Tỷ giá biến động mạnh có đáng ngại?

Đáng chú ý, tỷ giá USD/VND chưa có dấu hiệu ngừng tăng. Biến động trái thông lệ này có đáng ngại?

Giá USD tại ngân hàng tăng 1,35%

Tỷ giá trong nước biến động chủ yếu do đà tăng của giá USD trên thị trường thế giới. Trong 2 tháng, chỉ số USD Index (DXY) tăng 1,89%, từ mức 101,89 lên 103,82, thậm chí có thời điểm chỉ số USD Index chạm ngưỡng 105.

Đối với thị trường trong nước, tỷ giá trung tâm tăng từ 23.848 VND/ USD ngày 2-1 lên 24.002 VND/USD ngày 29-2, tương đương mức tăng 0,65%. Trong đó, giai đoạn tăng mạnh nhất là cận Tết Nguyên đán (từ ngày 18 đến 29-1). Trong nửa đầu tháng 2-2024, tỷ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh chủ yếu theo xu hướng giảm, nhưng sau kỳ nghỉ Tết, tỷ giá trung tâm tăng liên tiếp từ ngày 23 đến 27-2, lên 24.014 VND/USD.

Tại các ngân hàng thương mại, theo xu hướng tăng của tỷ giá trung tâm, giá USD cũng được niêm yết tăng 1,35% từ đầu năm. Riêng nửa cuối tháng 2, tỷ giá USD/VND tăng khá mạnh. Theo thống kê, ngày 26-2, tỷ giá tại các ngân hàng thương mại cao nhất kể từ đầu năm, giao dịch phổ biến ở mức 24.470 VND/USD (mua vào) - 24.840 VND/USD (bán ra).

Ngày giao dịch cuối cùng của tháng 2, tỷ giá niêm yết ở mức 24.450 VND/USD (mua vào) - 24.820 VND/USD (bán ra). Nếu những năm trước, giá USD trên thị trường tự do thường tăng trước thời điểm Tết Nguyên đán, để "hạ nhiệt" sau thời điểm nghỉ Tết, thì năm nay lại diễn biến ngược chiều. Giá USD tự do tăng gần 3%, từ 24.700 VND/USD lên 25.430 VND/USD (bán ra).

Giới chuyên gia nhận định, tỷ giá có thể chịu áp lực cao trong quý I, bởi những chính sách khác biệt giữa Việt Nam và các quốc gia khác. Việt Nam tập trung hỗ trợ tăng trưởng, trong khi nhiều nước vẫn cảnh giác với lạm phát. Chênh lệch lãi suất giữa VND và USD hiện nay ở mức âm 2,1-2,4%/năm ở các kỳ hạn dưới 1 tháng, có thể kích thích các hoạt động kinh doanh chênh lệch lãi suất, tạo sức ép lên tỷ giá.

Nhóm chuyên gia của Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhận định, nguyên nhân khiến VND mất giá là do sự phục hồi của USD, xuất phát từ việc nhà đầu tư giảm bớt kỳ vọng về triển vọng cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Lãi suất USD vẫn ở mức cao trong bối cảnh FED chưa nới lỏng chính sách tiền tệ, trong khi lãi suất VND sụt giảm rất mạnh. Mức chênh lệch giữa USD và VND khiến cho tỷ giá không những không hạ nhiệt mà còn tăng trong thời gian qua.

Không gây áp lực lên thị trường

Lý giải thêm về việc tỷ giá trên thị trường tự do "leo thang", đại diện một ngân hàng cổ phần ở Hà Nội lại cho rằng, giá USD tự do bị ảnh hưởng lớn từ chênh lệch của giá vàng, nhất là giá vàng nhẫn. Sau khi vàng SJC tăng nhanh thì chênh lệch giá vàng nhẫn so với thế giới cũng lên tới mức 3 triệu đồng một lượng.

Đây là mức chênh lệch hiếm gặp từ trước đến nay, do đó giá vàng nhẫn đang là vấn đề lớn tác động đến tỷ giá của thị trường tự do. Với dự báo giá vàng quốc tế còn có thể tiếp tục đi lên trong năm 2024, giá vàng trong nước cũng có thể chịu tác động song hành và mở rộng thêm khoảng cách với giá thế giới quy đổi...

Theo dự đoán của Ngân hàng HSBC Việt Nam, tỷ giá USD/VND đối mặt với áp lực tăng trong quý I năm nay. Những dấu hiệu cho thấy sự cải thiện có thể xảy ra trong nửa cuối năm 2024.

Ngược lại, yếu tố hỗ trợ cho tỷ giá trong biên độ cho phép đó là cung ngoại tệ được dự báo tiếp tục dồi dào nhờ thặng dư thương mại, vốn FDI, kiều hối và du lịch quốc tế phục hồi. Việc các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới đảo chiều nới lỏng chính sách tiền tệ sẽ giúp chính sách điều hành tỷ giá tại Việt Nam không còn chịu nhiều áp lực như giai đoạn trước.

Nhiều tổ chức quốc tế dự báo, tỷ giá USD/VND sẽ ở mức 24.000 VND/USD trong quý I-2024; 23.800 VND/USD trong quý II; 23.600 VND/USD trong quý III và 23.500 VND/USD trong quý IV-2024. Ẩn số lớn nhất của tỷ giá năm 2024 là FED có thể trì hoãn quá trình giảm lãi suất, rủi ro chiến sự leo thang ở một số khu vực. Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị, doanh nghiệp nhập khẩu nên sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá.

Theo đánh giá của Công ty Chứng khoán KB (KBSV), mức tăng của tỷ giá USD/VND tối thiểu 2% Ngân hàng Nhà nước mới can thiệp ổn định tỷ giá; trong bối cảnh lạm phát ổn định ở mức thấp, các chính sách tiền tệ hiện tại vẫn ưu tiên hạ lãi suất để kích thích tăng trưởng kinh tế.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước cũng khẳng định, trên thị trường tự do, tỷ giá USD/VND có mức biến động lớn hơn tại hệ thống ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch tại thị trường này là rất nhỏ trong tổng thể hoạt động của thị trường ngoại hối trong nước. Gần như toàn bộ các giao dịch phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu, vay trả nợ nước ngoài, đầu tư nước ngoài của các doanh nghiệp và các giao dịch hợp pháp của cá nhân luôn được các ngân hàng phục vụ đầy đủ trong định hướng quản lý sự ổn định nhất quán từ cơ quan quản lý. Do vậy, các biến động lớn hơn (nếu có) từ thị trường tự do không phải là yếu tố có thể gây áp lực lên sự ổn định của thị trường.