“Nóng” vì nguồn cung nhiên liệu

Ngày 17-4, Chính phủ Tây Ban Nha đã triệu Đại sứ Argentina Carlos Bettini tới để phản đối. Đây là lần thứ hai trong vòng 5 ngày, Ngoại trưởng Tây Ban Nha Jose Manuel Garcia Margallo phải yêu cầu Đại sứ C. Bettini tới Bộ Ngoại giao để bày tỏ quan ngại về vấn đề này. Tuy nhiên, nhiều dấu hiệu cho thấy Buenos Aires sẽ không từ bỏ kế hoạch quốc hữu hóa YPF. Lý do nữ Tổng thống Argentina Cristina Kirchner đưa ra để quốc hữu hóa công ty này là vì YPF không triển khai lộ trình đầu tư trong thăm dò và khai thác mới cần thiết. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc Argentina phải chi 3,029 tỷ USD cho nhập khẩu dầu khí năm 2011 và dự kiến con số này sẽ tăng lên 10 tỷ USD trong năm nay.

Một loạt các phát ngôn gần đây cho thấy Tây Ban Nha đã sẵn sàng cho "cuộc chiến thương mại" với quê hương của vũ điệu Tango. Theo tuyên bố mới nhất vừa được Ngoại trưởng nước này J. M. G. Margallo đưa ra, quyết định của Argentina đã "phá vỡ bầu không khí hữu nghị" giữa hai nước và chính phủ Madrid sẽ "sử dụng mọi biện pháp được cho là thích hợp để bảo vệ lợi ích hợp pháp của Repsol và tất cả các doanh nghiệp Tây Ban Nha ở nước ngoài". Thậm chí, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Tây Ban Nha Jose Manuel Soria còn khẳng định, thái độ thù địch của Argentina sẽ dẫn đến nhiều hệ quả trong mối quan hệ hợp tác ở nhiều lĩnh vực như: ngoại giao, công nghiệp và năng lượng giữa hai nước. Theo vị Bộ trưởng này, Tây Ban Nha sẽ nhanh chóng đưa ra các đòn đáp trả tương xứng trong vài ngày tới. Đồng hành với Tây Ban Nha, các nhà lãnh đạo EU cũng đã hoãn cuộc họp dự kiến được tổ chức trong tháng này với Argentina để cân nhắc các hành động nhằm bênh vực Tây Ban Nha.

Nhiều nhà phân tích cho rằng, không phải ngẫu nhiên Argentina bất ngờ tung ra quyết định quốc hữu hóa YPF. Vấn đề nằm ở chỗ, những năm vừa qua, dù phục hồi mạnh sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 với tốc độ tăng trưởng khá ngoạn mục (bình quân đạt gần 8%), song quốc gia Nam Mỹ này lại phải chống chọi với cuộc khủng hoảng năng lượng chưa từng có. Nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu của Argentina tăng mạnh khiến nguồn cung xăng dầu suy giảm. Cũng vì nguyên nhân này, chính quyền Tổng thống Cristina Kirchner đã đưa ra những tuyên bố mạnh mẽ và quyết tâm khu vực hóa tranh chấp liên quan tới quần đảo Malvinas mà Anh gọi là Falklands - một khu vực tiềm năng về dầu mỏ.

Tuy nhiên, kế hoạch quốc hữu hóa YPF có thể sẽ phải trả cái giá không nhỏ. Trước mắt, đó là sự tổn hại quan hệ thương mại giữa Argentina với Tây Ban Nha và nhiều quốc gia ở Cựu lục địa. Năm ngoái, kim ngạch song phương Argentina - EU vào khoảng 26 tỷ USD và Tây Ban Nha là thị trường xuất khẩu lớn thứ 5 của Argentina sau Brazil, Trung Quốc, Chile và Mỹ. Nếu Madrid tung ra các biện pháp trả đũa thương mại, chắc chắn hoạt động xuất khẩu của Argentina sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, việc quốc hữu hóa sẽ tạo tâm lý hoang mang, khiến niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường Argentina suy giảm mạnh.

Đại diện cấp cao phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại EU Catherine Ashton cũng cho rằng, quyết định quốc hữu hóa YPF của Argentina đã phát đi "tín hiệu rất tiêu cực" đối với giới đầu tư toàn cầu. Theo bà C. Ashton, quyết định này sẽ là hồi chuông cảnh báo các nhà tư bản tài chính quốc tế và "có thể gây phương hại nghiêm trọng lòng tin của giới đầu tư vào Argentina".