Philippines: Cuộc trắc nghiệm chính trường

Với phần lớn trong tổng số hơn 52 triệu cử tri Philippines tham gia cuộc bỏ phiếu thì đây là cuộc trắc nghiệm sau những cải cách mà Tổng thống Benigno Aquino thực hiện trong ba năm qua kể từ khi lên nắm quyền năm 2010.

Kết quả sơ bộ sau khi đã kiểm 75% số phiếu ngày 15-5 cho thấy, Tổng thống B.Aquino nắm chắc phần thắng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ hết sức quan trọng này. Theo đó, đảng Tự do cầm quyền giành 9 trên 12 ghế tại Thượng viện. Cùng với số phiếu áp đảo, đảng Tự do cầm quyền và Tổng thống B.Aquino nhiều khả năng sẽ giành quyền kiểm soát cả hai viện của Quốc hội. Đáng chú ý là trong cuộc bầu cử này, cựu Tổng thống Joseph Estrada (76 tuổi) đã chiến thắng trong cuộc đua tranh ghế Thị trưởng thủ đô Manila. Sự kiện này đánh dấu cuộc trở lại chính trường đầu tiên của ông sau khi bị "lật đổ" khỏi ghế tổng thống 12 năm trước.

Kết quả cuộc bầu cử là câu trả lời của cử tri Philippines với chính sách điều hành đất nước nửa nhiệm kỳ qua của Tổng thống B.Aquino. Trở thành tổng thống thứ 15 của Philippines bằng chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử năm 2010, một loạt cam kết mà ông B.Aquino đưa ra nhằm từng bước quét sạch vấn nạn tham nhũng - được coi là nguyên nhân dẫn đến đói nghèo tại quốc gia Đông Nam Á hơn 100 triệu dân này - được người dân quốc đảo này đánh giá cao. Các cuộc thăm dò cử tri mới đây cho thấy, ông B.Aquino vẫn là một trong những tổng thống được lòng dân nhất của Philippines - một đất nước hiện có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh hơn so với bất kỳ quốc gia nào khác trong Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) - với mức tăng trưởng GDP năm 2012 đạt 6,6%.

Điểm khác biệt với những nhà lãnh đạo tiền nhiệm khi đặt trọng tâm ưu tiên chống tham nhũng lên hàng đầu để có một chính phủ minh bạch cũng như tạo dựng lòng tin của cử tri, những nỗ lực của Tổng thống B.Aquino trong nửa nhiệm kỳ vừa qua đã phần nào được đền đáp. Trong đó, những cáo buộc đưa ra chống lại người tiền nhiệm Gloria Arroyo vì tội tham nhũng cũng giành được ủng hộ rộng rãi của dư luận nước này. Mới đây hãng xếp hạng Fitch Ratings lần đầu tiên đã nâng xếp hạng tín nhiệm của Philippines lên mức đáng đầu tư như một minh chứng cho thấy môi trường đầu tư của quốc gia ASEAN này ngày càng trở nên minh bạch hơn.

Một trong những thành công lớn của Tổng thống B.Aquino trong nửa nhiệm kỳ qua không thể không kể đến là việc Chính phủ và Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF) đang dần tiến tới thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt cuộc nổi dậy kéo dài nhiều thập kỷ qua ở miền Nam nước này khiến 150.000 người thiệt mạng. Dù còn phải chờ Quốc hội phê chuẩn nhưng thỏa thuận khung về hiệp định hòa bình sau 15 năm đàm phán mà Chính phủ Philippines và MILF ký kết tháng 10 năm ngoái vẫn được xem là bước tiến lịch sử ở quốc gia ASEAN và trên cơ sở đó phác thảo những bước đi nhằm chấm dứt xung đột vào năm 2016. Trong bối cảnh đó, Tổng thống B.Aquino đặt kỳ vọng lớn vào cuộc tổng tuyển cử với mục tiêu nắm giữ cả hai viện của Quốc hội để dễ dàng thông qua một luật về thành lập vùng tự trị mới ở phía nam Philippines do lực lượng Hồi giáo kiểm soát.

Không thực sự "nóng" như những tranh cãi đang diễn ra giữa Philippines và Đài Loan (Trung Quốc) sau khi lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines bắn chết một ngư dân Đài Loan, nhưng cuộc bầu cử giữa kỳ vẫn thu hút sự quan tâm đặc biệt của người dân Philippines bởi nó sẽ ảnh hưởng đến cuộc tổng tuyển cử vào năm 2016. Chiến thắng trong cuộc đua này sẽ tạo thêm cơ hội cũng như động lực để Tổng thống B.Aquino tiếp tục hiện thực hóa cuộc chiến chống tham nhũng; đồng thời duy trì tăng trưởng kinh tế và tạo thêm nhiều công ăn việc làm. Tuy nhiên, những thách thức mà Tổng thống B.Aquino phải đối mặt trong nửa nhiệm kỳ tới không hề đơn giản, đặc biệt trong bối cảnh bạo lực ở miền Nam có xu hướng gia tăng khi có tới 60 người bị thiệt mạng trong cuộc bầu cử vừa kết thúc.