Tổng thống Mỹ ký các sắc lệnh hỗ trợ người dân: Một mũi tên trúng hai đích

Gói trợ cấp thất nghiệp liên bang là một phần trong gói cứu trợ trị giá 2.200 tỷ USD được Quốc hội Mỹ thông qua hồi tháng 3 năm nay. Theo đó, Chính phủ Mỹ hỗ trợ 600 USD tiền trợ cấp thất nghiệp/tuần cho cá nhân bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Đây được coi là "phao cứu sinh" đối với những lao động bị mất việc làm khi Mỹ áp dụng lệnh phong tỏa nhằm ngăn chặn đại dịch Covid-19 lan rộng.

Gói cứu trợ này đã hết hạn từ ngày 31-7-2020. Để vực dậy nền kinh tế số một thế giới, các đảng Dân chủ và Cộng hòa cùng đàm phán một dự luật cứu trợ Covid-19 mới. Tuy nhiên, sau các cuộc thảo luận kéo dài gần hai tuần, các nhà lập pháp Mỹ vẫn không đạt được sự đồng thuận do một loạt bất đồng liên quan.

Hai điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là vấn đề trợ cấp thất nghiệp và bổ sung ngân sách cho chính quyền bang, địa phương. Đảng Dân chủ muốn duy trì khoản trợ cấp 600 USD/tuần (đã hết hiệu lực từ ngày 31-7) kéo dài sang cả năm 2021, trong khi đảng Cộng hòa chỉ đồng ý mức trợ cấp 400 USD/tuần, với thời hạn thực hiện đến tháng 12-2020.

Lý do hạ mức trợ cấp được đưa ra là mối lo ngại người lao động ỷ lại, trông chờ vào chính phủ, khiến họ không có động lực tìm kiếm công việc mới. Bên cạnh đó, dự luật mới trị giá 3.000 tỷ USD được Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát thông qua dành 1/3 số tiền cho chính quyền địa phương và các bang, trong khi gói trợ cấp 1.000 tỷ USD do các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đề xuất không có khoản hỗ trợ trên.

Việc lưỡng đảng không đạt đồng thuận về gói cứu trợ Covid-19 mới khiến hơn 25 triệu người dân tại nền kinh tế lớn nhất thế giới bất ngờ hụt đi một khoản thu nhập đáng kể. Các chuyên gia kinh tế nhận định, việc chấm dứt gói trợ cấp thất nghiệp do đại dịch Covid-19 hoặc triển khai gói này với mức hỗ trợ thấp hơn sẽ tác động không nhỏ đến nền kinh tế Mỹ. Trong trường hợp không có trợ cấp thất nghiệp bổ sung, tổng thu nhập của các hộ gia đình Mỹ sẽ mất gần 72 tỷ USD mỗi tháng và có thể ảnh hưởng đến hoạt động tiêu dùng tại xứ Cờ hoa. Tình hình thị trường việc làm tại Mỹ ngày một căng thẳng hơn khi tỷ lệ thất nghiệp có xu hướng gia tăng.

Trước tình hình này, Tổng thống D.Trump đã ký các sắc lệnh hành pháp nhằm gia hạn và mở rộng hỗ trợ tài chính cho hàng chục triệu người Mỹ bị thất nghiệp do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Cụ thể, sắc lệnh thứ nhất liên quan tới hỗ trợ lao động mất việc làm trong cuộc khủng hoảng Covid-19, theo đó mỗi người dân Mỹ thất nghiệp sẽ được nhận khoản tiền hỗ trợ 400 USD/tuần. Ba sắc lệnh còn lại, gồm sắc lệnh hỗ trợ khoản vay của sinh viên, kéo dài hạn trả nợ tiền nhà và miễn nộp thuế tiền lương cho người dân Mỹ có thu nhập ít hơn 100.000 USD/năm. Ngoài ra, ông D.Trump cũng cam kết nếu tái đắc cử, ông sẽ cắt giảm lâu dài thuế tiền lương.

Dù một số biện pháp trong sắc lệnh của ông D.Trump có thể sẽ phải đối mặt với thách thức pháp lý vì Hiến pháp Mỹ trao cho Quốc hội quyền phân bổ chi tiêu ngân sách liên bang, nhưng ông chủ Nhà Trắng tuyên bố không chờ Quốc hội mà quyết định ngay nhằm đưa tiền cứu trợ đến tay người thất nghiệp một cách nhanh chóng. Có thể thấy, động thái của ông D.Trump đang gây nhiều sự chú ý trong bối cảnh cuộc đua tái tranh cử vào Nhà Trắng đang đến gần.