Trải nghiệm trên chuyến tàu đêm cuối cùng tại châu Âu

Gần đến nửa đêm, khung cảnh của ga trung tâm Hauptbahnhof tại thủ đô Berlin càng trở nên trống trải. Tuy vậy tại sân ga số 5, bầu không khí có phần nhộn nhịp hơn hẳn.

Chuyến Tàu đêm Thành phố vừa tiến vào ga, hành khách cầm theo hành lý của mình, mắt hướng về những toa tàu - nơi sẽ trở thành khách sạn di động của họ trong vòng 8 tiếng đồng hồ sắp tới.

Tôi bị cuốn hút bởi các chuyến tàu đêm kể từ 20 năm về trước, khi bắt một chuyến tàu giường nằm từ thành phố Munich (Đức) tới thủ đô Budapest (Hungary).

Thời điểm đó, việc di chuyển bằng đường hàng không còn chưa phát triển như hiện nay, và những chuyến tàu như vậy vẫn rất phổ biến tại các thành phố châu Âu.

Ngày hôm nay lại là một câu chuyện hoàn toàn khác khi các công ty không còn đầu tư nhiều vào dịch vụ tàu đêm bởi sự cạnh tranh đến từ hàng không giá rẻ và tàu cao tốc ban ngày.

Tuy vậy, những chuyến tàu đêm xuyên châu Âu - điểm sáng của văn thơ và các bộ phim cổ điển - vẫn tiếp tục tồn tại.

Tôi đứng giữa những hành khách đang đợi chuyến tàu xuất phát từ thành phố Prague (Séc) đến Oberhausen (miền Tây nước Đức) tại sân ga Berlin. Một cặp đôi mới trở về sau một kỳ nghỉ dài ở Thổ Nhĩ Kỳ. Một gia đình Na Uy đang trên đường đến vùng Ruhr tại Đức. Những thương gia trong bộ complê chỉnh tề và một nhóm khách du lịch tán gẫu với nhau.

“Công việc thư giãn”

Đoàn tàu dừng hẳn tại sân ga, và các hành khách bận rộn xách hành lý lần lượt lên tàu tìm chỗ của mình.

Trên tàu đêm Thành phố, hành khách sẽ có nhiều sự lựa chọn: Buồng giường nằm phổ thông hoặc hạng sang; toa giường nhóm hoặc khoang giường đơn (cuset); và toa 6 ghế hoặc khoang ghế đơn.

Tùy theo hành trình, giá cả sẽ có sự chênh lệch ít nhiều giữa các khoang.

Mỗi chuyến tàu đêm bao gồm nhiều toa thuộc sự quản lý và vận hành của các công ty đường sắt đến từ những quốc gia khác nhau. Những toa này có thể tách rời hoặc nhập lại tại các điểm dừng nhất định – điều cho phép đoàn tàu đáp ứng nhiều lộ trình khác nhau dù có ít toa.

Gian giường nằm của tôi được đặt trong toa Séc cùng với một phục vụ người Séc vô cùng thân thiện.

Đi dọc theo con tàu, những nhân viên người Đức đang tất bật giúp đỡ hành khách tại khoang giường đơn và khoang ghế ngồi.

Tôi gặp Jeanine Kroggel, người chịu trách nhiệm giám sát nhân viên và hành khách trên chuyến tàu này. Cô làm việc cho công ty đường sắt Deutsche Bahn của Đức.

Kroggel cho biết: “Lúc mới lên tàu, sẽ hơi ồn ào và lộn xộn một chút bởi mọi người còn đang tìm chỗ của mình. Một khi chỗ ngồi đã được sắp xếp ổn định, công việc của tôi sẽ tương đối thoải mái. Tôi còn có thời gian làm các công việc giấy tờ trước khi đến điểm dừng tiếp theo”.

Kroggel kiểm tra vé của tôi. Tôi nghe thấy tiếng các hành khách khác lần lượt đóng cửa và bầu không khí dần trở nên yên ắng.

Thời kỳ hoàng kim

Toa ghế ngồi vẫn khá lộn xộn bởi một vài hành khách chưa tìm được chỗ ngồi. Cặp đôi du lịch mà tôi nhìn thấy ở sân ga đang ngồi tạm trên sàn, dựa đầu vào hành lý để nghỉ ngơi.

Kroggel giải thích với tôi: “Trên mỗi chuyến tàu đêm có 2 khoang hành khách có thể sử dụng mà không cần đặt trước. Nhưng chúng tôi đã niêm phong một khoang để đảm bảo an toàn vì cánh cửa gặp trục trặc. Bởi vậy tối nay sẽ có những hành khách không có chỗ ngồi”.

Tất nhiên với giá rẻ hơn, khoảng 40 euro (1 triệu đồng) cho hành trình Berlin-Cologne mà tôi đang đi, khoang ghế ngồi sẽ không thoải mái như khoang giường nằm.

Hình ảnh trên những chuyến tàu đêm gợi nhớ về thời kỳ hoàng kim của đường sắt tại châu Âu.

Những chuyến tàu tương tự đã vận chuyển hành khách xuyên qua màn đêm châu Âu trong suốt gần 150 năm. Các dịch vụ được nâng cấp và cải thiện liên tục, và chỉ bị gián đoạn vài lần, bao gồm trong Chiến tranh Thế giới I và II.

Chiến tranh lạnh và sự sụp đổ của Bức tường Berlin đã dẫn tới sự tan rã và rồi tái hợp nhất những nhà vận hành tàu đêm ở Đức.

Khách sạn di động

Kroggel đã làm việc trên tàu đêm kể từ năm 2009, và cô rất trân trọng cuộc sống đặc biệt mà thời gian biểu của mình mang lại.

“Tôi cũng mất một thời gian để thích ứng với các buổi làm việc qua đêm, nhưng giờ tôi cảm thấy hoàn toàn thoải mái. Mỗi ca làm việc của tôi kéo dài 2 đêm. Sau chuyến tàu đêm thứ nhất, tôi sẽ thuê khách sạn để ở lại địa điểm đó trong ngày, sau đó tiếp tục làm việc trên chuyến tàu đêm trở về. Bởi vậy tôi có khá nhiều thời gian để nghỉ ngơi, nói chuyện qua điện thoại với gia đình hoặc đi mua sắm và ngắm cảnh”.

Cô vừa nói vừa chỉ về phía các khoang khác trên tàu. Mỗi khoang đều gợi nên hình ảnh của quốc gia quản lý.

“Công việc này cho tôi cơ hội được tiếp xúc với mọi người, và tôi yêu thích điều đó. Đôi lúc tôi tưởng tượng mình đang ở trên một khách sạn di động. Làm việc trên Tàu đêm Thành phố mang lại một cảm giác rất đặc trưng của châu Âu. Chúng tôi có tàu Ba Lan với hành trình Warsaw – Cologne, tàu Séc nối liền Prague và Oberhausen… Hành khách cũng đến từ khắp nơi trên thế giới”.

Kroggel chúc tôi ngủ ngon và quay trở lại công việc của mình. Sau khi ghi chép một vài điều, tôi leo lên chiếc giường ở tầng trên.

Tôi lắng nghe tiếng đoàn tàu chạy trên đường ray và băn khoăn về tương lai của ngành dịch vụ này. Mặc dù vẫn có những nhà vận hành cung cấp dịch vụ tàu đêm, sự cạnh tranh đến từ hàng không và tàu cao tốc ban ngày khiến những chuyến tàu đêm không còn phổ biến như xưa.

Công ty Deutsche Bahn đã cho dừng hoạt động của hành trình tàu đêm Berlin-Paris và Berlin-Copenhagen do số lượng hành khách giảm đi đáng kể. Năm ngoái, doanh thu của hãng này đã bị giảm hàng chục triệu euro.

Hành trình thân thiện

Tuy nhiên, tình hình hiện tại đã có chiều hướng khả quan hơn. Công ty Deutsche Bahn khẳng định chưa có bất kỳ kế hoạch cắt giảm nào. Hệ thống tàu của hãng cũng đang được cải thiện để phục vụ hiệu quả hơn và cung cấp cho khách hàng những dịch vụ tàu đêm thoải mái nhất.

Trong thời đại này, khi vấn đề về môi trường được đặt lên hàng đầu thì những chuyến tàu như vậy có thể thu hút khách hàng bởi tính thân thiện của mình. Phần lớn các dịch vụ của Deutsche Bahn sử dụng năng lượng xanh.

Tôi thức dậy khi những tia nắng sớm chiếu qua khung cửa sổ, và đoàn tàu đang đi qua một vài cánh đồng và thị trấn nhỏ ở miền Tây nước Đức.

Người phục vụ mang lên một tách cà phê và bữa sáng gồm có bánh cuộn, mứt và pho mát. Con tàu đi qua sông Rhine trước khi tiến vào sân ga Cologne.

Tôi ngủ rất ngon, và sẽ có hẳn một ngày để tham quan du lịch thành phố này.

So với việc di chuyển bằng máy bay, thay vì rón rén dùng những thứ đồ uống đắt đỏ được đặt trên giá gắn với ghế ngồi, hành khách có thể chuẩn bị trước và tự mang bữa tối và bữa sáng của mình lên tàu.

Việc đi tàu đêm cũng giúp tôi tiết kiệm thời gian, và tôi cảm thấy đó là một ý tưởng không tồi khi được trải nghiệm một hành trình thoải mái, thân thiện với môi trường và tương đối lãng mạn.