Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị đầu tiên của Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng

Tham dự có đồng chí Đinh Tiến Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội; các Ủy viên Trung ương Đảng, bộ trưởng, thứ trưởng các bộ, cơ quan ngang bộ, các bí thư, chủ tịch UBND 11 tỉnh, thành phố các tỉnh Vùng đồng bằng sông Hồng; trợ lý Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, các chuyên gia, nhà khoa học...

Theo Quyết định được công bố tại hội nghị, Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính là Chủ tịch; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng là Phó Chủ tịch Thường trực; các Phó Chủ tịch gồm các Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan thường trực của Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng, được thành lập Văn phòng Hội đồng điều phối vùng. 

Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng có 11 nhiệm vụ, quyền hạn và các nhiệm vụ, quyền hạn khác do Thủ tướng Chính phủ giao theo quy định của pháp luật. 

Tiếp đó, Hội nghị cũng đã công bố Quy chế hoạt động của Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng.

Theo đó, nội dung lĩnh vực điều phối là liên kết phát triển kinh tế - xã hội vùng. Việc phối hợp phải bảo đảm nguyên tắc đồng thuận, bình đẳng, công khai, minh bạch và phù hợp với các quy định của pháp luật; thực hiện phối hợp thông qua các quy hoạch, kế hoạch, chương trình và dự án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Việc chủ trì tổ chức thực hiện công tác phối hợp được giao cho bộ, ngành, địa phương có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn liên quan hoặc chịu tác động nhiều nhất đến lĩnh vực, nhiệm vụ cần phối hợp. Quy chế cũng nêu 7 phương thức điều phối về: (1) Lập và tổ chức thực hiện quy hoạch; (2) Đầu tư phát triển; (3) Đào tạo và sử dụng lao động; (4) Xây dựng các cơ chế, chính sách; (5) Giải quyết vấn đề liên kết vùng; (6) Kế hoạch điều phối liên kết vùng; (7) Cơ sở dữ liệu hệ thống thông tin vùng.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương 

Gợi ý thảo luận và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2023 của Hội đồng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Hội đồng điều phối vùng được xác định không phải là một cấp hành chính nhưng là mô hình tổ chức hiệu quả để xem xét, quyết định những vấn đề quan trọng của vùng, góp phần giải quyết các vấn đề bất cập mà một địa phương trong vùng không thể giải quyết được, đồng thời có thể giải quyết những vấn đề chưa đạt được sự đồng thuận hoặc vượt thẩm quyền quyết định của các bộ, ngành và địa phương trong vùng.

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 9-1-2023 về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 492/QĐ-TTg ngày 19-4-2022 về phê duyệt nhiệm vụ lập Quy hoạch vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

“Đây là cơ hội để chúng ta cùng nhau thảo luận, bàn bạc và xây dựng Quy hoạch vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 với tư duy chiến lược, tầm nhìn dài hạn, bảo đảm tính liên kết, đồng bộ, thống nhất, hiệu quả và bền vững với trọng tâm là đẩy mạnh phát triển công nghiệp, dịch vụ hiện đại và nông nghiệp hiệu quả cao, hữu cơ tuần hoàn trên nền tảng ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ; chuyển đổi số, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao”, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.

“

Vùng đồng bằng sông Hồng được định hướng trở thành vùng phát triển nhanh, bền vững, có cơ cấu kinh tế hợp lý, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc; công nghiệp, dịch vụ hiện đại và nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, xanh, tuần hoàn có giá trị kinh tế cao; trở thành trung tâm giáo dục, đào tạo nhân lực chất lượng cao của cả nước; đi đầu về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số, xã hội số; có hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, đô thị thông minh, có tính kết nối cao. Tình trạng ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông và ngập úng cơ bản được giải quyết. Trong đó, Thủ đô Hà Nội "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng và cả nước, phấn đấu ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng Nguyễn Chí Dũng.

Triển khai kế hoạch hành động của Hội đồng trong 6 tháng cuối năm 2023, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Nguyễn Chí Dũng cho biết, kế hoạch đã phân công cho 10 bộ, ngành và các thành viên Hội đồng điều phối vùng với 21 nhiệm vụ và mỗi địa phương 3 nhiệm vụ. Trong đó, ngoài nhiệm vụ chung, Hội đồng yêu cầu các địa phương, đặc biệt là thành phố Hà Nội khẩn trương hoàn thiện quy hoạch cấp tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo tiến độ trước ngày 31-12-2023. Các bộ, ngành trung ương căn cứ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn, quy chế hoạt động của Hội đồng điều phối vùng tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương triển khai các chương trình, dự án thuộc nhiệm vụ của trung ương gắn với bảo đảm nguồn lực phù hợp, tiếp tục nghiên cứu thực hiện thí điểm phân cấp, ủy quyền trong lĩnh vực tài chính, đầu tư, quy hoạch, đất đai, môi trường và tổ chức bộ máy.

“Các bộ, địa phương cần tăng cường trách nhiệm, vai trò chủ động và sáng tạo huy động cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức, hiệp hội, chuyên gia... trong việc thúc đẩy hợp tác, liên kết vùng. Tạo sự thống nhất cao trong nhận thức ở tất cả các cấp, các ngành về yêu cầu cấp bách trong đẩy mạnh hợp tác, liên kết vùng, khắc phục các điểm nghẽn, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, nâng cao khả năng cạnh tranh vùng. Các địa phương trong vùng cần xác định cơ chế liên kết vùng phải trở thành tư duy chủ đạo, xuyên suốt trong quá trình xây dựng phát triển”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ.

Quyết đưa Vùng đồng bằng sông Hồng trở thành vùng động lực của cả nước

Bước vào phần trao đổi, thảo luận, Hội nghị đã nghe tham luận của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng.

Các tham luận đều khẳng định quyết tâm và ý thức trách nhiệm trong phối hợp hành động giữa các bộ và các địa phương nhanh chóng triển khai nhiệm vụ của Hội đồng điều phối phân công, cụ thể hóa triển khai thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TƯ ngày 23-11-2022.

Các bộ trưởng đồng thời nêu rõ các công việc dự kiến và đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp tăng cường liên kết vùng, phát triển Vùng đồng bằng sông Hồng với 3 nhóm định hướng lớn theo gợi ý của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, gồm: (1) Tổ chức không gian phát triển Vùng gắn với 4 hành lang kinh tế, 4 vùng động lực, đô thị và cực tăng trưởng, 2 tiểu vùng kinh tế; (2) Phát triển 8 ngành, lĩnh vực chủ yếu với trọng tâm là phát triển công nghiệp hiện đại, có lợi thế cạnh tranh của Vùng; các ngành dịch vụ có hàm lượng công nghệ cao về du lịch, công nghệ thông tin, tài chính - ngân hàng, logistics, giáo dục đào tạo, y tế... gắn với phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; (3) Phát triển kết cấu hạ tầng Vùng, với trọng tâm là phát triển hạ tầng trọng yếu về giao thông kết nối liên vùng như: Các tuyến đường bộ cao tốc liên vùng và nội vùng, tuyến đường Vành đai 4, Vành đai 5 - Vùng Thủ đô, tuyến đường sắt tốc độ cao, hạ tầng cảng biển, cảng hàng không...

Các tham luận cũng đề xuất nghiên cứu các cơ chế, chính sách huy động hiệu quả nguồn lực từ mọi thành phần kinh tế vào đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng vùng, nhất là hạ tầng giao thông, phân cấp cho các địa phương chủ động thực hiện các dự án liên vùng kết nối; nghiên cứu hình thành Quỹ Phát triển hạ tầng vùng để đầu tư xây dựng các dự án liên vùng; nghiên cứu đề xuất cho phép phát hành trái phiếu quốc tế hoặc vay ODA để đầu tư đồng bộ các tuyến đường sắt đô thị của thành phố Hà Nội hoặc cho phép áp dụng các mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD)...

Tham luận với chủ đề “Phát triển Thủ đô Hà Nội trở thành thành phố thông minh, hiện đại, có bản sắc; các chính sách đặc thù vượt trội gắn với xây dựng Luật Thủ đô để thúc đẩy phát triển vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước”, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng điều phối vùng tiếp tục chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ hoàn thành việc lập các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng đồng bằng sông Hồng theo quy định của Luật Quy hoạch năm 2017.

Thành phố Hà Nội cũng kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng điều phối vùng tiếp tục quan tâm ủng hộ thành phố Hà Nội trong quá trình xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển Thủ đô. Trước mắt là việc cho ý kiến để hoàn thiện dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) và trình Quốc hội thông qua. Luật Thủ đô sửa đổi là cơ hội tạo đột phá về thể chế, chính sách phát triển không chỉ cho Thủ đô Hà Nội, mà còn tạo điều kiện để Hà Nội trở thành đầu tàu, làm hình mẫu và động lực phát triển của Vùng và cả nước.

“

“Các quy hoạch này là cơ sở để thành phố Hà Nội cập nhật, tích hợp thống nhất trong quá trình lập Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô và Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Từ đó, thành phố tiếp tục triển khai các quy hoạch chi tiết đô thị, quy hoạch xây dựng và định hướng chuẩn bị các dự án đầu tư trọng điểm có tính chất kết nối, liên kết vùng”

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh.

Tiếp đó, Hội nghị đã nghe tham luận của Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng và lãnh đạo các tỉnh: Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên.

5 đề xuất của Hà Nội đối với sự phát triển của Vùng đồng bằng sông Hồng

Trao đổi tại hội nghị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng đã nêu 5 đề xuất nhằm tăng cường vai trò, trách nhiệm của Hà Nội đối với sự phát triển của Vùng đồng bằng sông Hồng trong thời gian tới.

Trong đó, đồng chí đề nghị, trên cơ sở đổi mới về tư duy và nhận thức, cần khẩn trương đẩy mạnh việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển vùng; tăng cường phối hợp giữa Chính phủ và các cơ quan ở Trung ương với các địa phương trong vùng sớm xây dựng, hoàn thiện, ban hành và triển khai thực hiện luật pháp, chính sách ưu tiên vượt trội, có tính đột phá cao cho phát triển Vùng. Đối với Thủ đô Hà Nội, trước mắt là việc xây dựng và trình Quốc hội thông qua Luật Thủ đô (sửa đổi) theo đúng kế hoạch.

Bí thư Thành ủy Hà Nội đồng thời đề nghị, ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước, kết hợp với huy động các nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển các công trình trọng điểm có sức lan tỏa, giải quyết các vấn đề phát triển vùng và liên vùng; tập trung đầu tư phát triển hạ tầng đồng bộ, chú trọng hạ tầng giao thông vận tải, thúc đẩy các hoạt động liên kết, phát triển của vùng bằng các tuyến đường bộ, đường sắt liên vùng.

“Thành phố Hà Nội mong tiếp tục nhận được sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sự quan tâm, hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương tạo điều kiện cho thành phố thực hiện các mục tiêu đã được xác định tại Nghị quyết số 15-NQ/TƯ và Nghị quyết số 30-NQ/TƯ của Bộ Chính trị, xây dựng Thủ đô Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển Vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước, phấn đấu ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực“, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh.

Không làm thay nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền các địa phương

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Chủ tịch Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng nhấn mạnh, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hết sức quan tâm đến việc triển khai, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, trong đó có việc hình thành 6 vùng động lực phát triển đất nước. Do đó, việc thành lập Hội đồng điều phối, tổ chức hội nghị triển khai nhiệm vụ để bắt tay vào hành động chính là thực hiện tinh thần chỉ đạo đó.

Theo Thủ tướng Chính phủ, Vùng đồng bằng sông Hồng là địa bàn chiến lược, là vùng đất “địa linh nhân kiệt”, với Thủ đô Hà Nội là hạt nhân phát triển vùng; có bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử; có 3 di sản văn hóa, thiên nhiên thế giới, 5 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh, 52 di tích quốc gia đặc biệt... Vùng đồng bằng sông Hồng có quy mô kinh tế lớn thứ hai cả nước sau Vùng Đông Nam Bộ, có hệ thống giao thông kết nối đồng bộ, có vùng biển có diện tích lớn, có nguồn nhân lực dồi dào với dân số 23,22 triệu người (chiếm 23,65% dân số cả nước)... Tuy nhiên, vùng còn không ít tồn tại, hạn chế trong phát triển; trong đó, kinh tế - xã hội phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, vị trí. Liên kết vùng còn rời rạc.

Để hoạt động của Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng đi đúng hướng, sớm đem lại hiệu quả thực chất, Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý 6 vấn đề điều hành xuyên suốt và 11 nhiệm vụ của Hội đồng từ nay đến hết năm 2023.

Đáng chú ý, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, nhiệm vụ của Hội đồng là tập trung điều phối liên kết, kiểm tra, tạo ra xu thế, tạo ra phong trào để nâng cao hiệu quả liên kết vùng; sơ kết, tổng kết, đề xuất khen thưởng; xử lý các vấn đề còn ách tắc liên quan. Hội đồng không làm thay nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền các địa phương;

Thủ tướng Chính phủ giao Văn phòng Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp tiếp thu góp ý tại hội nghị hoàn thiện kế hoạch hoạt động của Hội đồng từ nay đến cuối năm 2023 để tổ chức thực hiện.

Về nhiệm vụ từ nay đến cuối năm 2023, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, Hội đồng làm nhiệm vụ điều phối nâng cao hiệu lực, hiệu quả tính kết nối, liên kết vùng; nhưng các bộ, ngành, địa phương phát huy tinh thần tự lực, tự cường, không trông chờ ỉ lại; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhân dân, tạo ra sức mạnh tổng hợp của cả vùng thúc đẩy phát triển kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế đất nước; trong lúc này phải ưu tiên cho tăng trưởng, tập trung vào 3 động lực tăng trưởng là đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu.

Hội đồng phải tiếp tục góp phần vào giữ vững quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội và ổn định chính trị của vùng; tạo ra môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển cho vùng và cả nước; đồng thời thúc đẩy triển khai 3 đột phá chiến lược: Kết nối hạ tầng chiến lược trong vùng, cụ thể như đường cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng và đường ven biển từ Thanh Hóa - Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng - Quảng Ninh, hiện nay các dự án đang làm rồi thì tới đây phải làm tiếp; kết nối hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật điện, nước, viễn thông; kết nối tạo nguồn nhân lực và cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; cùng nhau xây dựng thể chế ưu tiên, ưu đãi, đặc thù vượt trội cho vùng... trong đó có nhiệm vụ xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi).

Về quy hoạch, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các tỉnh, thành phố trong vùng phải hoàn thiện quy hoạch cấp tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trình Thủ tướng Chính phủ trong quý III-2023; riêng thành phố Hà Nội phải hoàn thành trong năm 2023.