Siết chặt quản lý thiết bị, phần mềm ngụy trang

Thắt chặt hoạt động kinh doanh

Những năm qua, tình hình kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang để ghi âm, ghi hình, định vị diễn ra rất phức tạp. Bộ Công an cho rằng, hoạt động này gây bức xúc trong xã hội, tiềm ẩn nhiều nguy cơ đe dọa quốc phòng, an ninh, trật tự, gây phương hại đến lợi ích của cá nhân, tổ chức.

Đơn cử tháng 7-2014, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội - Công an TP Hà Nội phát hiện Công ty Việt Hồng quảng cáo sản phẩm phần mềm Ptracker và đã thực hiện giám sát hơn 14.000 tài khoản điện thoại di động, cho phép đối tượng thuê dịch vụ phần mềm để bí mật quay phim, chụp ảnh, ghi âm cuộc gọi, định vị điện thoại trái pháp luật.

Theo Đại tá Dương Văn Giáp, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, các hành vi như đã xảy ra tại Công ty Việt Hồng sẽ bị khởi tố theo Điều 226 Bộ luật Hình sự về tội danh “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet”. Hành vi này cũng có dấu hiệu “xâm phạm bí mật an toàn thư tín, điện thoại, điện tín của người khác”. Nếu không được quản lý, hệ lụy của những hành vi trên rất nguy hiểm cho cá nhân và xã hội, xa hơn là an ninh trật tự quốc gia.

Với việc xây dựng dự thảo Nghị định Quy định điều kiện kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị, quan điểm của Bộ Công an là để quản lý điều kiện về an ninh, trật tự đối với loại hình kinh doanh này. Các doanh nghiệp chỉ được kinh doanh các thiết bị, phần mềm… có nguồn gốc, xuất xứ hợp pháp và chỉ được phép bán các thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị cho các cơ quan, tổ chức khi có văn bản cho phép của cơ quan có thẩm quyền của công an…

Không liên quan đến quản lý người sử dụng

Sau một thời gian lấy ý kiến, nhiều người băn khoăn cho rằng, quy định của Nghị định sẽ cản trở việc công dân, phóng viên sử dụng thiết bị ghi âm, ghi hình để thu thập bằng chứng cho mục đích bảo vệ pháp luật. Những ý kiến theo hướng này xuất phát từ quy định tại Khoản 3, Điều 4: “Chỉ cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội được sử dụng thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị…”.

Thực tế, phạm vi, nội dung của Nghị định chưa thể đề cập đến việc quản lý người sử dụng. Nếu muốn đề cập đến vấn đề này, các chuyên gia cho rằng cần phải được thể hiện ở một văn bản pháp quy cao hơn. Nghị định này chỉ có phạm vi quy định điều kiện về an ninh, trật tự, công tác quản lý nhà nước, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan và biện pháp thi hành đối với hoạt động kinh doanh.

Đối tượng của Nghị định này cũng được nêu rõ là áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân người Việt Nam và nước ngoài liên quan đến hoạt động đầu tư kinh doanh và thành lập, cấp phép, đăng ký, quản lý hoạt động kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị.

Sau buổi lấy ý kiến thẩm định nội dung của Nghị định được tổ chức ngày 25-4, ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ pháp luật dân sự kinh tế, Bộ Tư pháp cũng cho biết, về bản chất, dự thảo Nghị định quy định về điều kiện để những tổ chức, cá nhân phải đáp ứng nếu muốn được phép kinh doanh các thiết bị này. Nghị định không điều chỉnh vấn đề “ai được sử dụng thiết bị”. Các chuyên gia cũng khẳng định, những thiết bị ghi âm, ghi hình thông thường hoàn toàn không bị hạn chế sử dụng…

Hiện nay, Bộ Công an đang tiếp tục lấy ý kiến đóng góp để việc thẩm định, sửa đổi nội dung Nghị định không xung đột với các quy định khác của pháp luật. Việc siết chặt quản lý loại hình kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang để ghi âm, ghi hình, định vị là cần thiết, tránh bị lợi dụng vào mục đích xấu. Song, từ những ý kiến còn băn khoăn cho thấy, cần tiếp tục xây dựng văn bản pháp quy hướng dẫn, quản lý việc sử dụng các thiết bị nghe nhìn để không hạn chế quyền của cá nhân, đồng thời bảo đảm an ninh trật tự.