Thổi "luồng gió mới" vào văn hóa đọc: Nuôi dưỡng hệ sinh thái đọc sách cho trẻ em

Để giúp trẻ hình thành thói quen đọc sách từ nhỏ, các câu lạc bộ (CLB) đọc sách là một giải pháp nhằm mở rộng vốn từ vựng, cải thiện khả năng đọc hiểu và tăng cường trí tưởng tượng...

Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, đọc sách thực sự quan trọng đối với mọi người, bất kể tuổi tác. Đối với người lớn, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc đọc sách để giải trí giúp tăng cường sự đồng cảm, hiểu biết về bản thân và có hiệu quả trong việc chống lại sự cô đơn.

Với trẻ em, đọc sách có tác động tích cực đến sự phát triển nhận thức và khả năng nói, viết. Đọc sách là cách duy trì sự năng động về mặt tinh thần, thậm chí tăng cường sự kết nối xã hội khi trải nghiệm đọc cùng bạn bè, gia đình hoặc thông qua CLB đọc sách.

Tại Ireland, 24-2 hằng năm là ngày đọc sách toàn quốc. Các thư viện Ireland hợp tác với hệ thống nhà xuất bản, hiệu sách, tác giả và nhiều bên liên quan để thúc đẩy chiến dịch tôn vinh việc đọc sách. Nhằm khuyến khích trẻ đọc sách ngay từ nhỏ, nhiều thư viện đã tổ chức CLB dành cho trẻ em. Hiện nay, CLB RTÉjr là mô hình được yêu thích nhất.

Đến CLB đọc sách RTÉjr, các em nhỏ có thể trao đổi về sự đọc. Hằng tháng, CLB sẽ đưa ra một chủ đề trọng tâm để các em lựa chọn sách và trao đổi nội dung liên quan. CLB cũng có trang web để các em có thể đọc và nhận thông báo hướng dẫn trực tuyến. Cho dù độc giả ở lứa tuổi nào, các hướng dẫn đều có thể xây dựng sự tự tin, giúp người đọc nắm bắt được câu chuyện một cách rõ ràng. Theo định kỳ, CLB sẽ giới thiệu những cuốn sách nổi bật dành cho thanh, thiếu niên.

Sách trẻ em Ireland (CBI) là một tổ chức từ thiện và nghệ thuật quốc gia ủng hộ quyền phát triển tình yêu đọc sách của mọi trẻ em. Với sứ mệnh truyền cảm hứng đọc sách cho thanh, thiếu niên tại Ireland, nhiều năm qua, tổ chức này không ngừng chia sẻ chuyên môn và hướng dẫn, ủng hộ quyền tiếp cận của mọi trẻ em đối với những cuốn sách hay, các sự kiện văn học trực tiếp trên khắp Ireland. Một trong những hoạt động chính của tổ chức này là hỗ trợ độc giả trẻ tìm được cuốn sách phù hợp với mình và tạo ra bầu không khí hứng thú chia sẻ và thảo luận về sách.

CLB đọc sách do CBI tổ chức thường xuyên có giáo viên hỗ trợ, thủ thư và người điều phối để gợi ý cho các độc giả nhí danh sách đọc, đồng thời hướng dẫn về các chủ đề cụ thể. Các nhà quản lý CBI hy vọng, tổ chức này sẽ là trung tâm của cộng đồng sách thiếu nhi, giúp nuôi dưỡng một hệ sinh thái quan trọng đối với việc đọc sách của trẻ em và hợp tác với những cá nhân, tổ chức có cùng mục tiêu hướng tới tầm nhìn chung là đưa mọi trẻ em trở thành độc giả suốt đời.

Tại London (Anh), từ năm 2022, LitSoc - lễ hội văn học thiếu nhi lớn nhất thành phố này - đã tổ chức CLB sách hằng tháng dành cho lứa tuổi 8 - 12 nhằm mục đích thay đổi cách trẻ em nhìn nhận về sách và tận hưởng việc đọc sách. Mỗi tháng, trẻ em gặp nhau một lần để thảo luận về những cuốn sách được LitSoc giới thiệu, đặt câu hỏi cho tác giả và khám phá các chủ đề quan trọng.

Giám đốc kiêm người sáng lập lễ hội văn học, Amanda Brettargh cho biết: "Điều quan trọng là trẻ em không coi việc đọc sách như một việc nhỏ, vì việc lựa chọn đọc sách vì niềm vui có rất nhiều lợi ích cho chất lượng cuộc sống và cơ hội của chúng. Ngay từ lần tổ chức đầu tiên, chúng tôi đã nhận được phản hồi tích cực từ phụ huynh. Họ cho biết sự tự tin đọc sách của con mình đã tăng vọt khi tìm thấy một nhóm trẻ em có cùng niềm đam mê với sách. Đó là lúc chúng tôi nhận ra rằng, CLB có tác động xã hội rộng lớn hơn. Hầu hết trẻ em không biết nhau khi mới bắt đầu và bây giờ chúng đã là bạn bè”.

Theo các chuyên gia giáo dục, CLB đọc sách nên được thành lập và tổ chức cẩn thận để đáp ứng nhu cầu của người tham gia. Nội dung đọc có thể bao gồm chương trình giảng dạy hoặc một chủ đề thú vị của cuộc sống.

Mỗi CLB đọc sách nên có người hướng dẫn và điều phối các cuộc thảo luận. Trước mỗi lần thảo luận, CLB nên hướng dẫn các em về chủ đề và những cuốn sách cụ thể. Sau khi chọn tựa sách, học sinh sẽ được cung cấp một số trang nhất định để tự đọc ở nhà trước cuộc họp CLB sách tiếp theo. Người hướng dẫn có thể thay đổi nhiệm vụ cụ thể nếu muốn học sinh tìm hiểu sâu hơn về câu chuyện và các nhân vật để giải quyết mọi lỗ hổng trong kiến thức.

Bên cạnh đó, tùy thuộc chủ đề sinh hoạt mỗi lần gặp mặt, CLB có thể giới thiệu về tác giả hoặc hoàn cảnh ra đời tác phẩm. Điều này nhằm cung cấp cho độc giả một số bối cảnh hữu ích về giai đoạn lịch sử mà cuốn sách được viết hoặc các chủ đề mà cuốn sách đề cập đến. Việc tổ chức gặp gỡ trực tiếp tác giả cũng là hoạt động được khuyến khích để các em có thể hiểu sâu hơn về tác phẩm mà mình đang tìm hiểu.