Thực tập sinh VinAI và hành trình "không tưởng" tới đỉnh cao nghiên cứu

Ra biển lớn bằng hành trang "khủng"

Một chiều cuối tháng 4, Nguyễn Đức Tùng, sinh viên năm cuối Trường Đại học Bách khoa Hà Nội chỉ vào cuốn lịch trên tường nói, đã gần 1 năm kể từ ngày cậu "vỡ mộng". Đó là ngày cậu ngồi đối diện với Tiến sĩ Bùi Hải Hưng, Viện trưởng VinAI Research trong vòng phỏng vấn xin làm thực tập sinh tại VinAI.  

Cuộc phỏng vấn bắt đầu đúng sở trường của cậu với một câu hỏi về mô hình đơn giản trong AI - hồi quy tuyến tính. Điều này theo cậu giống như "bài toán vỡ lòng". Thế nhưng, Tiến sĩ Bùi Hải Hưng bất ngờ hỏi Tùng liên tiếp các câu hỏi: Tại sao nghiệm đó lại đúng trong điều kiện này? Tại sao đó là kết quả tối ưu?... "Tôi bị bất ngờ vì trước đây luôn nghĩ, những kiến thức đó là đương nhiên. Hóa ra, những điều tưởng như mình hiểu hết, lại không phải", Tùng nói.

Chỉ tới khi mặc trên mình chiếc áo đồng phục của VinAI, Tùng mới hiểu, đó là cách để những người trẻ như cậu tự rèn cách đào sâu tư duy ngay từ những vấn đề đơn giản nhất.

Những ngày đầu tiên, cậu thấy ngợp khi được gặp nhiều người mà trước đó cậu chỉ được nghe tên như: Tiến sĩ Bùi Hải Hưng, Giáo sư Nguyễn Minh Hoài, Giáo sư Lưu Khoa, Tiến sĩ Yasin Abbasi-Yadkori... Đó là môi trường nghiên cứu mà theo Tùng, không đâu ở Việt Nam có được.

Tại đây, Tùng được hướng dẫn để tự nhìn, tự học từ những dự án nghiên cứu cùng những người đi trước. Khi đã chọn được hướng nghiên cứu, Tùng được chỉ dẫn kỹ cách tham khảo tài liệu, phương pháp đọc, cách nghiên cứu công trình một cách bài bản, theo chuẩn thế giới.

"Chưa được 1 năm nhưng lượng kiến thức tôi nhận được tại VinAI bằng vài năm. Làm việc với những nhà nghiên cứu lớn của thế giới, tôi học được sự khắt khe khi làm khoa học. Điều tôi hướng tới là cạnh tranh với những trường đại học, những công ty lớn ngoài Việt Nam để có những bài báo, công trình nghiên cứu tầm thế giới", Tùng tự hào nói.

Từ VinAI, mơ lớn để thành đầu tàu của thế giới

"Trước khi vào VinAI, tôi chỉ dám nghĩ tới trường nào đó ở Hàn Quốc hoặc Nhật Bản. Thế nhưng, bây giờ học ở một trường tốp 20 của Mỹ hoàn toàn nằm trong khả năng của mình", chàng trai sinh năm 1997 quả quyết.

Tùng khoe thêm, mới đây cậu đã nộp một công trình tại hội nghị quốc tế về học máy 2020 (ICML 2020) - một trong những sự kiện lớn nhất về AI trong năm. Công trình của Tùng nhằm giải quyết một bài toán rất quan trọng trong AI: Học biểu diễn của dữ liệu để tự động điều khiển robot trực tiếp từ dữ liệu camera. Để nghiên cứu thành công công trình này, với tư cách là tác giả chính, Tùng đã cộng tác trực tiếp với các cộng sự đến từ những cơ sở danh tiếng nhất thế giới như: Đại học Stanford, Google AI, Facebook AI Research.

Giống như Tùng, Trần Thế Phong, một thực tập sinh khác của VinAI cũng vừa có một công trình gửi tới hội thảo hàng đầu thế giới về thị giác máy tính - ECCV 2020 và đang được nộp bằng sáng chế tại Việt Nam và Mỹ. Với công trình đầu tay, Phong đã phát minh ra một phương pháp mới để làm nét hiệu quả hơn các video bị rung khi quay, qua đó giải quyết một vấn đề khó mang tính thực tiễn cao.

Quê ở Đắk Lắk, chàng sinh viên năm thứ nhất Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội nhận thấy mình may mắn hơn các đàn anh ở VinAI bởi đã tìm được hướng đi từ sớm. Phong kể, trước đó, dù muốn theo học AI nhưng không biết bắt đầu từ đâu. Chỉ khi vào VinAI, Phong mới hiểu rằng, con đường của mình là tích lũy kinh nghiệm, kiến thức, làm tiến sĩ (PhD) ở những cơ sở đỉnh cao của thế giới để từ đó làm những việc có ích cho xã hội.

Đó cũng là hành trình mà Viện trưởng Viện Nghiên cứu trí tuệ nhân tạo Bùi Hải Hưng đặt ra cho 27 thực tập sinh trong chương trình ươm mầm tài năng của VinAI mang tên AI Residency. Nhìn lại 1 năm, Tiến sĩ Hưng thừa nhận, rất nhiều bạn trẻ đã có sự thay đổi không ngờ, từ những sinh viên thiếu kinh nghiệm, hoàn toàn không biết làm nghiên cứu tới những con người am hiểu về AI, tự tin đưa ra ý tưởng của mình.

Theo Tiến sĩ Bùi Hải Hưng, điều ông và VinAI muốn làm là tạo ra một con đường nghiên cứu đỉnh cao bài bản cho các nhà khoa học trẻ của Việt Nam. Rất nhiều sinh viên tài năng, có tố chất nhưng do thiếu người hướng dẫn nên không biết hướng đi của mình là gì. Đó cũng là câu chuyện của chính bản thân ông, bởi nhiều năm trước, vị tiến sĩ nổi tiếng thế giới này cũng không có nhiều cơ hội.

Điều ông Hưng ấp ủ là, sau 2 năm thực tập tại VinAI, sinh viên sẽ phát triển toàn diện từ cách tư duy, khả năng viết, trình bày nghiên cứu, sử dụng tiếng Anh để "vươn cánh ra nước ngoài". Ông cho biết, hiện tại, đã có 8 công trình do các bạn trẻ là tác giả chính hoặc đồng tác giả nộp tới các hội thảo đầu ngành về AI. Đó là những trái ngọt đầu tiên của chương trình khiến ông thêm niềm tin vào hành trình sắp tới.

Tiến sĩ Bùi Hải Hưng còn nghĩ tới một bức tranh lớn hơn, đó là chương trình của VinAI sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa tới các trường đại học ở Việt Nam. Các trường có thể cộng tác hoặc thậm chí là cạnh tranh với VinAI để cùng hướng tới mục đích là đào tạo tài năng trẻ cho Việt Nam. Những con người trẻ tuổi ấy, khi được chắp đúng đôi cánh, có thể sẽ là đầu tàu của thế giới.