Phòng tránh tai nạn đuối nước trong dịp hè

Mỗi năm, gần 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước

Tại Việt Nam, đuối nước là 1 trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em từ 5 - 14 tuổi. Theo số liệu của Bộ Lao động, Thương binh & Xã hội, tình hình đuối nước ở trẻ em đã giảm trong những năm vừa qua, mỗi năm giảm từ 3 - 5%. Tuy nhiên, cả nước vẫn còn gần 2.000 trẻ em dưới 16 tuổi tử vong do đuối nước. Mỗi dịp hè, những tai nạn đuối nước thương tâm xảy ra đã cướp đi sinh mạng của các em nhỏ, để lại sự xót thương, những nỗi đau không thể bù đắp cho cha mẹ, người thân của nạn nhân.

Mới đây, khoa Điều trị tích cực nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, đã cấp cứu cho một bé 6 tuổi (Hà Nội) trong tình trạng nguy kịch do đuối nước. Gia đình bé cho biết, chiều ngày 31-5, bé được đưa xuống bể bơi gần nhà họ hàng. Chỉ vài phút người lớn không để ý, bé được phát hiện bị đuối nước và đưa lên bờ trong tình trạng tím tái, ngừng tim, ngừng thở.

Sau khi được sơ cứu nhưng tình hình không được cải thiện, bé được đưa đến một bệnh viện ở gần đó. Tại đây, các bác sĩ nhanh chóng hồi sức tim phổi, đặt nội khí quản và chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương để tiếp tục điều trị. Khi đến Bệnh viện Nhi Trung ương, bé vẫn trong tình trạng hôn mê sâu, suy hô hấp, suy tuần hoàn, tiên lượng rất nặng. Tại khoa Điều trị tích cực nội khoa, bé đã được các bác sĩ áp dụng các biện pháp hồi sức tích cực, phối hợp với liệu pháp hạ thân nhiệt chủ động để bảo vệ não. Sau 4 ngày hôn mê, trẻ dần tỉnh lại. Tới thời điểm hiện tại, bé đã tỉnh, tự thở, tuy nhiên, bé vẫn phải tiếp tục theo dõi lâu dài vì các di chứng thần kinh có thể xảy ra.

Nắm vững cách sơ cứu ban đầu

Cũng theo thống kê của Bệnh viện Nhi Trung ương, chỉ tính từ ngày 30-5 đến ngày 4-6, khoa Điều trị tích cực nội khoa đã tiếp nhận 7 trẻ nhập viện trong tình trạng nguy kịch do đuối nước tại bể bơi và ao hồ. Trong số này, có 3 trẻ ngừng tim kéo dài và 4 trẻ suy hô hấp nguy kịch.

Điều đáng nói, trong số 7 trẻ chỉ có duy nhất 1 trẻ được hồi sức ban đầu đúng cách, các trường hợp còn lại đều được cấp cứu sai cách. Với trường hợp của em bé 6 tuổi nói trên, thời gian trẻ bị ngừng tim kéo dài, không được hồi sức tim phổi ngay do sơ cứu sai cách (dốc ngược trẻ rồi chạy). May mắn là nơi trẻ gặp nạn ở gần cơ sở y tế nên được cấp cứu kịp thời. Bên cạnh việc hồi sức tích cực cho trẻ tại Bệnh viện Nhi Trung ương, một phần quan trọng dẫn đến việc cứu thành công ca bệnh này đó chính là trẻ đã được cấp cứu ngừng tuần hoàn hiệu quả ở tuyến trước.

Tiến sĩ Lê Ngọc Duy - Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết, vài phút đầu là thời gian vàng để cấp cứu trẻ đuối nước. Việc cấp cứu đúng cách cực kỳ quan trọng, quyết định sự sống của trẻ. Người sơ cứu cần chú ý không được dốc ngược trẻ lên vai rồi chạy vì việc đó khiến cho các dịch ở dạ dày trào ngược vào đường thở và làm chậm trễ quá trình hồi sức tim phổi (ép tim/thổi ngạt), để trôi qua khoảng thời gian vàng cấp cứu cho trẻ bị đuối nước; không được ngừng hồi sức tim phổi nếu trẻ chưa có nhịp thở. Khi ép tim ngoài lồng ngực, người sơ cứu chú ý không ấn ngực quá mạnh để tránh làm gãy xương, dập phổi... Phụ huynh cần lưu ý đưa tất cả trẻ bị đuối nước đến cơ sở y tế để được kiểm tra và theo dõi các biến chứng sau đuối nước.

Về các biện pháp phòng đuối nước, Tiến sĩ Lê Ngọc Duy cho biết: “Chúng ta cần tổ chức tuyên truyền cho mọi người dân cùng tham gia phòng tránh đuối nước cho trẻ em; Giáo dục kiến thức, kỹ năng (cho trẻ từ lớp 1) phòng chống đuối nước và dạy trẻ bơi an toàn. Cùng với đó là tuyên truyền cho người chăm sóc trẻ luôn để ý, quản lý, giám sát trẻ mọi lúc, mọi nơi nhằm loại bỏ nguy cơ đuối nước tại cộng đồng, gia đình, trường học. Các khu vực bơi công cộng phải được giám sát bởi nhân viên được huấn luyện về công tác cứu hộ. Ao, hồ, dụng cụ chứa nước trong gia đình phải có rào chắn, nắp đậy; cần có biển cảnh báo tại các sông ngòi, hồ nước... Cha mẹ và nhà trường hướng dẫn cho trẻ cách nhận biết các nơi nguy hiểm có nguy cơ cao xảy ra đuối nước; tuyên truyền, phổ biến các biện pháp phòng ngừa và cấp cứu ban đầu đúng cách; tổ chức các lớp cấp cứu cơ bản cho cộng đồng”.