Quản lý chặt chẽ mã số vùng trồng

Chưa duy trì đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật

Theo Bộ NN&PTNT, trong tháng 7-2022, cả nước đã cấp mới 274 mã số vùng trồng và 20 mã số cơ sở đóng gói bưởi, xoài, khoai lang, thanh long… của các địa phương: Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long, Bình Thuận, Tiền Giang. Thực tế, nếu không có mã số vùng trồng, sản phẩm chỉ có thể bán ở thị trường nội địa hoặc xuất khẩu theo đường tiểu ngạch; khi có mã số vùng trồng, sản phẩm được phép xuất khẩu theo đường chính ngạch, giá trị sẽ tăng lên 20-30%.

Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết, Hà Nội đã cấp 22 mã số vùng trồng cho các cây trồng chủ lực là chuối, nhãn và bưởi. Việc cấp mã vùng trồng đã mở “cánh cửa” tiêu thụ nông sản của Hà Nội và mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, do diện tích trồng cây ăn quả manh mún, trong khi theo quy định cấp mã vùng trồng, diện tích cây ăn quả tối thiểu là 10ha nên đã ảnh hưởng đến việc cấp và quản lý mã số vùng trồng.

Còn Phó Giám đốc Sở NN& PTNT tỉnh Hòa Bình Vương Đắc Hùng cho hay, Hòa Bình đã cấp được 14 mã số vùng trồng với diện tích 168,73ha cho các loại cây trồng như chuối, thanh long, nhãn, bưởi và 10 mã số cơ sở đóng gói. Tuy nhiên, số lượng, quy mô mã số được cấp vẫn còn khiêm tốn; công suất của các cơ sở đóng gói còn nhỏ, thiết bị lạc hậu...

Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) Hoàng Trung thông tin, hiện diện tích trồng trọt được cấp mã số vùng trồng trên địa bàn cả nước chưa cao, mới chỉ tập trung ở một số cây ăn quả chủ lực. Trong khi đó, công tác giám sát vùng trồng, cơ sở đóng gói sau khi được cấp mã số tại một số địa phương vẫn còn nhiều hạn chế, chưa bảo đảm duy trì đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật theo quy định của nước nhập khẩu.

“Bên cạnh đó, tình trạng sử dụng sai mã số và sử dụng mã số của tổ chức, cá nhân khác để xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường diễn ra ngày càng phức tạp khiến nước nhập khẩu phải cảnh báo vi phạm hoặc tạm dừng nhập khẩu. Việc này đã ảnh hưởng lớn đến uy tín nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế và nghiêm trọng hơn là mất thị trường xuất khẩu”, ông Hoàng Trung nhấn mạnh.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Theo Phó Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu (tỉnh Bến Tre) Ngô Tường Vy, các thị trường có yêu cầu khác nhau về mã số vùng trồng nhưng để được cấp mã số phải áp dụng sản xuất theo hướng an toàn. Do đó, các địa phương cần hướng dẫn nông dân ghi chép nhật ký sản xuất để có thể truy xuất nguồn gốc. Các ngành chức năng cần tăng cường thanh tra, kiểm tra việc quản lý và sử dụng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói...; xử lý nghiêm trường hợp vi phạm để không ảnh hưởng đến những doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Để quản lý chặt chẽ mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Cần Thơ Trần Thái Nghiêm cho hay, Sở NN&PTNT sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát mã số vùng trồng đã cấp tại các địa phương và rà soát đề nghị cấp mã số mới. Cùng với đó là hướng dẫn nông dân sử dụng phân bón sinh học, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là chú ý một số hoạt chất đã được cảnh báo từ nước nhập khẩu.

Còn theo Giám đốc Sở NN& PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ, thời gian tới, ngành Nông nghiệp Thủ đô sẽ phối hợp với các địa phương tiếp tục rà soát các vùng trồng đủ điều kiện để cấp mã số; nghiên cứu tham mưu với thành phố ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù khuyến khích, hỗ trợ phát triển các vùng trồng và cơ sở đóng gói với quy mô sản xuất hàng hóa đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu...

Để tránh tình trạng sử dụng sai mã số vùng trồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Hoàng Trung đề nghị Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng chỉ làm thủ tục kiểm dịch cho các lô hàng xuất khẩu có mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói đứng tên tổ chức, cá nhân sở hữu mã số; với trường hợp xuất khẩu các lô hàng không phải là chủ sở hữu mã số cần có sự đồng ý bằng văn bản của tổ chức, cá nhân đại diện mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết, các vùng nguyên liệu tiêu thụ trong nước cũng phải có mã số vùng trồng. Bộ NN&PTNT sẽ nghiên cứu đưa vào tiêu chí xây dựng nông thôn mới để khuyến khích các địa phương xây dựng mã số vùng trồng cho các vùng nguyên liệu. Đồng thời, Bộ sẽ chủ động đàm phán với cơ quan kỹ thuật của nước nhập khẩu để mở cửa thị trường, tăng số lượng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói được phép xuất khẩu, giải quyết các rào cản kỹ thuật để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu.