Tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng

Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), diện tích đã gieo lúa màu tại các tỉnh TDMN phía Bắc khoảng 441 ngàn héc ta, đạt 98% kế hoạch. Năng suất lúa trung bình của toàn vùng đạt 41,7 tạ/ha, tăng 0,2% so với năm trước. Trong đó một số tỉnh dự kiến năng suất đạt khá như Tuyên Quang 57 tạ/ha; Hà Giang 56 tạ/ha; Lào Cai trên 50 tạ/ha... Theo ông Phan Huy Thông, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, nguyên nhân chính khiến diện tích canh tác lúa giảm do hạn hán, thiếu nước ngay từ đầu vụ, do đó nhiều địa phương đã chủ động chuyển đổi diện tích cấy lúa sang cây trồng cạn vụ hè thu.

Đối với vụ đông năm 2010, các tỉnh TDMN phía Bắc tập trung mọi nguồn lực, có chính sách hỗ trợ đẩy mạnh sản xuất, mở rộng diện tích 15-20% so với vụ trước, trong đó, diện tích ngô tăng 4%, diện tích đậu tương tăng hơn 10 nghìn héc ta, cà phê tăng 12%... Thứ trưởng Bùi Bá Bổng đánh giá, vụ xuân, vụ đông năm 2010, các tỉnh TDMN phía Bắc đã khắc phục tình hình sâu bệnh, thời tiết để bảo đảm năng suất đạt kế hoạch đề ra.

Chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng
Ông Phan Huy Thông cho rằng, để vụ ĐX 2010-2011 đạt kết quả, các tỉnh cần mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Cần tập trung gieo trồng hết diện tích, vùng thuận lợi về nước tưới đầu tư thâm canh cao để tăng năng suất, sản lượng và hiệu quả. Vùng khó khăn không chủ động được nước tưới sẽ chuyển sang cây trồng cạn để đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao hiệu quả. Mục tiêu, diện tích cấy lúa vụ ĐX 2010-2011 vùng TDMN phía Bắc khoảng 250 nghìn héc ta, trong đó cấy 100 nghìn héc ta lúa lai, chiếm 40%.

Theo dự báo của Cục Bảo vệ Thực vật, hiện các giống lúa nhiễm bệnh đang được gieo trồng phổ biến, đồng thời khi thời tiết phức tạp khiến xu thế dịch hại lúa tăng cả về diện tích và mức độ. Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn TƯ, dòng chảy các sông Bắc bộ từ thượng lưu tới hạ lưu giảm nhanh và nhỏ hơn trung bình nhiều năm từ 10-40%. Riêng lượng nước các hồ chứa lớn thiếu hụt so với các năm từ 17-42%. Thứ trưởng Bùi Bá Bổng khẳng định, vụ ĐX 2010-2011, các tỉnh TDMN phía Bắc sẽ thiếu nước và khô hạn nghiêm trọng, các địa phương phải chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Thứ trưởng đề nghị các viện nghiên cứu cần cung cấp giống chịu hạn, chuyển các giống đó xuống tận địa phương để các tỉnh lựa chọn phù hợp trong chuyển đổi cơ cấu.

Trước thực trạng này, đại diện các tỉnh đề nghị Bộ NN&PTNT kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ kinh phí chống hạn và giống để chuyển đổi cơ cấu; đối với diện tích không chuyển đổi, cần Bộ hỗ trợ kinh phí để nạo vét kênh mương, nâng cấp các công trình thủy lợi…

Trước kiến nghị của lãnh đạo các tỉnh, Thứ trưởng Bùi Bá Bổng khẳng định, các địa phương chắc chắn phải chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vì hạn hán, thiếu nước sẽ diễn ra gay gắt không chỉ trong năm nay mà về lâu dài tình trạng này còn xảy ra. Địa phương nào chuyển đổi có hiệu quả cần tổng kết nhân rộng mô hình để nơi khác áp dụng. Cục Trồng trọt, Cục Thủy lợi phải theo dõi diễn biến dịch bệnh, thời tiết để chỉ đạo sản xuất, đặc biệt cần có chính sách hỗ trợ kịp thời cho các địa phương.