Tổng tuyển cử Thổ Nhĩ Kỳ năm 2023: Hồi kết của “cuộc đua song mã”

Lần đầu tiên trong lịch sử, Thổ Nhĩ Kỳ buộc phải tổ chức bầu cử tổng thống vòng thứ hai, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt được coi là "cuộc đua song mã" giữa Tổng thống đương nhiệm Recep Tayyip Erdogan và đối thủ Kemal Kilicdaroglu, lãnh đạo đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP) đối lập, cũng là ứng cử viên của Liên minh quốc gia đối lập gồm 6 đảng.

Sau ngày bỏ phiếu 28-5, tới sáng 29-5 (giờ Việt Nam), Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vòng thứ hai. Kết quả này sau đó được Hội đồng Bầu cử tối cao Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận. Theo Hãng thông tấn Anadolu, với hơn 99% số phiếu đã được kiểm, đương kim tổng thống đánh bại đối thủ Kemal Kilicdaroglu với tỷ lệ phiếu tương ứng 52,14% và 47,86%. Phát biểu sau khi giành chiến thắng, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan tuyên bố 85 triệu dân Thổ Nhĩ Kỳ đều là “người chiến thắng”, đề cao tinh thần đoàn kết, đồng thời gửi lời cảm ơn các cử tri đã giao trọng trách cho ông quyền điều hành đất nước tới năm 2028.

Lãnh đạo các nước đã gửi lời chúc mừng tới Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Bày tỏ vui mừng trước chiến thắng của "người bạn thân", Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định, chiến thắng lần này là bằng chứng cho thấy người dân Thổ Nhĩ Kỳ đánh giá cao những nỗ lực củng cố chủ quyền quốc gia và đường lối đối ngoại độc lập của đương kim Tổng thống. Về phần mình, Tổng thống Mỹ Joe Biden thể hiện sự mong đợi được tiếp tục phối hợp cùng nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ với tư cách những đồng minh trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) về các vấn đề song phương và những thách thức toàn cầu chung. Tương tự, Thủ tướng Đức Olaf Sholz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron… đều thể hiện niềm vui trước chiến thắng của người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ.

Thực tế, sự “thở phào nhẹ nhõm” của dư luận quốc tế là dễ hiểu, bởi việc Tổng thống Recep Tayyip Erdogan tái đắc cử đã tránh được bất ổn chính trị trong nước, bảo đảm sự nhất quán trong các chính sách đối ngoại. Theo giới quan sát, sự ổn định tại quốc gia có vị trí địa lý nằm giữa hai lục địa Á - Âu là đặc biệt quan trọng, nhất là khi đã đóng vai trò cầu nối cho nhiều vấn đề chính trị quốc tế nhạy cảm, như quan hệ NATO - Nga. Trong khi đó, ứng cử viên đối lập Kemal Kilicdaroglu từng cam kết nếu giành chiến thắng sẽ quay trở lại với các chính sách kinh tế truyền thống, đưa đất nước trở lại hệ thống nghị viện, bãi bỏ hệ thống Tổng thống hành pháp đã được thông qua trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2017… Giờ đây, khi Liên minh Nhân dân do đảng Công lý và Phát triển (AKP) đã giành được 321 ghế trong tổng số 600 ghế Quốc hội, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan có cơ hội kiểm soát cả cơ quan lập pháp và chính phủ, càng có tiềm lực để hạn chế tối đa bất ổn.

Tuy vậy, kết quả bầu cử vòng một đã bộc lộ sự chia rẽ về chính trị và lãnh thổ tại Thổ Nhĩ Kỳ. Hai quá trình hiện đại hóa tại Thổ Nhĩ Kỳ là "hiện đại hóa công nghiệp, tập trung vào các mô hình phương Tây và hội nhập với châu Âu” và “hiện đại hóa xã hội Hồi giáo với các yếu tố định dạng lại nền kinh tế và quan hệ kinh tế đối ngoại, tập trung vào việc hình thành chế độ nhà nước dựa trên các giá trị quốc gia" đều còn dang dở. Cùng với đó là nạn lạm phát khiến giá các mặt hàng tiêu dùng cũng như giá nhà ở tăng vọt, vấn đề người nhập cư, tái thiết sau thảm họa động đất khiến 14 triệu người bị ảnh hưởng…

Dù vậy, chặng đường cam go phía trước cũng chính là cơ hội để Tổng thống Recep Tayyip Erdogan thể hiện bản lĩnh, cũng như những kinh nghiệm hội tụ từ hơn hai thập kỷ cầm quyền, qua đó tiếp tục chèo lái đất nước vượt qua những khó khăn chồng chất, xứng đáng với niềm tin của người dân Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhân dịp Ngài Recep Tayyip Erdogan tái đắc cử Tổng thống nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 29-5, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã gửi điện mừng.