Quốc hội chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo

Đúng 8 giờ sáng 11-11, Quốc hội bắt đầu ngày chất vấn và trả lời chất vấn thứ hai. Trước khi bước vào phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ ba thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết: Trong buổi sáng hôm nay, 11 ý kiến tranh luận với vị trưởng ngành Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ được đưa ra. Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng và Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam giải trình thêm một số vấn đề đại biểu Quốc hội, cử tri quan tâm về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội.

Đặt mục tiêu đến năm 2030 có 40-45% lao động có bằng cấp chứng chỉ

Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội đã nêu ra trong phiên chất vấn chiều 10-11, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, hiện phải cùng lúc giải 2 bài toán: Nâng cao chất lượng mặt bằng lực lượng lao động khi 65% lao động đã qua đào tạo nhưng chỉ có 24,5% lao động có chứng chỉ bằng cấp; xu hướng tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư sẽ thay đổi bản chất công việc, dự báo trong 5 năm tới 1/3 công việc sẽ thay đổi, khi đó sẽ có 40% lao động trong nước sẽ khó có khả năng đáp ứng được yêu cầu công việc. “Mục tiêu của chúng ta đặt ra đến hết năm 2025, chúng ta sẽ có khoảng 30-35% lao động có bằng cấp chứng chỉ, đến năm 2030, phấn đấu sẽ có khoảng 40-45%”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

Về áp dụng mô hình “3 tại chỗ”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Chính phủ không áp đặt mô hình phòng, chống dịch nào cho địa phương, chỉ đặt ra nguyên tắc “an toàn thì mới sản xuất và sản xuất thì phải bảo đảm an toàn”. Do đó, mô hình này do các địa phương, doanh nghiệp xem xét quyết định trên thực tế phòng, chống dịch. “Mô hình này chỉ phù hợp khi áp dụng trong thời gian ngắn, quy mô vừa phải bởi chi phí cho mô hình này quá lớn”, Bộ trưởng chia sẻ.

Sẽ mở rộng đối tượng và nguồn để hỗ trợ đầu tư lĩnh vực nông nghiệp

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu một số vướng mắc trong thực hiện Nghị định số 57/2018/NĐ-CP của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn và hướng sửa đổi trong thời gian tới.

Theo Bộ trưởng, việc thực hiện Nghị định 57/2018/NĐ-CP kết quả hạn chế do đầu tư lĩnh vực nông nghiệp cần diện tích đất đai lớn, trong khi việc tích tụ đất còn nhiều bất cập; đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, khu vực nông thôn lợi nhuận lại thấp. Ngoài ra, các chính sách còn chưa phù hợp với thực tế. 

Bộ trưởng nêu ví dụ về chính sách hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng cho các nhà đầu tư, Nghị định 57/2018/NĐ-CP giao các địa phương thực hiện, nhưng do điều kiện khác nhau nên nhiều địa phương chưa bố trí nguồn lực đầu tư hạ tầng dự án. Giai đoạn 2021-2025, cả nước mới có 24 địa phương bố trí vốn hỗ trợ hạ tầng cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp với 300 tỷ đồng. Đây là nguồn vốn nhỏ, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. 

Để khắc phục khó khăn, bất cập, Chính phủ đang chỉ đạo điều chỉnh theo hướng mở rộng đối tượng và nguồn để hỗ trợ đầu tư lĩnh vực nông nghiệp, hạ tầng nông nghiệp. Việc điều chỉnh đang được lấy ý kiến lần cuối để trình Thủ tướng Chính phủ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ báo cáo Chính phủ sớm phê duyệt, làm nền tảng thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Cần gói hỗ trợ người lao động quay trở lại làm việc

Tham gia giải trình trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề cập vấn đề người lao động rời thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh phía Nam và làm sao để người lao động quay trở lại cũng như công tác giải quyết việc làm cho người lao động. Qua đại dịch cho thấy, có nhiều vấn đề bất cập cần tháo gỡ như, xây dựng nhà ở cho công nhân, ổn định việc làm, bảo đảm phòng, chống dịch trong điều kiện cơ sở vật chất còn khó khăn. Phó Thủ tướng cho biết, trong số 1,3 triệu lao động về quê đang làm việc tại các khu công nghiệp lớn, cơ bản các doanh nghiệp vẫn trả 1/3 lương nên nhiều người muốn quay trở lại làm việc, một số khác muốn chuyển đổi công việc. 

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, nhiệm vụ trước mắt là phải bảo đảm chống dịch hiệu quả để người lao động yên tâm trở lại làm việc. Vì thế, chúng ta phải có kế hoạch kiểm soát dịch tốt. Cùng với đó, cần sớm mở lại trường học, trong đó có trường mẫu giáo và trường tiểu học để người lao động yên tâm làm việc. Đặc biệt là sự cam kết của các chủ doanh nghiệp khi có dịch xảy ra người lao động vẫn được trả một phần lương. 

Phó Thủ tướng cho rằng, việc xử lý các ca F0, F1 cần có sự linh hoạt với doanh nghiệp và sự hỗ trợ của chính quyền địa phương. Chúng ta tạo điều kiện cho doanh nghiệp là gián tiếp tạo điều kiện cho người lao động yên tâm làm việc. Về phía chính quyền địa phương, cần có kết nối với người lao động để người lao động trở lại làm việc, bởi theo khảo sát, có khoảng 50% số người đi từ vùng dịch mong muốn quay trở lại nơi làm việc khi dịch được kiểm soát.

Nêu thực trạng nhiều nước trong khu vực cũng gặp khó khăn về thị trường lao động do tác động của dịch bệnh, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, các địa phương cùng với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần có gói hỗ trợ người lao động quay trở lại làm việc. “Về lâu dài, chúng ta cần có chiến lược thu hút người lao động tại các khu công nghiệp mới. Thực tế đã cho thấy, có nhiều khu công nhân quá tải, điều kiện cơ sở vật chất thiếu thốn, người lao động phải thuê trọ trong điều kiện khó khăn. Vì thế, tới đây chúng ta không chỉ có chương trình về nhà ở mà cần chiến lược thu hút, giữ chân người lao động, qua đó thu hút các nhà đầu tư nước ngoài”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Sẽ tổ chức lễ tưởng niệm đồng bào tử vong và các cán bộ, chiến sĩ hy sinh do đại dịch Covid-19

Kết thúc chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, nội dung về lao động việc làm và xã hội nói chung trong điều kiện chịu nhiều tác động nặng nề của dịch bệnh cũng như những giải pháp hỗ trợ người lao động vượt qua khó khăn, giải pháp cho thị trường lao động đã thu hút sự quan tâm của cử tri cả nước cũng như các đại biểu Quốc hội. Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đã có 32 đại biểu chất vấn, 1 đại biểu tranh luận và 4 ý kiến đăng ký nhưng không còn thời gian.

“Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, bám sát nội dung đặt ra, với tinh thần thẳng thắn. Các đại biểu nêu câu hỏi ngắn gọn, đi thẳng vào những vấn đề người dân quan tâm. Bộ trưởng đã trả lời thẳng thắn, thỏa đáng các vấn đề cử tri quan tâm và đề xuất nhiều giải pháp trong thời gian tới. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, các Bộ trưởng Tô Lâm, Nguyễn Chí Dũng đã tham gia giải trình”, Chủ tịch Quốc hội đánh giá.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, do dịch Covid-19 nên đã có hơn 1,3 triệu người dân phải rời thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam về quê, điều này có một phần trách nhiệm của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Quốc hội đề nghị Chính phủ và các thành viên Chính phủ cần làm rõ nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan, đồng thời có giải pháp tổng thể để phát triển thị trường lao động thời gian tới trong cả nước, chú trọng giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động tại các khu vực trọng điểm khi người lao động về quê. Cùng với đó, tiếp tục đẩy nhanh các gói an sinh xã hội và tăng cường xử lý các vi phạm; đồng thời xử lý nghiêm các vi phạm hay trục lợi chính sách.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng như các thành viên Chính phủ quan tâm đến 7 nhóm vấn đề mà cử tri quan tâm. Trong đó, Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an làm rõ các vấn đề người dân quan tâm liên quan đến hoạt động từ thiện và xử lý nghiêm nếu có sai phạm. Đồng thời, Bộ cần quan tâm giải quyết các vấn đề như tình hình đổi mới giáo dục nghề nghiệp, tình trạng người lao động bán sổ bảo hiểm, triển khai chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững...

Chủ tịch Quốc hội cho biết, lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã giao Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương liên quan tổ chức lễ tưởng niệm đồng bào tử vong và các cán bộ, chiến sĩ hy sinh do đại dịch Covid-19 bằng hình thức trực tuyến từ thành phố Hồ Chí Minh kết nối với các tỉnh, thành phố.

Các nhóm vấn đề chất vấn liên quan đến lĩnh vực giáo dục và đào tạo

Tiếp đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tuyên bố phiên chất vấn chuyển sang nội dung về Giáo dục và Đào tạo. 

Nội dung chất vấn xoay quanh: Việc bảo đảm chất lượng dạy và học, tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo trong điều kiện dịch Covid-19; công tác dạy và học trực tuyến bảo đảm hiệu quả, công bằng trong việc tiếp cận các điều kiện giáo dục, học tập giữa học sinh các vùng miền; việc giảm tải chương trình học cho học sinh; việc thu hẹp khoảng cách về giáo dục giữa thành thị và nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; công tác bảo đảm an toàn trường học, y tế học đường để học sinh, sinh viên có thể trở lại trường học; phương án tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay.

Trách nhiệm trả lời chính là Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ngoài ra, tùy theo câu hỏi liên quan sẽ đề nghị với Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Bộ trưởng các bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội, Nội vụ, Thông tin và Truyền thông cùng tham gia trả lời chất vấn giải trình về những vấn đề có liên quan.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra việc dạy và học trực tuyến

Mở đầu phiên chất vấn lĩnh vực giáo dục và đào tạo, trả lời chất vấn của đại biểu Nàng Xô Vi (Đoàn Kon Tum) về giải pháp thực hiện chủ trương không dùng văn mẫu trong giảng dạy môn ngữ văn, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho rằng, việc dùng văn mẫu dẫn đến những hệ lụy cho sự chủ động, sáng tạo, cảm xúc chân thành của học sinh trong học tập môn ngữ văn. Bộ sẽ có những biện pháp điều chỉnh vấn đề này trong thời gian tới. “Đây cũng là nhân tố chuyên môn để hạn chế dạy thêm, học thêm”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Tiếp nối vấn đề này, trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Huy Thái (Đoàn Bạc Liêu) về việc dạy thêm, học thêm trực tuyến mùa dịch, Bộ trưởng cho biết, học trực tuyến đã khiến học sinh căng thẳng thì dạy thêm càng phải hạn chế. Bộ đã quy định số giờ dạy cho các cấp, lớp học. Do đó, nếu xảy ra việc dạy quá giờ theo quy định thì các Sở Giáo dục và Đào tạo, các địa phương cần thanh tra, kiểm tra để có biện pháp xử lý.

Trả lời câu hỏi về việc học sinh lớp 1 phải học trực tuyến để phòng, chống dịch của đại biểu Hoàng Văn Liên (Đoàn Long An), Bộ trưởng cho biết, chủ trương của Bộ là lớp 1 và lớp 2 cơ bản học trên truyền hình, còn một số học trực tuyến. Thời gian qua, Bộ phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam xây dựng được 66 bài giảng đáp ứng yêu cầu của học sinh. Mỗi môn học đã có hàng triệu lượt học sinh vào xem. Trong bối cảnh khó có giải pháp nào thỏa mãn hết thì chúng ta nên lựa chọn giải pháp tối ưu, trong đó nhiều phụ huynh ủng hộ việc dạy cho học sinh lớp 1 trên truyền hình. Tuy nhiên, việc kiểm tra đánh giá học sinh lớp 1 học truyền hình là điều chúng ta cần tính đến sau khi học sinh trở lại trường, và việc dạy trên truyền hình chỉ là giải pháp tình thế.

“Qua ứng phó với dịch bệnh, điều đáng mừng nhất là chúng ta nhìn ra sức mạnh, niềm tin được củng cố rất nhiều từ sự nhiệt thành, tận tụy, hy sinh của hơn 1 triệu giáo viên, cán bộ quản lý. Trong gian khó của dịch bệnh, các thầy cô không ngại khó, sáng tạo trong dạy và học, củng cố niềm tin vào đội ngũ giáo viên”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định trong trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Đoàn Vĩnh Long). Bộ trưởng cũng thẳng thắn nêu một số nội dung cần điều chỉnh để thực hiện tốt hơn trong thời gian tới như việc áp dụng vận hành các chế độ chính sách.

Để tăng cường chất lượng dạy và học, Bộ trưởng cho biết, sẽ có giải pháp phù hợp cho từng nhóm đối tượng như học trực tuyến, học trực tiếp.

Tăng cường hỗ trợ tâm lý, tư vấn sức khỏe cho học sinh

Chất vấn của đại biểu Trần Văn Tuấn (Đoàn Bắc Giang) về khắc phục tình trạng giáo dục rèn luyện kỹ năng cho học sinh gặp khó khăn do dịch Covid-19, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhìn nhận, dạy học trực tuyến đã ảnh hưởng đến trang bị kỹ năng cho học sinh, đặc biệt là kỹ năng được hình thành thông qua tương tác trực tiếp, thực hành. “Ngành Giáo dục nhận thấy việc dạy học trực tuyến khó thay thế cho học trực tiếp. Do đó, sau khi học sinh quay trở lại trường cần đặc biệt tăng cường trang bị các kỹ năng cho học sinh. Đương nhiên cần phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong vấn đề này”, Bộ trưởng nói. 

Trong trường hợp dịch bệnh kéo dài, Bộ trưởng cho rằng, cần có giải pháp tổng thể. Trong đó, cần củng cố tăng cường hạ tầng công nghệ thông tin, trang thiết bị dạy học; tiếp tục các bài giảng truyền hình; tăng cường kiểm tra, giám sát việc bảo đảm thời gian, nội dung chương trình giảng dạy; đồng thời tăng cường hỗ trợ tâm lý, tư vấn sức khỏe cho học sinh.

Tiếp tục điều chỉnh để sách giáo khoa có chất lượng cao hơn

Trả lời đại biểu Nguyễn Thị Huế (Đoàn Bắc Kạn), Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu, khi có một số ý kiến của dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 6, Hội đồng chuyên môn của Bộ đã trao đổi với các tác giả; tiến hành điều chỉnh, sửa chữa nội dung kịp thời trước khi sách được in và chuyển đến tay học sinh. Về lâu dài, Bộ cũng đang tiến hành điều chỉnh quy trình, điều kiện bảo đảm sách giáo khoa có chất lượng cao hơn.

Về việc dạy học tích hợp một môn có 3 hợp phần đang được thực hiện ở lớp 6, Bộ đã hướng dẫn sắp xếp 3 giáo viên các phân môn khác nhau dạy theo logic nội dung. Đơn vị nào sắp xếp đúng, việc triển khai thuận lợi. Đơn vị nào sắp xếp cả 3 giáo viên cùng dạy song song thì thời gian sẽ bị chia vụn và thực hiện sẽ lúng túng. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tập huấn cho hơn 9.000 giáo viên cốt cán. Thời gian tới, Bộ tiếp tục triển khai các môn tích hợp và mong muốn lãnh đạo các trường phát huy vai trò trong phân bổ thời khóa biểu, bố trí giáo viên…

Chú trọng quy hoạch mạng lưới các trường đại học cho phù hợp

Đại biểu Hoàng Văn Liên (Đoàn Long An) đặt câu hỏi hiện nay, một lượng lớn sinh viên tốt nghiệp không tìm được việc làm do chất lượng đào tạo chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, vậy trách nhiệm của Bộ về vấn đề này như thế nào. 

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng cho rằng, có nhiều việc cần phải làm để sinh viên khi ra trường tìm được việc làm, trong đó có sự kết nối cung - cầu, kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp. Nếu đào tạo không theo thị trường hoặc dự báo không tốt thì sinh viên ra trường sẽ khó tìm việc làm. Vì thế, để sinh viên ra trường có việc làm, cần có giải pháp tổng thể, trong đó chú trọng đến việc quy hoạch mạng lưới các trường đại học cho phù hợp.

Sớm ban hành quy định giảng dạy văn hóa trong trường nghề

Về việc mở mã ngành đào tạo khối sức khỏe được đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn Thái Bình) chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, theo quy định tự chủ đại học, việc mở mã ngành là quyền của đơn vị, nhưng đối với 2 nhóm về sức khỏe và sư phạm thì Bộ thẩm định và quyết định. Yêu cầu mở mã ngành sức khỏe có tiêu chuẩn, tiêu chí nghiêm ngặt phải tuân thủ. Bộ sẽ tiếp tục rà soát việc thực hiện quy định nêu trên.

Việc ban hành thông tư quy định giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp chậm 6 năm được đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung nêu, Bộ trưởng cho biết, việc xây dựng thông tư đã được hoàn thành và đang tiến hành lấy ý kiến theo quy định để sớm ban hành.

Học trực tuyến: Cần bám theo chương trình giáo dục cốt lõi

Trả lời chất vấn của đại biểu Trương Ngọc Ánh (Đoàn Cần Thơ) về việc điều chỉnh chương trình dạy trực tuyến để học sinh không bị lệch, bị hổng kiến thức khi trở lại trường học, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định, trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Bộ đã 2 lần tinh giảm chương trình học. Năm học 2021-2022, một lần nữa Bộ thực hiện rà soát, xác định những yêu cầu, nội dung mang tính cốt lõi. Với các địa phương đang dạy trực tiếp, dạy đúng theo nội dung cốt lõi thì tập trung dạy củng cố và mở rộng. Với các địa phương dạy trực tuyến bám theo chương trình cốt lõi, khi quay trở lại trường có thể củng cố và mở rộng thêm kiến thức. 

Theo Bộ trưởng, đây là giải pháp về chuyên môn ứng phó với tình hình dạy học đa dạng ở các khu vực, vùng miền. “Việc dạy trực tuyến và kiểm tra, đánh giá chỉ cần bám theo chương trình cốt lõi, không phải đưa nguyên chương trình bình thường vào dạy trực tuyến”, Bộ trưởng nêu.

Đại biểu Phạm Thúy Chinh (Đoàn Hà Giang) đặt câu hỏi về các giải pháp của Bộ trong việc dạy học trên mạng (trực tuyến) trong trạng thái bình thường mới; các trường vùng sâu, vùng xa còn thiếu giáo viên, ngoại ngữ, tin học, vậy Bộ đã có giải pháp gì?

Bộ trưởng cho biết, việc phát triển hoạt động đào tạo qua mạng đã được triển khai ở các cấp độ, quy mô thời gian qua và thế giới cũng đang đặt vấn đề về xây dựng một trường đại học ảo. Đây cũng là xu thế của thế giới khi công nghệ cho phép. Bộ cũng đang chuẩn bị cơ sở pháp lý cũng như chuẩn bị mô hình thí điểm vấn đề này.

Về việc thiếu giáo viên ngoại ngữ, tin học ở các tỉnh miền núi, Bộ sẽ tăng chỉ tiêu cho các trường đại học ở khu vực miền núi, qua đó tăng cường đào tạo tại chỗ cũng như thu hút giáo viên tại khu vực này. Và để bù lại sự thiếu hụt này, chúng ta có thể tính đến giải pháp sử dụng các bài giảng trực tuyến để học sinh vùng sâu, vùng xa có thể học 2 môn này.

Rà soát để một trường đại học không có quá nhiều phương án xét tuyển

Trả lời về nội dung học sinh tốt nghiệp điểm cao, nhưng vẫn không đạt nguyện vọng vào đại học, Bộ trưởng thông tin về 165 học sinh phổ thông có số điểm cao tại kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vừa qua không đạt nguyện vọng, chủ yếu đăng ký vào các trường công an, quân đội. Nguyên nhân do các trường đặt ra nhiều cách xét tuyển, mỗi cách xét tuyển chỉ tiêu ít nên ảnh hưởng đến việc trúng tuyển. 

Tuyển sinh là quyền của các cơ sở giáo dục đại học, nhưng quyền đó phải nằm trong chế tài cho phép. Bộ sẽ rà soát để không có quá nhiều phương án xét tuyển đối với một cơ sở giáo dục đại học, gây rủi ro cho người đăng ký.

Chú trọng quy định biên soạn và thẩm định, xuất bản sách giáo khoa

Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (Đoàn thành phố Hồ Chí Minh) yêu cầu Bộ cho đánh giá về việc sử dụng sách giáo khoa mới lớp 1 và lớp 6. Đại biểu cho biết, học sinh đang thi giữa kỳ, vậy Bộ có giải pháp gì để kỳ thi bảo đảm thực chất, công bằng giữa các thí sinh khi phải thi trực tuyến. Cùng với đó, việc ứng xử trên mạng xã hội có ảnh hưởng nhiều đến trẻ, vậy Bộ có tính đến việc dạy các môn học liên quan đến vấn đề này cho học sinh không?

Về việc đánh giá sự công bằng của học sinh khi thi trực tuyến, Bộ trưởng cho biết, từ quy định đến thực tiễn vẫn cần điều chỉnh cho phù hợp. Vì thế, Bộ sẽ sớm có chỉ đạo về vấn đề này. 

Trả lời câu hỏi của đại biểu về sách giáo khoa mới, Bộ trưởng cho biết, qua ghi nhận thực tế cho thấy, nhiều giáo viên dạy lớp 1 và lớp 6 phản ánh sách giáo khoa mới có cách dạy học mở hơn, tạo hứng thú cho cả người dạy và người học. Vậy, việc áp dụng sách giáo khoa mới là hướng đi đúng. Song, nếu chỉ nhìn vào việc dạy lớp 1 mà đánh giá thì chưa khách quan và cần có thời gian.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Công Phàn (Đoàn Bình Dương), Bộ trưởng cho biết, để có được bộ sách chất lượng, cần nhiều yếu tố như người soạn, quy trình biên soạn, tổ chức thẩm định, dạy thực nghiệm, lấy ý kiến các đối tượng liên quan khác nhau. Bộ đang sửa đổi Thông tư 33/2017/TT-BGDĐT quy định biên soạn và thẩm định, xuất bản sách giáo khoa. 

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn Bình Định) cùng về sách giáo khoa, Bộ trưởng khẳng định, bất kỳ tài liệu nào được đưa vào giảng dạy trong nhà trường phải đạt chuẩn mực về tính khoa học và tính sư phạm. Trong quá trình sửa đổi Thông tư 33/2017/TT-BGDĐT, Bộ đã quy định tỷ lệ thẩm định cụ thể với sách giáo khoa.

Tạo tâm lý thoải mái cho học sinh khi quay trở lại trường

Đại biểu Nguyễn Danh Tú (Đoàn Kiên Giang) nêu vấn đề, theo báo cáo của Bộ, có 1,5 triệu học sinh không có bất cứ thiết bị nào để học trực tuyến; số lượng máy tính mới chỉ đạt 46,1% tổng nhu cầu học trực tuyến của học sinh có hoàn cảnh khó khăn, việc học trực tuyến của 53,9% học sinh còn lại ra sao?

“Không phải 1,5 triệu mà là 1,867 triệu học sinh không có thiết bị để học tập... Có gia đình 2-3 chị em mới có 1 chiếc điện thoại để học”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ. 

Bộ trưởng cho biết, số trẻ không có thiết bị dần bỏ học vì không học được, điều này cấp bách hơn trước khi đánh giá trẻ học được gì... Nhưng điều đáng mừng là ở các vùng khó khăn nhất đang được học trực tiếp.

Về chất lượng học trực tuyến, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, khi học sinh quay lại trường, Bộ yêu cầu việc đầu tiên là cho các em làm quen lại trường học, tự phòng, chống dịch cho bản thân, tạo tâm lý thoải mái. Để củng cố chất lượng học sinh khi quay lại trường, các công cụ dạy học trực tuyến tiếp tục được sử dụng để hỗ trợ cho việc học trực tiếp. Giáo viên sẽ đánh giá phân loại nhóm học sinh, tùy theo khả năng của từng em để có giải pháp bổ sung chênh lệch kiến thức.

Cần giải pháp căn cơ giải quyết vấn đề dạy thêm, học thêm

Phát biểu tranh luận, đại biểu Nguyễn Công Long (Đoàn Đồng Nai) cho rằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa giải quyết được về căn nguyên của việc dạy thêm, học thêm. Theo đại biểu, từ trước đến nay, chúng ta tiếp cận dạy thêm như vấn nạn của xã hội và xử lý theo cách cấm. Trong khi dạy thêm, học thêm phát huy tác dụng nhất định. Do đó, đại biểu mong ngành Giáo dục nhìn thẳng vào vấn đề để có giải pháp căn cơ. 

Trao đổi với đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu, nếu dạy thêm ngoài giờ, ngoài nhà trường, người dạy không làm trong cơ sở giáo dục thì không thể cấm. Qua rà soát văn bản quy phạm pháp luật, Bộ đang đề nghị bổ sung dạy thêm, học thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện để có thêm chế tài quản lý hoạt động này.

“Nếu giáo viên bớt nội dung cần dạy, dạy trước, dạy cho các nhóm riêng biệt, vi phạm đạo đức công vụ, đạo đức nhà giáo, thì nên bị cấm. Trong điều kiện dạy trực tuyến, khi học sinh đã học căng thẳng, nếu có hiện tượng giáo viên dạy thêm thì càng đáng lên án”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cuối giờ sáng nay, tranh luận về dạy thêm, học thêm, đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn Thái Nguyên) nêu một số vấn đề về giảm tải chương trình, đổi mới phương pháp dạy học, thi, nhất là trong các trường chuyên…

Đồng tình với những giải pháp về mặt chuyên môn mà đại biểu nêu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định, đây cũng là những vấn đề Bộ đang triển khai như đổi mới giảng dạy ở một số môn theo tinh thần tăng cường tự học. Việc trang bị kiến thức theo kiểu “nhồi nhét” là một trong những nguyên nhân dẫn đến học thêm, dạy thêm. Bộ cũng sẽ đổi mới các phương án kiểm tra, đánh giá thường xuyên và điều chỉnh phương án thi trung học phổ thông. Ngoài ra, trong thực tế, một số phụ huynh học sinh có tâm lý muốn con em học để ứng thí hơn chú ý đến phát triển bản thân. Đó là tâm lý xã hội cần điều chỉnh.

Xây dựng chương trình về an toàn trường học

Để khắc phục tình trạng bạo lực học đường, mất an toàn trường học do đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Đoàn Hưng Yên) nêu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhìn nhận, đây là vấn đề gây bức xúc cho xã hội, gây lo lắng cho phụ huynh. Ngành Giáo dục rất quan tâm đến vấn đề này, trong đó về chỉ đạo lâu dài, Bộ đã xây dựng chương trình an toàn trường học, với nội dung lớn là tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh. Bộ trưởng cũng cho rằng, trách nhiệm chung của Bộ nhưng rất cần sự tham gia hỗ trợ của nhà trường và địa phương trong quản lý an toàn trường học.

Cả nước thiếu hụt 94 nghìn giáo viên

Đại biểu Nguyễn Công Hoàng (Đoàn Thái Nguyên) đặt câu hỏi về sự mất cân đối điểm đầu vào giữa các trường đại học hiện nay, giải pháp của Bộ là gì? Thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ để giải quyết tình trạng thiếu hụt giáo viên?

Về nhu cầu đào tạo đầu vào, đầu ra xét trên nhu cầu cả nước, Bộ trưởng cho biết, Bộ đang triển khai quy hoạch lại mạng lưới các trường đại học để đánh giá nhu cầu đào tạo, giảm tình trạng mất cân đối đầu vào, đầu ra trong các trường đại học.

Bộ trưởng nhấn mạnh, việc thiếu giáo viên ở các địa phương là vấn đề lớn. Theo thống kê, cả nước thiếu khoảng 94 nghìn giáo viên, trong đó hơn 1/3 là giáo viên mầm non. Trong thời gian qua, Bộ phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ để giải quyết tình trạng này. Cụ thể, phê duyệt tuyển thêm 12 nghìn giáo viên cho các tỉnh có nhu cầu cao. Hiện, hai bộ đang trình các cấp thẩm quyền cho phép tuyển thêm 20 nghìn giáo viên để bổ sung cho các bậc học.

Tăng cường tính sáng tạo cho học sinh trong học tập môn lịch sử

Trả lời chất vấn của đại biểu Đoàn Thị Hảo (Đoàn Thái Nguyên) về việc môn lịch sử chưa hấp dẫn học sinh, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, nguyên nhân nằm ở việc tổ chức dạy học còn thiên về sự kiện, số liệu, chưa phát huy được nhiều sáng tạo của học sinh; quá trình thi, kiểm tra thiên về số liệu, ngày tháng lịch sử mà chưa chú trọng tư duy cho học sinh. 

Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có hướng đổi mới trong việc dạy học môn lịch sử, trong đó, tăng cường tính sáng tạo cho học sinh, không áp đặt cách hiểu trong lịch sử, không đánh đố bằng các con số, địa danh, sự kiện trong các bài thi, kiểm tra.

Chiều nay (11-11), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn tiếp tục trả lời chất vấn. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà và các thành viên Chính phủ sẽ phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm. Từ 14h55, Quốc hội sẽ chuyển sang chất vấn nhóm vấn đề thứ tư thuộc lĩnh vực kế hoạch và đầu tư.