, sử dụng không đúng mục đích phục vụ cho nông nghiệp; đánh giá định kỳ về hiệu quả của chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp từ các góc độ về tác động đến kinh tế nông nghiệp, đời sống nông dân và hiệu quả sử dụng đất.