Turning Torso- Hình ảnh kiến trúc mới của Thụy Điển

Phác thảo Turning Torso của Sangtiago Calatrava

Mỗi công trình kiến trúc phải là một tác phẩm nghệ thuật - đó là quan điểm của nhà kiến trúc sư kiêm điêu khắc gia người Tây Ban Nha Santiago Calatrava. Turning Torso dịch từ tiếng Anh có nghĩa là bức tượng bán thân vặn mình, cụ thể từ Torso hay dùng để chỉ những bức tượng bán thân mất đầu thời Hy Lạp cổ đại.

Nhìn tòa nhà cao 54 tầng hiện đại trắng muốt đang vặn mình tạo dáng giữa thành phố Malmo (phía Nam Thụy Điển), khó có thể nghĩ rằng tác giả của nó đã lấy cảm hứng sáng tạo từ một bức tượng bán thân Hy Lạp. Nhưng nhìn vào những bản vẽ phác thảo của ông thì điều đó hoàn toàn thuyết phục. Với những ý tưởng lãng mạn và táo bạo, tòa nhà Turning Torso - tác phẩm kiến trúc của S.Calatrava mới được khánh thành vào tháng 8-2005 ở vịnh bờ Tây của thành phố Malmo đã trở thành biểu tượng kiến trúc mới của Thụy Điển. Từ những cửa kính lớn trong suốt của tòa nhà này có thể phóng tầm mắt qua vịnh Oeresund để nhìn sang tận Đan Mạch.

Từ sân bay Copenhaghen (Đan Mạch) theo chỉ dẫn của một người bạn đang học ở Nhạc viện Malmo, tôi mua vé tàu cao tốc và chỉ sau 45 phút đã có mặt ở nhà ga trung tâm Malmo. Trời về chiều, ánh hoàng hôn phủ lên thành phố ven biển Baltique một màu hồng sáng ngả vàng mật ong trông thật quyến rũ. Tôi tranh thủ vác máy ảnh tìm ngay đến tòa nhà Turning Torso để mong chớp được những kiểu ảnh đẹp. Gió biển thổi mạnh tưởng chừng như chân sắp bị nhấc khỏi mặt đất. Đường phố vắng teo, nhiều khu nhà ở mới khoảng 4-5 tầng đang được xây dựng dở dang gần đó. Rõ ràng những tìm tòi về hình thức và chất liệu hiện đại trong thiết kế kiến trúc đang được thịnh hành ở châu Âu. Khó khăn lắmtôi mới tìm được một chỗ ưng ý để thu được vào ống kính hình ảnh tòa nhà cao 190m gồm 9 khối (mỗi khối 6 tầng) chồng lên nhau - một trong những tòa nhà ở cao nhất châu Âu hiện nay.

Tính từ dưới đất lên tới nóc, tòa nhà này tự “vặn” quanh mình một góc đúng 90 độ, trong đó mỗi tầng “vặn” 1,6 độ - một độ vặn nhỏ tới mức người ta không nhận ra bằng mắt thường nếu đang ở trong tầng đó. Hai khối dưới cùng (từ tầng 2-6 và 8-12) dùng cho thuê văn phòng và kinh doanh. Tầng 53 và 54 được sử dụng làm phòng hội nghị với tổng diện tích mỗi tầng là 430m2. Các tầng còn lại gồm 147 căn hộ cho thuê hoặc bán đứt. Tôi bước qua đường vào giữa bồn nước nông chạy bao quanhnhà với những bức tượng đồng trang trí để vào tầng 1 tòa nhà. ấn tượng thú vị đầu tiên là bạn được đưa tay lên giữ lấy bức tượng đồng nhỏ hình người theo tư thế nằm co chân (là tay nắm cửa) để mở chiếc cửa kính lớn trong suốt. Tại sảnh tầng một đang có cuộc gặp mặt các khách hàng của hãng HSB, một công ty nhà ở lớn của Thụy Điển và cũng là công ty đầu tư xây dựng Turning Torso. Cô lễ tân cười thật tươi, tiến lại mời tôi ly champagne. Mọi người đều đứng nói chuyện và đang bàn tán sôi nổi về vẻ đẹp và sự tiện nghi của tòa nhà và một đề tài cũng rôm rả không kém là giá cả thuê văn phòng và căn hộ tại đây. Tôi bắt chuyện với chị Cornella Fuerbach, một nhà thiết kế nội thất của Malmo. Chị chỉ một người đàn ông ăn vận bảnh bao đang đứng phía xa: “Kia là Anders Bystroem - chồng của ca sĩ Thụy Điển nổi tiếng Lill Lindfors. Anh ấy ký hợp đồng thuê một căn hộ ở Turning Torso. Lill Lindfors sống ở đây là chính nhưng cô ấy thường xuyên qua lại đây”. Cornelia cũng cho tôi biết tất cả các căn hộ của Turning Torso đã được đăng ký thuê hết trước khi nó được xây dựng xong. Các căn hộ này rộng từ 45 đến 190m2, được cho thuê với giá xấp xỉ 1.000 đến 3.500 USD/tháng. Thậm chí có một số muốn ở đây vĩnh viễn, vì thế đã có 10 căn hộ được bán đứt với giá lên tới 1,7 triệu USD.

Một lượng gỗ sồi lớn có màu vàng sáng tự nhiên được dùng để ốp lát và trang trí nội thất tòa nhà Turning Torso. Từng nhóm khách được đưa lên tham quan tầng 43 và 49 của tòa nhà. Tại hai tầng này có 2 phòng lớn đặc biệt nhìn được toàn cảnh xung quanh qua 4 bức tường kính lớn vững chắc và trong suốt. Hai phòng này được dùng để tổ chức tiệc hay những cuộc họp cho khoảng 20-30 người. Toàn bộ bàn ghế đèn và trang trí nội thất đều gây chú ý cho mọi người bởi những thiết kế mới lạ và hiện đại. Không còn lời nào để tả sự kỳ vĩ và thơ mộng của biển Baltique hiện ra như một bức tranh qua những khuôn cửa lớn. Dưới kia là Malmo và phía xa bên kia vịnh Oeresund là thành phố Copenhaghen mờ ảo. Hai thành phố Bắc Âu hiện ra như một tấm sa bàn với những khối nhà nhỏ xíu như đồ chơi lego. Sự sáng tạo của con người quả là tuyệt vời khi đã vươn cao hơn, xa hơn cả cánh chim bay.

Tại Viện bảo tàng nghệ thuật Metropolitan (New York) đang có cuộc triển lãm kiến trúc lớn mang tên: Sangtiago Calatrava - từ điêu khắc đến kiến trúc. Với quan niệm mỗi công trình kiến trúc phải là một tác phẩm nghệ thuật, S.Calatrava đã thiết kế các tác phẩm kiến trúc phần lớn dựa trên các sáng tác điêu khắc của ông. Tòa nhà Turning Torso được đánh giá là một trong 25 tòa nhà chọc trời độc đáo nhất thế giới và là viên ngọc kiến trúc hiện đại của Thụy Điển. Còn kiến trúc sư Santiago Calatrava được phong là cây đại thụ trong làng kiến trúc thế giới hiện nay. Ông sinh năm 1951 tại Benimamet (gần Valencia, Tây Ban Nha). Tên tuổi của ông đứng đằng sau nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng trên khắp thế giới: Ga xe lửa Stadelhofen ở Zurich (Thụy Sĩ), Cung nghệ thuật ở Valencia (TBN), Sân vận động Olympic ở Athen (Hy Lạp), sân bay Lyon (Pháp), cầu Turtle Bay Bridge ở California (Mỹ)... và sắp tới đây là đầu mối giao thông tại Trung tâm thương mại New York và tòa nhà chọc trời Fordham Spire cao 610m ở Chicago. Tôi mơ ước và tin tưởng rằng sẽ đến lúc các kiến trúc sư Việt Nam sẽ học tập tư tưởng của S.Calatrava khi coi mỗi công trình kiến trúc là một tác phẩm nghệ thuật.

Bài và ảnh: Nguyễn Thu thủy