Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường:Kiểm soát, ngăn chặn Dịch tả lợn châu Phi, bảo đảm an toàn chăn nuôi

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, trong điều kiện chuyển đổi sang mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tăng cường phối hợp liên ngành và địa phương trong công tác kiểm tra, kiểm soát vận chuyển, buôn bán động vật và sản phẩm động vật…

Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo Hànộimới đã có cuộc trao đổi với Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường.

Mỗi ngày tiêu hủy hơn 500 con lợn

- Xin đồng chí chia sẻ thông tin về diễn biến tình hình bệnh Dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn cả nước và Hà Nội?

- Khu vực phía Bắc hiện là “điểm nóng”, khi nhiều địa phương có nhiều ổ dịch và số lượng lợn bị tiêu hủy lớn, như: Lạng Sơn, Cao Bằng, Điện Biên, Phú Thọ, Sơn La… Đáng chú ý, ổ Dịch tả lợn châu Phi đầu tiên trong năm 2025 trên địa bàn Hà Nội được ghi nhận tại xã Thượng Phúc. Ổ dịch này đã qua 21 ngày không phát sinh lợn ốm, chết hoặc có kết quả xét nghiệm dương tính với vi rút Dịch tả lợn châu Phi.

Tính đến ngày 11-8, bệnh Dịch tả lợn châu Phi đang xảy ra tại 29 xã, 198 thôn, 701 hộ. Tổng số lợn buộc phải tiêu hủy là 15.107 con; tổng trọng lượng tiêu hủy là 961.039kg. Trung bình, mỗi ngày trên địa bàn thành phố phải tiêu hủy hơn 500 con lợn, gây áp lực đến công tác xử lý, hỗ trợ thiệt hại, có nguy cơ lây lan dịch bệnh trên diện rộng, nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời.

- Ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội triển khai công tác hỗ trợ địa phương phòng, chống dịch bệnh như thế nào, thưa đồng chí?

- Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi, thủy sản và Thú y thành lập 5 tổ công tác, trực tiếp xuống cơ sở, phối hợp với các địa phương trong công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn các biện pháp phòng, chống bệnh Dịch tả lợn châu Phi. Các tổ công tác phối hợp chặt chẽ với UBND các xã, phường trong tổ chức, triển khai đồng bộ giải pháp phòng, chống dịch bệnh, như: Xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch bệnh; thành lập Ban chỉ đạo và các tổ công tác phòng, chống dịch bệnh; phân công rõ trách nhiệm cho từng thành viên; hướng dẫn các địa phương khoanh vùng, xử lý kịp thời các ổ dịch, bảo đảm không để dịch bệnh lây lan diện rộng, từ đó ổn định sản xuất.

Sở cũng chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan và các xã triển khai giải pháp quản lý, truy xuất nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm thịt lợn; hỗ trợ kết nối tiêu thụ sản phẩm của các trang trại, cơ sở chăn nuôi an toàn vào hệ thống siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện ích, bếp ăn tập thể, nhà máy chế biến; tổ chức các chương trình kết nối cung - cầu, quảng bá sản phẩm từ các vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh; tuyên truyền để người tiêu dùng yên tâm sử dụng sản phẩm đã qua kiểm soát thú y.

Sở cũng giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh đến từng thôn, xóm, hộ chăn nuôi, nhất là ở các khu vực đã có dịch và các vùng nguy cơ cao, nhằm phát hiện sớm, xử lý kịp thời; tăng cường tuyên truyền diễn biến dịch bệnh, dấu hiệu nhận biết, mức độ nguy hiểm và các biện pháp phòng, chống để người dân chủ động phối hợp, chấp hành nghiêm quy định; phối hợp chặt chẽ với Công an thành phố và Sở Công Thương tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành đối với hoạt động giết mổ, vận chuyển, kinh doanh lợn và sản phẩm từ lợn trên địa bàn thành phố.

- Công tác phòng, chống bệnh Dịch tả lợn châu Phi đang gặp khó khăn ra sao, thưa đồng chí?

- Vi rút Dịch tả lợn châu Phi có khả năng đề kháng cao, tồn tại lâu ngoài môi trường. Trong khi đó, vắc xin thương mại hiện nay chủ yếu có tác dụng tạo miễn dịch với chủng Genotype II, chưa đáp ứng yêu cầu phòng bệnh đối với biến chủng mới Genotype I + II (chiếm khoảng 50%) đang lưu hành rộng rãi. Thời tiết nắng nóng kéo dài xen kẽ đợt mưa lớn, bão lũ trong mùa cao điểm gây suy giảm sức đề kháng của vật nuôi, đồng thời gia tăng nguy cơ tồn lưu, phát tán mầm bệnh trong môi trường. Tình trạng vận chuyển, buôn bán trái phép sản phẩm không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm dịch vẫn diễn ra phức tạp.

Mặt khác, một bộ phận người dân, hộ chăn nuôi chưa nhận thức đầy đủ, chưa chấp hành tốt việc khai báo dịch bệnh, tiêu hủy gia súc bệnh, xử lý chất thải, chưa tuân thủ nghiêm ngặt quy trình an toàn sinh học trong chăn nuôi. Tình trạng giết mổ nhỏ lẻ, không phép vẫn tồn tại song song cơ sở giết mổ tập trung đã được đầu tư, xây dựng và đưa vào hoạt động tại một số địa phương. Số lượng hộ chăn nuôi nhỏ lẻ trên địa bàn vẫn còn lớn kéo theo sự tồn tại phổ biến của các điểm giết mổ nhỏ lẻ. Điều này tiềm ẩn nguy cơ cao làm lây lan dịch bệnh giữa các khu vực, gây khó khăn cho công tác kiểm soát dịch bệnh. Việc quản lý nguồn gốc sản phẩm động vật kinh doanh tại các chợ cũng còn gặp nhiều khó khăn, nhất là tại các chợ cóc, chợ tạm. Hiện nhiều phòng chuyên môn cấp xã thiếu cán bộ có kiến thức về chăn nuôi, thú y, gây lúng túng trong tham mưu và ứng phó khi có dịch.

Giữ an toàn dịch bệnh tại trang trại quy mô lớn

- Vậy, giải pháp của thành phố Hà Nội là gì, thưa đồng chí?

- Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã và đang chủ động theo dõi, cập nhật thường xuyên tình hình dịch bệnh, bao gồm các biến chủng vi rút mới, đặc điểm dịch tễ và phạm vi phân bố; kịp thời tham mưu, điều chỉnh, tổ chức triển khai các biện pháp phòng, chống dịch phù hợp với thực tế, bảo đảm hiệu quả và kiểm soát dịch bền vững.

Cùng với đó, Sở tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và truy xuất nguồn gốc thịt lợn, sản phẩm từ lợn kinh doanh tại các chợ, chợ đầu mối và cơ sở phân phối trên địa bàn; yêu cầu các cơ sở, hộ kinh doanh thực hiện nghiêm quy định về kiểm dịch, hồ sơ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, bảo đảm sản phẩm có kiểm soát giết mổ hợp pháp. Ngoài ra, Sở rà soát, điều chỉnh và hoàn thiện quy hoạch hệ thống cơ sở giết mổ tập trung, bảo đảm phù hợp theo vùng chăn nuôi trọng điểm; thuận lợi cho vận chuyển, kiểm soát dịch bệnh, truy xuất nguồn gốc và bảo vệ môi trường.

Sở cũng tập trung thực hiện nghiêm biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, kiểm soát chặt chẽ hoạt động tái đàn phù hợp điều kiện dịch tễ; duy trì thường xuyên công tác vệ sinh, tiêu độc, khử trùng chuồng trại.

Một giải pháp quan trọng khác là tăng cường phối hợp liên ngành giữa lực lượng Công an, Quản lý thị trường và chính quyền địa phương trong công tác kiểm tra, kiểm soát việc vận chuyển, buôn bán động vật và sản phẩm động vật. Sở đề nghị, các xã chủ động thiết lập các chốt kiểm soát tạm thời tại trục đường thường xuyên có hoạt động vận chuyển động vật, sản phẩm động vật nhằm quản lý chặt chẽ nguồn gốc và kiểm soát lưu thông sản phẩm trên địa bàn…

- Giải pháp kiểm soát chăn nuôi, bảo đảm nguồn cung cho thị trường cuối năm là gì, thưa đồng chí?

- Trên địa bàn thành phố hiện có 2.652 trang trại chăn nuôi lợn, tổng số 587.844 con. Trong đó có 75 trang trại chăn nuôi lợn quy mô lớn, 837 trang trại quy mô vừa, 1.740 trang trại quy mô nhỏ.

Các trang trại chăn nuôi quy mô lớn nằm ngoài khu dân cư, áp dụng quy trình chăn nuôi an toàn sinh học, kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra - vào đã chứng minh khả năng phòng, chống dịch khá hiệu quả, ít phát sinh ổ dịch. Đây là hướng đi cần được khuyến khích để phát triển chăn nuôi, góp phần giảm nguy cơ dịch bệnh, nâng cao hiệu quả sản xuất. Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân áp dụng biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học và mô hình “chăn nuôi không tiếp xúc”, nhằm giảm thiểu nguy cơ lây lan dịch bệnh…

Về phía UBND các xã, phường, cần chủ động sử dụng kinh phí ngân sách phân bổ thực hiện công tác phòng, chống bệnh Dịch tả lợn châu Phi tiết kiệm, hiệu quả. Trường hợp khó khăn, không bảo đảm được kinh phí thực hiện, cần có văn bản gửi về Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, tham mưu báo cáo UBND thành phố theo quy định. Cùng với đó, thành phố sẽ xem xét hỗ trợ, tháo gỡ kịp thời khó khăn tại địa phương về nhân lực, vật tư, kinh phí phục vụ công tác phòng, chống dịch; tạo điều kiện để UBND các xã, phường xử lý triệt để ổ dịch, không để dịch bệnh lây lan, bùng phát trên diện rộng...

- Trân trọng cảm ơn đồng chí!