Nỗ lực dự báo, cảnh báo sớm thiên tai

- Diễn biến thời tiết năm nay đối với khu vực Đồng bằng Bắc Bộ như thế nào, thưa ông?

- Chúng tôi nhận định, mùa bão năm 2019 trên khu vực Biển Đông có xu hướng hoạt động muộn hơn; số lượng bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta có khả năng ít hơn so với trung bình nhiều năm. Cụ thể, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng 10-12 cơn bão và áp thấp nhiệt đới; trong đó có 4-5 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta trong những tháng thuộc nửa cuối của năm 2019. Đối với các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng Bắc Bộ (trong đó có thành phố Hà Nội), chúng tôi nhận định năm 2019 có khả năng chịu ảnh hưởng 1-2 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới; xảy ra chủ yếu trong tháng 7, 8 và 9.

Mùa hè năm nay, các tỉnh, thành phố khu vực Bắc Bộ sẽ chịu ảnh hưởng 6-8 đợt nắng nóng (từ 2 ngày trở lên). Đợt nắng nóng đầu tiên có khả năng xảy ra cuối tháng 4-2019. Các đợt nắng nóng còn lại xuất hiện chủ yếu trong các tháng 5, 6 và 7-2019. Trong các đợt nắng nóng này, nhiệt độ cao nhất tuyệt đối phổ biến ở mức 38 - 41 độ C.

Về thủy văn, dự báo từ nay đến tháng 4, nguồn nước trên các sông của khu vực Đồng bằng Bắc Bộ sẽ thiếu hụt 30-40% so với trung bình nhiều năm. Từ cuối tháng 5 đến tháng 8, các sông sẽ xuất hiện lũ, đỉnh lũ ở mức báo động I đến báo động II, sông suối nhỏ ở mức báo động II đến báo động III, nguồn nước ở hạ lưu sông Hồng sẽ thiếu hụt khoảng 10-30%.

- Có ý kiến cho rằng, chất lượng các bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết hiện nay của cơ quan khí tượng thủy văn chưa đáp ứng yêu cầu phòng, chống thiên tai. Ông đánh giá như thế nào về ý kiến này?

- Năm 2018, chúng tôi đã thực hiện các bản tin dự báo, cảnh báo đạt 3 tiêu chí: Đầy đủ, kịp thời và có độ tin cậy cao. Chúng tôi đã chủ động chuyển các bản tin này đến cấp huyện, xã của các tỉnh, thành phố trong khu vực Đồng bằng Bắc Bộ để kịp thời triển khai phương án phòng ngừa, ứng phó các loại hình thiên tai... Tuy nhiên, do một số đơn vị còn thiếu nhân lực và các thiết bị hiện đại phục vụ công tác dự báo, cảnh báo... nên đôi khi chất lượng bản tin chưa cao. Đặc biệt, do biến đổi khí hậu, thời tiết ngày càng cực đoan, bất thường, trái quy luật... nên việc dự báo chính xác cường độ bão, mưa lớn là thách thức không riêng ngành Khí tượng thủy văn Việt Nam mà còn khó khăn với cả các nước có trình độ khoa học, công nghệ dự báo tiên tiến, hiện đại. Thách thức này càng cao hơn khi Việt Nam vẫn thiếu thiết bị đo để có số liệu trên biển và số liệu đo ở các tầng trên cao khí quyển đối với bão, số liệu mưa ở vùng địa hình chia cắt phức tạp...

- Để nâng cao chất lượng các bản tin dự báo, cảnh báo sớm thời tiết, phục vụ công tác phòng, chống thiên tai năm 2019 và những năm tiếp theo, Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đồng bằng Bắc Bộ đã thực hiện những giải pháp nào?

- Năm 2019, Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đồng bằng Bắc Bộ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới trong công tác dự báo, đặc biệt là các công nghệ dự báo khách quan và định lượng; đổi mới nội dung bản tin theo hướng định lượng, dễ hiểu, dễ sử dụng. Trong đó, Đài sẽ thử nghiệm thực hiện các quy trình dự báo khí tượng thủy văn trên môi trường máy tính. Cùng với đó, Đài sẽ tăng cường đào tạo nâng cao năng lực của dự báo viên; tổ chức các đoàn kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ kỹ thuật cho đài khí tượng thủy văn các tỉnh khi có bão mạnh, nguy hiểm, lũ lớn phức tạp; tiếp tục phát hành các bản tin rút gọn về áp thấp nhiệt đới, bão (hằng giờ hoặc nửa giờ/bản tin) khi áp thấp nhiệt đới, bão vào gần bờ để tăng cường công tác phục vụ phòng, chống thiên tai của các địa phương. Ngoài ra, Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đồng bằng Bắc Bộ đã đề xuất Tổng cục Khí tượng thủy văn chuyển giao công nghệ mới, bổ sung trang thiết bị hiện đại cho các đơn vị trực thuộc; nâng cấp hệ thống đường truyền để bảo đảm dữ liệu được thông suốt...

- Trân trọng cảm ơn ông!