Thủ tướng Đức công du Nam Mỹ: Thắt chặt quan hệ hợp tác

Chuyến công du tới ba nước Nam Mỹ có ý nghĩa to lớn, trong bối cảnh Berlin đang ra sức tìm kiếm cơ hội hợp tác mới ở nước ngoài sau cú sốc kinh tế do xung đột tại Ukraine, cũng như mong muốn đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, nguyên liệu sản xuất. Vì thế, không lạ khi cả 3 điểm đến trong lộ trình của Thủ tướng Olaf Scholz lần này đều là các quốc gia giàu tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là sắt, thép, đồng, lithium - những vật liệu thiết yếu trong sản xuất ô tô điện. Cả 3 nước lâu nay luôn được xem là đối tác thương mại tiềm năng của nền kinh tế hàng đầu châu Âu. Bản thân Thủ tướng Olaf Scholz từng khẳng định trước báo giới về việc Berlin kỳ vọng tăng cường hợp tác với khu vực Mỹ Latinh và Caribbean trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghệ hydro xanh và thúc đẩy thương mại có trách nhiệm đối với nguyên liệu thô.

Theo đúng kế hoạch, Thủ tướng Đức đã gặp Tổng thống Alberto Fernandez tại điểm dừng chân đầu tiên là Argentina, trước khi tới Chile hội kiến với Tổng thống Gabriel Boric và tới Brazil để trao đổi nhiều vấn đề quan trọng với Tổng thống Lula da Silva. Dù là điểm dừng chân cuối, Brazil thu hút sự chú ý hơn cả, trước hết bởi Thủ tướng Olaf Scholz là nhà lãnh đạo phương Tây đầu tiên gặp Tổng thống Lula da Silva, người mới chỉ nhậm chức vào ngày 1-1-2023. Bên cạnh đó, Đức nói riêng và Liên minh châu Âu (EU) nói chung đang muốn hàn gắn những rạn nứt trong quan hệ hợp tác với quốc gia Nam Mỹ. Riêng Đức hiện đã có hơn 1.000 doanh nghiệp kinh doanh tại Brazil.

Trong khi đó, tại Argentina, hai bên đã đạt được tiếng nói chung trong vấn đề Ukraine, khi Tổng thống Alberto Fernandez khẳng định nước này sẽ không gửi vũ khí tới khu vực tranh chấp. Tại Chile, hai bên đã công bố quan hệ đối tác thương mại mở rộng, với nhiều thay đổi so với khung hợp tác đã kéo dài hàng thập kỷ trước đó. Trong số những điểm mới, đáng chú ý là việc thông qua một diễn đàn song phương thường niên và triển khai thêm các công cụ thúc đẩy thương mại, trong đó có cơ chế bảo đảm đầu tư… Đức cũng sẽ góp phần thúc đẩy các nỗ lực khai khoáng bền vững tại Chile.

Bên cạnh những bước tiến song phương, một chủ đề quan trọng đã được thảo luận trong tất cả cuộc gặp gỡ là về thỏa thuận giữa EU và Khối thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR), gồm Argentina, Brazil, Paraguay và Uruguay. Đáp lại việc Thủ tướng Đức Olaf Scholz bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực của Ủy ban châu Âu (EC) nhằm đạt thỏa thuận với các đối tác MERCOSUR, Tổng thống Argentina Alberto Fernandez đã bày tỏ nhất trí về tầm quan trọng của việc ký kết thỏa thuận thương mại giữa EU và MERCOSUR, trong khi Tổng thống Brazil Lula da Silva cam kết thúc đẩy nỗ lực này, khẳng định rằng việc ký kết thỏa thuận “có vai trò đặc biệt quan trọng và khẩn cấp”. Những tín hiệu tích cực mở ra cơ hội tốt chưa từng thấy để thỏa thuận có thể tới đích sau hơn 20 năm đàm phán gập ghềnh.

Song song thương mại, môi trường cũng là chủ đề trọng tâm trong các cuộc hội đàm, đặc biệt là ở Brazil. Thực tế, ngay từ khi đương kim Tổng thống nước này Lula da Silva đắc cử vào tháng 10-2022, Berlin đã khẳng định sẵn sàng nối lại việc đóng góp cho một quỹ bảo vệ rừng nhiệt đới Amazon. Trước đó, Đức cùng với nhà tài trợ lớn nhất là Na Uy, đã ngừng đóng góp sau khi tình trạng phá rừng gia tăng dưới thời cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro, với những động thái được giới chuyên môn mô tả là đã “đóng cửa ngoại giao môi trường”.

Như vậy, có thể khẳng định, chuyến thăm của Thủ tướng Đức Olaf Scholz tới các nước Nam Mỹ lần này đã đạt được những kết quả như mong đợi, nhờ mục tiêu rõ ràng và những hành động cụ thể.