Tìm thấy con tàu mất tích hơn 150 năm

Marc-Andre Bernier, người đứng đầu ngành khảo cổ học dưới nước của Canada Parks cho biết, con tàu thám hiểm HMS Investigator, đã bị bỏ rơi trong băng vào năm 1853, đã được tìm thấy tại vùng nước cạn ở Vịnh Mercy, dọc miền duyên hải phía bắc của quần đảo Banks ở vùng biển phía tây Bắc Cực thuộc Canada.

"Con tàu đang đứng thẳng trong tình trạng rất tốt. Nó đứng ở khoảng 11m trong nước. Điều này là vô cùng quan trọng. Đó là con tàu đã chạy trên nhánh cuối cùng của Tuyến đường biển Tây Bắc", ông Marc-Andre Bernier nói.

Investigator là một trong nhiều con tàu của người Mỹ và người Anh được giao nhiệm vụ tìm kiếm hai con tàu lớn HMS Erebus và Terror, vốn được giao cho Franklin chỉ huy trong chuyến thám hiểm thất bại của ông về Tuyến đường biển Tây Bắc vào năm 1845.

Bộ trưởng Bộ Môi trường Jim Prentice cho biết, chính phủ Anh đã thông báo rằng một trong số những con tàu đắm của họ đã được tìm thấy, cũng như là thi thể của 3 thủy thủ.

Dưới tay thuyền trưởng Robert McClure, con tàu Investigator đã ra khơi vào năm 1850. Năm đó, McClure đã lái con tàu Investigator vào eo biển mà hiện đang mang tên ông và nhận ra rằng, ông đang ở trong nhánh cuối cùng của Tuyến đường biển Tây Bắc, tuyến đường biển dọc Bắc Mỹ.

Nhưng trước khi ông có thể đưa tàu vào Biển Beaufort, con tàu đã bị chặn bởi đám băng nổi và đã phải nằm chờ qua mùa đông trên eo biển Thái tử xứ Wales dọc vùng biển phía đông của quần đảo Banks.

Mùa hè sau đó, McClure đã cố thử lái con tàu tới đoạn cuối tuyến đường biển Tây Bắc nhưng một lần nữa, con tàu lại bị chặn bởi băng nổi. Ông đã phải đưa tàu và thủy thủ vào một vịnh lớn ở vùng bờ biển phía bắc của quần đảo Banks mà ông gọi tên là Vịnh Mercy.

Họ đã ở đó cho tới tận năm 1853, khi họ được nhóm cứu hộ của tàu HMS Resolute đến cứu. Và con tàu Investigator bị bỏ rơi từ đó.

"Đó thực sự là câu chuyện lịch sử loài người. Không chỉ là lịch sử về tuyến đường biển mà còn là lịch sử về 60 thủy thủ đã phải trải qua 3 mùa đông ở Bắc Cực mà không biết rằng liệu mình có sống sót hay không", ông Bernier nói.

Nhóm nghiên cứu Canada Parks đã tới Vịnh Mercy vào ngày 22/7 vừa qua. 3 ngày sau, băng trên vịnh đã quang đủ để các nhà nghiên cứu có thể triển khai hệ thống quét mặt phẳng từ một thuyền phao nhỏ đặt ở vùng mà họ tin là con tàu gỗ thậm chí đã bị đắm. Trong vòng 15 phút, tàu Investigator đã được tìm thấy.

"Con tàu đã không di chuyển ra quá xa nơi nó bị bỏ rơi", ông Bernier cho biết.

Các cột buồm và máy đã bị biến dạng bởi băng và khí hậu nhưng nước đá của eo McClure đã giúp bảo quản con tàu này trong điều kiện tốt đặc biệt.

"Thật là kỳ diệu. Bạn thực sự có thể nhìn xuống nước và thấy không chỉ hình dáng của con tàu mà cả các cột gỗ", ông nói.

Các nhà khảo cổ học cũng đã phát hiện ra một số đồ tạo tác trên mặt đất do các thủy thủ bị mắc cạn bỏ lại.

Phần mộ của 3 thủy thủ được cho là đã chết vì bệnh máu do thiếu Vitamin C trong thức ăn đã được xác định và sẽ được để nguyên tại đó. Ông Bernier cho biết, bước tiếp theo là các nhà khoa học sẽ đưa một máy quay được điều khiển từ xa để chụp ảnh con tàu. Hiện chưa có kế hoạch nào về việc đưa con tàu lên mặt nước và tất cả các bước đều sẽ được tiến hành để đảm bảo di tích được bảo vệ.

Ông Bernier cũng cho biết, nhóm của ông sẽ sử dụng công nghệ tương tự để tìm kiếm hai con tàu Eresbus và Terror.