Sẵn sàng cho việc tập huấn dạy học sách giáo khoa mới

Phóng viên HNMO đã phỏng vấn PGS.TS Nguyễn Văn Tùng, Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN), một trong ba đơn vị xuất bản SGK theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 về vấn đề này.

NXBGDVN từng thông tin sẽ đảm bảo chất lượng cho việc tập huấn giáo viên sử dụng SGK lớp 1 mới do NXBGDVN tổ chức biên soạn, bằng cả hình thức trực tiếp và trực tuyến. Vậy đến thời điểm này, công tác chuẩn bị đến đâu, thưa ông?

Ngay từ sớm, NXBGDVN đã chuẩn bị khá chu đáo cho việc tập huấn sử dụng SGK mới sau khi các cơ sở giáo dục đã lựa chọn được SGK. Từ tháng 1-2020 đến nay, do dịch Covid-19 bùng phát và đến nay vẫn diễn biến phức tạp, thực hiện Chỉ thị 19/CT-TTg của Chính phủ về việc tránh tập trung đông người, NXBGDVN đã tập trung ưu tiên cho hình thức tập huấn trực tuyến, cả trực tiếp và gián tiếp.

Với hình thức tập huấn trực tuyến, NXBGDVN sử dụng các ứng dụng hội thảo trực tuyến để tập huấn cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục. 

Với hình thức tập huấn gián tiếp trên mạng internet, giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục sẽ được cấp tài khoản với các tính năng tương ứng trên nền tảng tập huấn của NXBGDVN tại địa chỉ http://taphuan.nxbgd.vn. Tại đây, người dùng có thể đọc và tải về các tài liệu tập huấn giảng dạy, các slide và video bài giảng tập huấn, các video tiết học minh họa và hướng dẫn giáo viên tìm hiểu, phân tích video trong quá trình học qua mạng… 

Giáo viên cũng được nhận giải đáp từ các tổng chủ biên, chủ biên, tác giả. Tài khoản được cung cấp cũng sẽ được sử dụng các chức năng giáo viên trên nền tảng Hành trang số tại địa chỉ http://hanhtrangso.nxbgd.vn như công cụ soạn bài giảng, giáo án điện tử, sử dụng học liệu điện tử trong giảng dạy… Ngoài ra, hệ thống còn cho phép cán bộ quản lý giáo dục theo dõi, thống kê, báo cáo số liệu và tình trạng tập huấn của các giáo viên tại địa phương mình.

Thực tế tập huấn dạy - học từ trước tới nay cho thấy, ngay cả khi tập trung giảng viên tại một địa điểm, với giảng viên giảng dạy trực tiếp thì hiệu quả đạt được vẫn không cao. Liệu hình thức tập huấn trực tuyến như kế hoạch của NXBGDVN có đạt yêu cầu đề ra?

NXBGDVN đã tổ chức nhiều hội thảo giới thiệu các bộ SGK mới do NXBGDVN biên soạn. Các hội thảo này đã cung cấp các thông tin cốt lõi về nội dung, phương pháp, cấu trúc của SGK mới. Chúng tôi cũng đã giới thiệu hệ thống tiết học minh hoạ, tài liệu tập huấn; cung cấp phiên bản điện tử của SGK và sách giáo viên. Theo tôi, đây là những thông tin cơ bản, quan trọng để giáo viên nắm được nội dung và hình dung được cách dạy theo chương trình và SGK mới.

Đồng thời với việc chuẩn bị kỹ lưỡng cho phương thức tập huấn qua mạng internet để thích nghi với tình hình dịch bệnh, chúng tôi cũng xây dựng kế hoạch tập huấn trực tiếp tại các địa phương để triển khai nếu điều kiện cho phép. Hình thức tập huấn trực tiếp có ưu điểm là mức độ tương tác cao, trực quan, sinh động. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng, hình thức tập huấn trực tuyến với các tác giả giúp giáo viên có thể đặt câu hỏi và tương tác. Giáo viên có thể tải các tài liệu đã được cung cấp trên hai nền tảng nói trên để sử dụng trong quá trình tập huấn cũng như giảng dạy thực tế.

Ông có thể cho biết cụ thể hơn về thời gian, nội dung tập huấn?

Nội dung tập huấn sẽ tập trung hướng dẫn cách sử dụng sách, cách dạy các dạng bài điển hình, cách sử dụng sách điện tử, thiết bị dạy học, cách tổ chức các hoạt động dạy - học… SGK theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 được biên soạn theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất năng lực học sinh, do đó, việc tổ chức các hoạt động dạy - học như thế nào cho hiệu quả là rất quan trọng. Các tác giả SGK của NXBGDVN sẽ hướng dẫn cụ thể các nội dung đó.

Việc tập huấn sẽ tổ chức theo môn học, thời lượng tuỳ theo số tiết của từng môn học. Ví dụ môn tiếng Việt có số tiết nhiều nhất (420 tiết/năm) sẽ cần khoảng 3 ngày để đảm bảo chuyên sâu và cụ thể. Các môn học khác có số tiết học ít hơn sẽ được điều chỉnh thời lượng phù hợp, theo yêu cầu của từng địa phương.

Đến thời điểm này, có 5 bộ SGK lớp 1 cùng được phép sử dụng từ năm học 2020-2021. Trách nhiệm tập huấn sử dụng các bộ SGK này thuộc về các nhà xuất bản (NXB) tổ chức biên soạn bộ sách đó. Xin ông chia sẻ về kinh phí tập huấn?

Với chủ trương một chương trình, nhiều sách giáo khoa, việc xã hội hoá hoạt động xuất bản SGK đã thành hiện thực. Mọi công đoạn từ tổ chức biên soạn, xuất bản, in, phát hành, tập huấn, hỗ trợ sử dụng… đều do các NXB tự đảm nhiệm. Có thể nói, chỉ tính riêng kinh phí in SGK để giới thiệu tới các địa phương, in tài liệu tập huấn bản giấy và tổ chức kho dữ liệu điện tử phục vụ giáo viên và học sinh trong quá trình dạy – học là một con số không nhỏ. Song, chúng tôi xác định đây là trách nhiệm và cũng là nhiệm vụ chính trị của NXBGDVN để góp phần vào sự nghiệp đổi mới chương trình và SGK giáo dục phổ thông.

Xin trở lại một chút về giá SGK. Như các NXB đã công bố thì SGK theo chương trình mới có giá khá cao. Ông có thể cho biết học sinh, giáo viên được thụ hưởng thêm những gì khi sử dụng SGK mới?

Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, học sinh lớp 1 sẽ được học thêm 5 môn học bắt buộc là: Đạo đức, âm nhạc, mỹ thuật, giáo dục thể chất, hoạt động trải nghiệm. Do đó, số lượng SGK của lớp 1 theo chương trình hiện hành và chương trình 2018 là khác nhau (tăng từ 6 cuốn lên 9-10 cuốn, tùy từng bộ sách). Ngoài ra, số tiết của mỗi môn học cũng có thay đổi so với chương trình hiện hành. SGK mới được biên soạn khổ lớn hơn, in hoàn toàn 4 màu trên giấy chất lượng cao, cùng nhiều yếu tố đổi mới về nội dung, phương pháp. NXBGDVN đã xây dựng mức giá hợp lý nhất có thể và phù hợp với đại đa số gia đình có con em đi học. Hiện tại, bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống" của NXBGDVN có giá thấp nhất (179.000 đồng) trong 5 bộ SGK lớp 1. Giá SGK nói trên đã bao gồm sách và học liệu điện tử. 

Ngoài SGK giấy, để đáp ứng nhu cầu của học sinh, giáo viên trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, NXBGDVN xây dựng hệ thống sách và học liệu điện tử cho cả học sinh và giáo viên. Học sinh có thể trải nghiệm trên những cuốn sách điện tử sinh động, hấp dẫn với hình ảnh, âm thanh, trò chơi, video minh hoạ kèm theo hệ thống bài tập kiểm tra, đánh giá. Giáo viên có thể sử dụng hệ thống sách điện tử, video bài giảng minh hoạ, hệ thống bài tập, kiểm tra, đánh giá… phục vụ hoạt động dạy học thuận tiện và hiệu quả hơn. Đó là những giá trị gia tăng của sách mà chúng tôi đang nỗ lực để đạt chất lượng cao nhất.

Xin trân trọng cảm ơn ông!