Tăng cường thanh tra, kiểm tra nhằm hạn chế nguyên nhân phát sinh vi phạm pháp luật

Trình bày ý kiến nghiên cứu về Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021, đại diện Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đánh giá, mặc dù đại dịch Covid-19 vẫn ảnh hưởng tiêu cực đến hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhưng Chính phủ đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, vừa chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh, vừa thực hiện công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm, bảo đảm giữ vững an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Về hoạt động của ngành Tòa án, chất lượng xét xử tiếp tục được nâng lên; tỷ lệ án bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan giảm so với năm trước và đạt chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội. Việc tranh tụng tại phiên tòa được tiếp tục chú trọng theo hướng bảo đảm thực chất, hiệu quả. Các tòa án đã có nhiều đổi mới, thực hiện nhiều giải pháp, chú trọng công tác hòa giải, mặc dù có nhiều khó khăn do dịch bệnh, giãn cách xã hội tại nhiều địa phương, nhưng đã nỗ lực giải quyết các vụ, việc dân sự, đạt 68,27%... Viện Kiểm sát nhân dân các cấp tiếp tục triển khai nhiều giải pháp nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử; trách nhiệm công tố của kiểm sát viên được tăng cường; kịp thời tổng hợp các vi phạm, thiếu sót để rút kinh nghiệm trong toàn ngành.

Tuy nhiên, dù về tổng thể chung, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm về trật tự xã hội giảm, nhưng một số loại tội phạm nghiêm trọng gia tăng. 

Tội phạm chống người thi hành công vụ tuy có giảm 9,38% nhưng diễn biến phức tạp, đặc biệt là hành vi chống lại lực lượng đang thi hành nhiệm vụ phòng, chống dịch và lực lượng công an...

Nhóm nghiên cứu đề nghị, thời gian tới các cơ quan trên tiếp tục có những biện pháp nâng cao năng lực quản lý nhà nước, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trên các lĩnh vực công nghệ thông tin, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái, môi trường, an toàn thực phẩm, thực hiện các gói hỗ trợ an sinh xã hội… để hạn chế nguyên nhân, điều kiện phát sinh vi phạm pháp luật, tội phạm và kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh đối với những vi phạm pháp luật, tội phạm trên các lĩnh vực này. Cùng với đó, nâng cao chất lượng công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra đối với công tác phòng, chống dịch Covid-19, xử lý nghiêm các đối tượng lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi.

Tòa án nhân dân Tối cao và các Tòa án nhân dân cấp cao cần khẩn trương có các giải pháp triệt để, đột phá và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nhằm tạo ra sự chuyển biến thực sự cho công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, để đạt được chỉ tiêu do Quốc hội đề ra. Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp để tiếp tục nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát việc giải quyết các vụ án hình sự; phân tích rõ nguyên nhân và có giải pháp cụ thể, khả thi để nâng cao chất lượng kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, vụ án hành chính.