Thông điệp hòa giải

Nhiều người đã dự đoán chuyến đi sẽ hết sức khó khăn bởi giữa Mexico và Mỹ đang tồn tại nhiều bất đồng sâu sắc. Gần đây nhất, ngày 21-2, đích thân Tổng thống Mỹ đã ký thông qua một sắc lệnh mới cho phép các nhân viên thực thi pháp luật bắt giữ và đưa những người nhập cư bất hợp pháp, trong đó có nhiều người Mexico, ra khỏi Mỹ. Căng thẳng song phương lại tiếp tục được đẩy lên cao khi ông D.Trump đe dọa sẽ thiết lập “những rào cản kỹ thuật” đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico vào Mỹ.

Phát biểu trước chuyến công du của hai quan chức Mỹ, Người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer nhấn mạnh, việc tổng thống điều các bộ trưởng sang Mexico ngay sau khi Chính phủ mới được thành lập cho thấy tầm quan trọng trong quan hệ song phương với Mexico. Ngay khi tới Mexico, hai “đặc phái viên” Nhà Trắng đã tái khẳng định quan hệ đồng minh truyền thống giữa hai nước.

Theo người đứng đầu ngành Ngoại giao Mỹ, hai bên đã thảo luận về các thách thức và cơ hội chung trên lĩnh vực an ninh và lợi ích kinh tế, cùng với đó là hàng loạt các vấn đề song phương. Đáp lại, trong cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ, Ngoại trưởng Luis Videgaray thẳng thắn bày tỏ lập trường rằng Mexico không chấp nhận và sẽ không để Washington áp đặt các chính sách mới một cách đơn phương. Quốc gia Trung Mỹ hy vọng những bất đồng nảy sinh sẽ dần được giải quyết thông qua đối thoại, tiếp xúc mang tính xây dựng.

Về vấn đề nhập cư, ông Videgaray bày tỏ sự lo lắng và mối quan tâm về quyền lợi hợp pháp của những người Mexico đang sinh sống tại xứ Cờ hoa. Ông cũng cho rằng, quyết định của chính quyền Tổng thống D.Trump sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến lợi ích của quốc gia khác và làm xấu đi mối quan hệ song phương. Mexico sẽ không ngần ngại tiếp cận các tổ chức đa phương, trước tiên là Liên hợp quốc để bảo vệ quyền hợp pháp của công dân Mexico ở nước ngoài theo đúng luật pháp quốc tế. Để tạo hòa khí, Ngoại trưởng Mỹ Tillerson đã giải thích rằng sắc lệnh bắt giữ, trục xuất người nhập cư của Tổng thống D.Trump chỉ nhằm vào những đối tượng có dấu hiệu phạm tội và không có giấy tờ. Trong khi đó, Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Kelly cam kết Washington sẽ không sử dụng sức mạnh quân đội trong các chiến dịch tại biên giới chung, sẽ hành động có trách nhiệm và tôn trọng phẩm giá con người.

Thế nhưng, khi những bất đồng về vấn đề nhập cư vẫn chưa nguôi, ông Tillerson đã khéo léo lái cuộc thảo luận sang chủ đề khác. Đó là vấn đề hợp tác an ninh - một chủ đề được cho là dễ chịu nhất trong các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Mexico. Ông Tillerson đã khẳng định, các cam kết chung nhằm duy trì luật pháp và trật tự dọc theo biên giới hai nước bằng cách ngăn chặn khủng bố tiềm năng và mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia. Ông cũng khẳng định tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác giữa Mỹ và Mexico để ngăn chặn những dòng chảy vũ khí, ma túy và tội phạm ở khu vực biên giới hai nước.

Dù các cuộc thảo luận giữa quan chức hai quốc gia chưa thể giải tỏa hết những khúc mắc nhưng chuyến thăm đã mang theo thông điệp hòa giải của Washington. Trong khi đó, Tổng thống Mexico Pena Nieto cũng nhấn mạnh, dù chưa đạt nhiều tiến bộ nhưng các cuộc gặp gỡ là dấu hiệu của ý chí để củng cố một mối quan hệ mang tính xây dựng. Mexico cũng khẳng định rõ quan điểm rằng nước này sẽ bảo vệ đến cùng lợi ích quốc gia nhưng sẵn sàng tham gia đàm phán về tất cả các khía cạnh nhằm cải thiện mối quan hệ song phương.