Sắc xanh tuổi trẻ biên phòng

“Bữa sáng cho em”

Xuất phát từ câu chuyện “Hũ gạo cứu đói của Bác Hồ”, tuổi trẻ Biên phòng Sơn La đã thực hiện mô hình “Bữa sáng cho em” vào tháng 9-2012. Ngày đó, Trung tá Đào Mạnh Tưởng, Chính trị viên phó, Bí thư Chi đoàn Đồn Biên phòng cửa khẩu Lóng Sập (nay là Thượng tá, Phó Chủ nhiệm Chính trị Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La) trong một lần đi tuần tra có ghé thăm điểm trường mầm non Buốc Pát (xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La). Điểm trường nằm cách trung tâm xã hơn 20km, ở trên vùng núi cao, là nơi sinh sống của người Mông. Cảm thông với các cháu nhỏ đến trường nhưng không đủ cơm ăn, thiếu quần áo mặc, đồng chí Đào Mạnh Tưởng đã đưa vấn đề ra trong cuộc họp của đơn vị để xin ý kiến giúp đỡ các cháu. Ngay sau đó, 100% cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị nhất trí tự nguyện bớt tiêu chuẩn bữa sáng của mình để san sẻ cho các cháu học sinh.

Đại úy Cầm Bá Thành, Chính trị viên phó, Bí thư Chi đoàn Đồn Biên phòng cửa khẩu Lóng Sập, thông tin thêm: “Sau khi chương trình “Bữa sáng cho em” được triển khai thì tiếp đó, các đoàn viên cùng đơn vị lại hỗ trợ học sinh bán trú của Trường Trung học cơ sở - Tiểu học bán trú xã Lóng Sập bữa ăn sáng. Từ năm học 2019, chúng tôi đã hỗ trợ thêm 70 suất ăn mỗi buổi sáng cho các em học sinh. Khẩu phần ăn của cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị được chia làm ba phần, một phần cho người trong đơn vị, phần thứ hai gồm 20 suất cho điểm trường mầm non Buốc Pát và 70 suất còn lại được hỗ trợ bằng gạo, thực phẩm dành cho Trường Trung học cơ sở - Tiểu học bán trú xã Lóng Sập.

Bản Buốc Pát là một bản đồng bào dân tộc Mông nằm sát đường biên giới Việt Nam - Lào chạy qua địa phận xã Lóng Sập của huyện Mộc Châu. Cuộc sống của đồng bào nơi đây vô cùng khó khăn bởi phong tục tập quán là ở trên non cao không canh tác được. Đáng nói, Buốc Pát là địa bàn trọng điểm về tội phạm ma túy, hầu hết các gia đình đều có người nghiện hoặc đang thi hành án phạt tù do liên quan đến ma túy. Ông Tráng Ghịa Tố, người dân tộc Mông ở bản Phiêng Cài, xã Lóng Sập nói: “Không chỉ hỗ trợ, giúp nhiều trẻ em có hoàn cảnh khó khăn tại các bản có điều kiện được đi học, bộ đội còn giúp nhiều hộ có hoàn cảnh khó khăn về cây giống, vật nuôi hay hỗ trợ xóa nhà tạm. Như gia đình tôi được hỗ trợ cây giống chanh leo và kỹ thuật trồng từ năm 2018. Giờ đây, tôi và nhiều hộ khó khăn khác đã thoát nghèo, có cuộc sống ổn định”.

Trao đổi thêm với ông Lò Văn Nước, Bí thư Đảng ủy xã Lóng Sập, được biết, cơn lốc ma túy đã khiến bản Buốc Pát chỉ còn lại những mái nhà xiêu vẹo, rất nhiều lao động chính của các gia đình lại nghiện thuốc phiện hoặc đang phải chịu án tù do mua bán trái phép chất ma túy. Bản có 14 hộ thì tất cả là hộ nghèo. Chỉ tội cho những trẻ em trong bản sinh ra không chỉ thiếu thốn về vật chất mà thiếu cả tình thương của người thân và cha mẹ. Cũng chính vì thế, trẻ em trong bản không được quan tâm chăm sóc, việc học của các cháu bị bỏ bê... Sự giúp đỡ của lực lượng biên phòng trong những năm qua đã giúp xã rất nhiều trong việc ổn định an ninh, trật tự cũng như đời sống.

Cũng cần phải nói thêm là phong trào học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của cán bộ, chiến sĩ Biên phòng Sơn La không chỉ được nhân rộng trên địa bàn tỉnh. Đồn Biên phòng cửa khẩu Chiềng Khương đã nhận đỡ đầu một cháu bé ở bản Đán và Đồn Biên Phòng Mường Lạn đỡ đầu một cháu ở bản Mường Xừm, đều thuộc huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn của nước bạn Lào...

Những thầy giáo mang quân hàm xanh

Đã nhiều năm rồi, hình ảnh quen thuộc đậm tình quân dân được người dân nhắc tới nhiều tại các xã vùng biên giới của Sơn La là câu chuyện về những lớp xóa mù chữ của những người lính mang quân hàm xanh. Tại khắp các bản vùng biên, khi màn đêm buông xuống cũng là lúc tại các nhà văn hóa hoặc lớp học cắm bản lại vang lên tiếng đánh vần học chữ của trẻ nhỏ cho đến người già.

Một ngày trung tuần tháng 3, theo chân các chiến sĩ Đồn Biên phòng Mường Lạn, huyện Sốp Cộp, chúng tôi có mặt tại bản Pá Kạch, nơi vẫn còn chưa có sóng điện thoại. Đây là một trong những bản Mông khó khăn nhất của xã Mường Lạn, giáp ranh với huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn (Lào). Cũng do phong tục tập quán, nhất là tư tưởng trọng nam khinh nữ nên tỷ lệ người dân, nhất là phụ nữ không biết chữ tại đây vẫn còn cao. Hơn nữa, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, giao thông không thuận tiện nên sau một thời gian đi học ở trung tâm xã, nhiều học sinh ở bản Pá Kạch đã bỏ học giữa chừng để ở nhà phụ gia đình hoặc tảo hôn.

Trung úy Vàng Lao Lừ, cán bộ Đội vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Mường Lạn, cho biết: Lớp học xóa mù chữ tại bản Pá Kạch có 22 học viên từ 10 tuổi đến 40 tuổi. Dạy lớp học xóa mù chữ ở bản Pá Kạch, giáo viên phải thuận theo lịch của học viên bởi vào ban ngày, những học viên lớn tuổi phải đi làm nương, học viên nhỏ tuổi thì theo bố mẹ lên nương để trông em hoặc chăn trâu, bò. Mặt khác, do chưa có phòng học nên lớp xóa mù chữ phải học nhờ lớp cắm bản của tiểu học. Vì vậy, lớp học được duy trì vào tất cả các buổi tối trong tuần, thời gian vào lớp lúc 19h và nghỉ lúc 22h.

“Thầy giáo quân hàm xanh” Vàng Lao Lử đã giúp chúng tôi phiên dịch lời chị Sồng Thị Sua, một phụ nữ lấy chồng sớm và đã có 3 đứa con ở bản Pá Kạch. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn nên chị Sua không được đi học. Sau khi lập gia đình, con cái ốm đau, đưa con đi viện chị mới hiểu rằng không biết chữ thì khổ thế nào. Xuống đến bệnh viện chẳng biết đưa con vào phòng nào để khám. Mua được điện thoại cũng không biết sử dụng. Sau 3 tháng tham gia lớp học xóa mù chữ, chị Sua đã biết đọc và viết được tên của mình.

Thượng tá Đào Mạnh Tưởng thông tin thêm: Hơn 3 năm phối hợp, đến nay chúng tôi đã mở được 32 lớp xóa mù chữ tại các xã vùng biên cho gần 1.000 học viên với 100% là đồng bào dân tộc thiểu số. Để tổ chức các lớp học thì cần làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người mù chữ đến lớp. Bộ đội Biên phòng tỉnh đã giao nhiệm vụ cho các đồn biên phòng đóng chân tại vùng biên giới tổ chức lực lượng phối hợp với cấp ủy, chính quyền cơ sở bám dân, bám bản. Ban ngày thì làm một số mô hình trồng rau, trồng cây ăn quả, chăn nuôi để bà con thấy được thực tế là phải học mới biết làm. Buổi tối thì lên lớp dạy chữ. Ngày đầu số học viên ít, nhưng sau đó người này bảo người kia nên các lớp học đông dần lên, trong bản ai chưa biết chữ đều mạnh dạn đăng ký đi học. Thậm chí, nhiều bản còn chủ động đề nghị bộ đội mở lớp xóa mù chữ.

Ngoài việc trực tiếp tham gia dạy xóa mù chữ, cán bộ, chiến sĩ thuộc các đồn biên phòng khi xuống địa bàn công tác còn nắm tình hình, bảo vệ biên giới, tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và lồng ghép vận động các hộ gia đình có con em đến độ tuổi ra lớp, cho con em đi học đúng độ tuổi.