Tránh lạm dụng sữa tăng cơ bắp

Không nên tin vào quảng cáo...

Trên thị trường hiện nay, sữa bột tăng cơ được rao bán phổ biến với những lời quảng cáo “có cánh” như giúp tăng cơ bắp, giảm mỡ nhanh chóng, thay đổi vóc dáng một cách hiệu quả.

Đặc điểm chung của các sản phẩm này đều có chứa whey protein - loại chất giúp tăng cơ. Whey protein được làm từ whey - là chất lỏng tách ra khỏi sữa trong quá trình tạo pho mát. Sau đó, whey được lọc, tinh chế và sấy khô thành bột whey protein, có thể được đóng gói dưới dạng bột pha, bánh ăn liền...

Chỉ cần gõ từ khóa “sữa bột tăng cơ” trên thanh công cụ tìm kiếm của Google, hay Facebook sẽ cho ra hàng triệu kết quả với đủ nhãn hiệu sữa tăng cơ bắp khác nhau. Những sản phẩm này được quảng cáo có thành phần chính là protein với giá từ vài trăm nghìn đồng đến hàng triệu đồng. Mục đích chính là hỗ trợ người tập thể thao để tăng cơ bắp chỉ sau tuần đầu tiên sử dụng, với đủ nguồn gốc xuất xứ từ các nước như: Anh, Mỹ, Na Uy...

Tại website W.S có rao bán đến 44 sản phẩm whey protein và được quảng cáo phát triển cơ bắp tối ưu. Đặc biệt, website này còn hướng dẫn người sử dụng: “Việc ăn uống tự nhiên rất quan trọng và nó chiếm tới 70% trong chế độ dinh dưỡng, 30% còn lại nên bổ sung thêm whey protein để hạn chế việc quá tải cho chiếc dạ dày của bạn.

Ngoài ra, sữa protein hấp thụ nhanh hơn rất nhiều so với việc ăn uống tự nhiên, hấp thụ nhanh có nghĩa là cơ bắp sẽ được cứu chữa và phát triển mạnh hơn. Lợi ích của whey tăng cơ là hỗ trợ tốt nhất trong quá trình tăng cơ giảm mỡ, không mất công chế biến và ngồi ăn, đơn giản là chúng ta chỉ cần pha 1 muỗng với 250ml nước và uống. Khi vào trong dạ dày, nó tiêu hóa rất nhanh, sản sinh ra hơn 20 loại acid amin và đi vào xây dựng các sợi cơ mới…”.

Chính những lời quảng cáo "có cánh" này đã khiến nhiều người tìm mua và sử dụng sữa bột tăng cơ với mong muốn nhanh chóng có được một thân hình như ý. Đơn cử như trường hợp của T.M.Đ (20 tuổi, sinh viên năm thứ 2 tại Hà Nội). Vì muốn có một thân hình săn chắc, cơ bắp nên ngoài việc tập gym, Đ. còn chăm chỉ uống thêm sữa bột tăng cơ được mua với giá hơn 1,5 triệu đồng/hộp. Sau 2 tháng sử dụng, thấy cơ thể săn chắc, Đ. đã sử dụng sữa tăng cơ nhiều hơn, thậm chí thay thế bữa ăn hằng ngày. Từ thời điểm đó, Đ. cũng cảm thấy dạ dày của mình có dấu hiệu bất ổn, các cơn đau đến thường xuyên hơn…

Đề cập đến việc lạm dụng sữa bột tăng cơ để nhanh chóng có một thân hình săn chắc, Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho rằng, nhiều người quá “sùng bái” whey protein, thậm chí lựa chọn thay thế khẩu phần ăn.

Tuy nhiên, đây là quan điểm sai lầm. Về cơ bản, whey protein an toàn với liều từ 25g đến 50g mỗi ngày. Nếu sử dụng quá nhiều sữa bột tăng cơ có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Bên cạnh đó, một số người có thể gặp vấn đề trong việc tiêu hóa whey protein và gặp các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, đau bụng, tiêu chảy… Thậm chí, bữa ăn giàu protein có thể làm tăng áp lực lên thận, khiến thận phải làm việc nhiều hơn.

Làm gì để có được thể hình như mong muốn?

Dù chưa có bằng chứng về việc whey protein ảnh hưởng đến thận nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy, chế độ ăn giàu protein ở những người bị bệnh thận có thể làm tăng tổn thương. Do đó, các chuyên gia dinh dưỡng lưu ý, nếu gặp vấn đề với thận nên kiểm tra với bác sĩ để được tư vấn có thể sử dụng whey protein hay không.

Tương tự, lượng protein cao cũng có thể gây hại cho người xơ gan. Chính vì vậy, người mắc bệnh gan cũng nên trao đổi với bác sĩ trước khi có ý định sử dụng sữa bột tăng cơ. Lý do là bởi gan giúp thải các chất độc hại trong máu như amoniac. Lượng protein cao có thể làm tăng nồng độ amoniac trong máu, có thể gây ảnh hưởng cho não.

Đồng quan điểm trên, theo Giáo sư, Tiến sĩ Lê Thị Hương, Trưởng bộ môn Dinh dưỡng và an toàn thực phẩm, Trường Đại học Y Hà Nội, người bình thường mỗi ngày cần khoảng 1,2g protein/kg cân nặng. Mức này sẽ được nâng lên 2g với trẻ em hoặc người ốm trong quá trình bình phục. Protein có từ cơm, thịt, cá, trứng, sữa, đậu, các sản phẩm dinh dưỡng, nếu dung nạp quá nhiều sẽ gây thừa đạm, dẫn đến bệnh gút. Do đó, không nên tiêu thụ quá nhiều protein.

“Nếu lạm dụng protein sẽ gây gánh nặng, áp lực cho thận, đào thải acid uric, dần dần gây tổn thương thận. Nếu khẩu phần ăn quá nhiều protein cũng gây mất cân đối dẫn tới rối loạn chuyển hóa, tăng nguy cơ thiếu hụt các chất dinh dưỡng, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe”, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Thị Hương cho biết.

Thậm chí, các chuyên gia dinh dưỡng còn lưu ý, hiện nay một số sản phẩm vì mục đích lợi nhuận đã tăng tốc độ chuyển hóa, tăng cơ nhanh chóng bằng cách bổ sung thêm một số chất khác như chất tăng nội tiết tố nam, kể cả các chất cấm trong thể thao… Do đó, khi sử dụng các sản phẩm hỗ trợ cho vóc dáng, cân nặng cần phải có sự tham vấn của các bác sĩ chuyên khoa về dinh dưỡng, bác sĩ thể thao...

Mặt khác, khi mua sản phẩm phải tìm mua ở những nơi uy tín, được Bộ Y tế cấp phép để tránh những thực phẩm chứa chất gây hại. Ngoài ra, muốn có cân nặng và thể hình như mong muốn, mỗi người cần áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, nhiều muối như đồ ăn chiên, xào, rán, thức ăn chế biến sẵn; thay vào đó là các món luộc, hấp, không nên ăn tối muộn và tăng cường các bài tập thể lực phù hợp.