“True Grit” – phim tranh giải Oscar đến Việt Nam

(HNMO)- True Grit là câu chuyện giả tưởng về hành trình trả thù đầy dũng cảm của một cô gái miền viễn Tây. Hai anh em làm phim từng đoạt giải Oscar, Joel và Ethan Coen đã chuyển thể cuốn tiểu thuyết Mỹ kinh điển của nhà văn Charles Portis theo phong cách hóm hỉnh đặc trưng, lối kể chuyện táo bạo và đẹp một cách không trau chuốt của mình.

Dòng phim cao bồi miền Tây

Những năm 1870, nước Mỹ vừa trải qua cuộc nội chiến. Mattie Ross - cô gái từ năm 14 tuổi đã bắt đầu hành trình tới Fort Smith, bang Arkansas - quyết tâm tìm lại sự công bằng cho cha mình. Ông bị sát hại một cách dã man chỉ vì hai đồng tiền vàng.

Khi tới được Fort Smith, Mattie Ross không người thân thích. Cô lùng sục gã đàn ông hèn nhát Tom Chaney, kẻ đang lẩn trốn ở bờ tây sông Mississippi. Để truy đuổi và tận mắt chứng kiến cái chết của Chaney, Mattie đã viện đến sự giúp đỡ của Rooster Cogburn - vị cảnh sát trưởng tàn nhẫn nhất trong lịch sử.

Rooster Cogburn, hiếu chiến và nghiện rượu, sau nhiều lần từ chối, cuối cùng cũng đồng ý săn lùng Chaney. Nhưng bản thân Chaney khi ấy đã là mục tiêu của nhân viên cảnh sát bang Texas có tên LaBoeuf, người luôn muốn bắt sống tên sát nhân mang về Texas để nhận món tiền thưởng hậu hĩnh.

Cả ba gặp nhau trên con đường truy đuổi Chaney. Ai cũng bướng bỉnh và ngoan cố. Ai cũng chịu sự chi phối từ chuẩn mực đạo đức riêng của mình. Trong cuộc hành trình dài đi tới một đích đến chưa xác định này, họ phải đối mặt với cái ác và sự hung tàn, lòng can đảm và những giấc mơ tan vỡ, tính bền bỉ và tình yêu thuần khiết.

Những yếu tố để "True Grit" thành công

"True Grit" đã vượt qua mọi khoảng cách, từ những sự kiện thật trong cuộc sống, nâng tầm thành cả một huyền thoại; trở thành tựa sách văn học bán chạy nhất mọi thời đại trong vòng nhiều thập kỷ. Cuốn tiểu thuyết được đưa vào giảng dạy ở trường học, được dựng thành phim năm 1969 với diễn xuất của John Wayne, và dịch sang vô số ngôn ngữ khác.

Từ "true grit" miêu tả sự quyết tâm, lòng quả cảm sẽ giúp người sở hữu nó bằng mọi cách đạt tới mục tiêu đã đề ra, dù ở trong hoàn cảnh khó khăn đến mức nào - một tinh thần rất "Mỹ". Thế nhưng, câu chuyện của Portis không chỉ đơn thuần nói về lòng can đảm. Nó được kể lại bằng giọng văn rắn rỏi của cô thiếu nữ trưởng thành trong cuộc hành trình, tiêu biểu cho tâm thức bồn chồn, sự mâu thuẫn giữa khao khát được phiêu lưu và cùng lúc ấy cũng cần một mái ấm, giữa mong muốn dẹp bỏ sự bất công và nỗi lo sợ hậu quả có thể xảy đến cho mình của một công dân Mỹ. Nhân vật Mattie, Rooster Cogburn và LaBoeuf đều có những xung đột, không chỉ với nhau hay với tên tội phạm họ cùng đang truy đuổi. Đó còn là mâu thuẫn giữa lý trí và con tim, giữa ý thức kiềm chế và sự công bằng.

Điều mang lại cho cuốn tiểu thuyết giá trị vượt thời gian là giọng kể của Mattie. Tác gia nổi tiếng George Pelecanos, trong một cuộc phỏng vấn của NPR năm 1996, đã nói: "Giọng kể của Mattie, với vẻ chế giễu nhưng đáng tin cậy, là một trong những sáng tạo vĩ đại nhất của nền tiểu thuyết hiện đại. Quan trọng là nó được đánh giá cao bởi những độc giả thuộc nhiều độ tuổi, nhiều trình độ văn hóa, nhiều tầng lớp khác nhau. Một tác phẩm nghệ thuật của chủ nghĩa quân bình."

Dàn diễn viên tài năng

Điều quyết định sự thành công của True Grit chính là quá trình tuyển lựa diễn viên. Trong đó, phức tạp nhất là tìm được người thể hiện thành công hình tượng Mattie Ross - cô gái kiên cường, bền bỉ, gan dạ; một đứa trẻ khác thường, người chưa từng che giấu suy nghĩ, hay chỉ một giây vì mủi lòng mà quên đi mục đích của mình, với bất cứ ai.

Đây là nhân vật tiêu biểu cho hình tượng người phụ nữ quả cảm trong nền văn học cổ điển Mỹ; được so sánh với Huck Finn bởi chủ nghĩa cá nhân tuyệt đối, mang trong mình toàn bộ phẩm cách cần có - nhưng lại không phải nam nhi. Nhanh trí, khí thế, sắc sảo và chân thật đến không thể cưỡng lại, nhưng Mattie cũng chỉ là một đứa trẻ con. Như Dorothy trong Wizard of Oz, Mattie đang ở quá xa tổ ấm thân yêu của mình - nhưng khác ở chỗ con đường trở về của cô phải bắt nguồn từ máu.

Diễn viên thể hiện được vai Mattie phải vừa trẻ thơ vừa xấc láo, vừa mềm mỏng vừa can đảm đến không ngờ. Đoàn làm phim đã tìm kiếm trong nhiều tháng trên mọi miền đất nước, đánh giá nỗ lực của hàng ngàn cô gái. Và rồi, họ tìm thấy Hailee Steinfeld ở phút cuối cùng. Cô bé 13 tuổi đã gây ấn tượng mạnh không chỉ vì tính cách mạnh mẽ, mà còn bởi vẻ bề ngoài chẳng chút gì sợ hãi.

Steinfeld thẳng thắn nói về nhân vật yêu thích của mình. "Ai có thể không bị cuốn hút bởi Mattie? Cô ấy mạnh mẽ, cô ấy nhanh trí, và cô ấy chỉ mới 14 tuổi. Thật phi thường. Mục tiêu của cô là làm sao để kẻ đã giết cha mình phải chết, và cô tự dặn lòng sẽ không tiếp tục sống trừ khi hoàn thành tâm nguyện ấy. Đó là điểm giống nhau giữa chúng tôi: không dừng lại cho tới khi đạt được điều mình muốn".

Có rất nhiều điều Steinfeld phải học khi nhận vai này, đặc biệt là cách cưỡi ngựa và bắn súng. Cô bé có kỹ năng khá tốt so với tuổi của mình. Hailee biết cưỡi ngựa, nhưng là theo kiểu Anh. Steinfeld nhớ lại, "Tôi phải học cách cưỡi ngựa theo kiểu miền viễn Tây. Bắn súng là lĩnh vực hoàn toàn mới với tôi, bởi vậy bố đã đích thân đưa tôi đến trường bắn để làm quen dần. Điều đó đã giúp ích rất nhiều cho tôi, đặc biệt là khi tôi được biết về lực giật. Với súng giả không có lực giật, nhưng Mattie hẳn phải bị giật về phía sau và cần biết cảm giác đó như thế nào".

Khác với vai nữ chính, những vai nam gặp ít khó khăn hơn trong quá trình lựa chọn. Ngay từ đầu, anh em nhà Coen đã muốn mời Jeff Bridges vào vai Rooster Cogburn. Bridges, vừa mang về một giải Oscar cho vai diễn của mình trong Crazy Heart, đã từng làm việc với Joel và Ethan năm 1998 trong bộ phim gây tiếng vang The Big Lebowski.

Tự miêu tả bản thân như một "gã béo chột mắt", ban đầu trong mắt Mattie, Cogburn chẳng có vẻ gì nguy hiểm như những lời đồn đại. Nghiện rượu nặng, chuyên gia gây phiền toái, sống cuộc sống bê tha đằng sau cửa hiệu tạp hóa. Khi Mattie đến tìm Cogburn bởi ông nổi danh là người theo dấu tội phạm tài ba nhất, vị cứu tinh đã làm cô thất vọng. Nhưng qua cuộc hành trình, bằng cách nào đó ông đã trở thành người bạn đồng hành đáng kính, với tâm thế vững vàng và nỗi cảm thông sâu sắc dành cho cô bé.

Diễn xuất của Bridges thổi vào nhân vật một làn gió mới với tình yêu qua nhiều thế hệ với thể loại phim về miền viễn Tây, cùng kỹ năng cưỡi ngựa thuần thục. Ông đã khắc họa thành công nhiều lớp tâm lý của nhân vật được đánh giá là khó nắm bắt nhất từ trước đến nay của mình.

"Rooster Cogburn như một kẻ chân trong chân ngoài với luật pháp. Ông vừa thừa hành luật, lại vừa chống lại nó. Nhưng Mattie đang tìm kiếm một con người dũng cảm, và đó là điều ông chưa bao giờ thiếu. Dù gặp vấn đề khó khăn tới đâu, ông cũng tìm ra cách vượt qua nó".

Với Bridgets vào vai Rooster, nam diễn viên nổi tiếng từng nhiều lần được đề cử Oscar Matt Damon được chọn thể hiện vai đặc vụ Texas - LaBoeuf. Sau đó, anh em nhà Coen quyết định hội ngộ với Josh Brolin, người đã có màn diễn xuất đột phá trong No Country for Old Men. Lần này, Brolin vào vai Tom Chaney, kẻ sát nhân hèn nhát, đích đến của cuộc hành trình.

Phim chính thức ra mắt khán giả Việt từ ngày 18/2/2011.