Tỷ lệ vô sinh thứ phát tại Việt Nam đang gia tăng

Thông tin trên được đưa ra tại hội thảo “Mức sinh thấp tại Việt Nam: Thực trạng và giải pháp” do Hội Phụ sản Việt Nam phối hợp cùng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), Công ty TNHH Merck Healthcare Việt Nam tổ chức ngày 10-11 tại Hà Nội.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, nhờ thành công của chương trình Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Việt Nam đã đạt mức sinh thay thế với trung bình mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (từ 15-49) có 2,1 con từ năm 2006 và duy trì cho đến nay. Tuy nhiên, mức sinh lại chênh lệch đáng kể giữa các vùng, đối tượng, tỉnh, thành phố.

Bên cạnh 33 tỉnh, thành phố có mức sinh cao, hiện có 21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp, thậm chí một số nơi, mức sinh rất thấp (với 1,48 con/phụ nữ), tập trung ở khu vực Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và Duyên hải miền Trung. Các tỉnh mức sinh thấp có quy mô dân số là 37,9 triệu người (chiếm khoảng 39,4% dân số cả nước), điều này tác động rất lớn đến sự phát triển bền vững.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương, mức sinh thấp không chỉ diễn ra ở một số đô thị - nơi có điều kiện kinh tế phát triển, mà còn xuất hiện ở nhiều tỉnh có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng, trong điều kiện kinh tế tiếp tục tăng trưởng nhanh, đô thị hóa ngày càng nhanh, sự hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, xu hướng ít con ngày càng lan rộng, mức sinh thấp kéo dài sẽ để lại nhiều hệ lụy như già hóa dân số nhanh, thiếu hụt lao động, ảnh hưởng đến an sinh xã hội…

Trước thực tế trên, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho rằng, nhiệm vụ giải pháp chủ yếu cho vùng mức sinh thấp là tập trung tuyên truyền lợi ích của việc sinh đủ hai con, các yếu tố bất lợi của việc kết hôn, sinh con quá muộn, sinh ít con đối với việc phát triển kinh tế - xã hội, đối với gia đình và chăm sóc bố mẹ khi về già.

Mặt khác, tập trung vận động nam, nữ thanh niên không kết hôn muộn, không sinh con muộn, mỗi cặp vợ chồng sinh đủ 2 con và nuôi dạy con tốt. Đồng thời, thí điểm và từng bước mở rộng các biện pháp hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con ở vùng mức sinh thấp…

Cùng với sự chênh lệch mức sinh giữa các vùng, Việt Nam cũng là một trong các quốc gia có tỷ lệ vô sinh cao. Ước tính, mỗi năm có hơn 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn (chiếm tỷ lệ khoảng 7,7%). Trong số này, khoảng 50% là cặp vợ chồng ở độ tuổi dưới 30. Đặc biệt, tỷ lệ vô sinh thứ phát (vô sinh sau một lần có thai) đang gia tăng đến 15-20% sau mỗi năm và chiếm hơn 50% các cặp vợ chồng vô sinh.

Theo GS.TS Nguyễn Viết Tiến, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam, thời gian tới, cần có những giải pháp can thiệp, hỗ trợ để giúp cá nhân, cặp vợ chồng hiếm muộn được hưởng hạnh phúc làm cha mẹ, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

Các bác sĩ sản khoa cũng lưu ý, những cặp vợ chồng từng có con nhưng sau 6 tháng không dùng các biện pháp tránh thai mà chưa đậu thai thì có thể bị vô sinh thứ phát, cần khám, điều trị kịp thời.