Những quyết định sáng suốt, táo bạo của Bộ Thống soái tối cao

Thắng lợi lịch sử ấy bắt nguồn từ đường lối cách mạng, đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh thần đoàn kết, chiến đấu anh dũng bất khuất của toàn quân, toàn dân, gắn liền với sự lãnh đạo và điều hành trực tiếp của Bộ Thống soái tối cao: Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh trong quá trình kháng chiến.

Mùa xuân 1975, tại Tổng hành dinh trong Hoàng thành Hà Nội, Bộ Thống soái tối cao đã làm việc khẩn trương, liên tục, tập trung trí tuệ, tài năng để ra những quyết định, kế hoạch chiến lược, chiến dịch, những mệnh lệnh, chỉ thị cho quân và dân cả nước, biến các nghị quyết của Đảng thành sức mạnh chiến đấu và chiến thắng trên các mặt trận.

Ngay sau khi Chiến dịch Tây Nguyên toàn thắng, tại Tổng hành dinh, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương họp và đưa ra kết luận: Hạ quyết tâm chuyển cuộc tiến công chiến lược thành cuộc tổng tiến công chiến lược, hoàn thành kế hoạch hai năm (1975-1976) ngay trong năm 1975… Trong bức điện số 596 lúc 14h ngày 1-4-1975 gửi các ông Bảy Cường (Phạm Hùng), Tuấn (Văn Tiến Dũng), Sáu (Lê Đức Thọ), Bộ Chính trị nhấn mạnh: "Cách mạng nước ta đang phát triển với nhịp độ một ngày bằng 20 năm, do vậy, phải nắm vững thời cơ chiến lược, quyết tâm thực hiện tổng tiến công, kết thúc thắng lợi chiến tranh trong thời gian ngắn nhất bằng hành động thần tốc, táo bạo, bất ngờ". Ngày 7-4-1975, từ Tổng hành dinh, mệnh lệnh: "Thần tốc, thần tốc hơn nữa; táo bạo, táo bạo hơn nữa; tranh thủ từng giờ, từng phút xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam, quyết chiến và toàn thắng" của Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp được gửi đến cán bộ chiến sĩ toàn chiến trường. Nhiều đơn vị ở miền Bắc đã gấp rút hành quân vào miền Nam.

Cùng với mệnh lệnh trên, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thành lập Tổ thường trực giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh chỉ đạo tác chiến, nghiên cứu cách đánh. Ngày 16-4-1975, Tổ thường trực hoàn thiện phương án tác chiến. Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhất trí về cơ bản và chỉ thị: Tình hình phát triển rất nhanh, các tình huống có thể thay đổi, phải dự kiến hết được đột biến khi thời cơ lớn xuất hiện. Phải nhanh chóng bao vây, chia cắt, tập trung lực lượng thật mạnh để đánh đòn quyết định, tiêu diệt các sư đoàn đối phương ở vòng ngoài, không cho co cụm vào Sài Gòn, đồng thời tổ chức những binh đoàn mạnh, nhanh chóng đánh chiếm các mục tiêu quan trọng trong nội đô. Chiều 21-4-1975, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Văn Thiệu từ chức, Bộ Chính trị hội ý và khẳng định thời cơ chính trị, quân sự để mở cuộc tiến công vào Sài Gòn đã chín muồi. Kế hoạch tác chiến Sài Gòn - Gia Định được Đảng ủy và Bộ Chỉ huy Chiến dịch Hồ Chí Minh thông qua, phê duyệt tại chỗ. "Năm ngày sau, ta bắt đầu tấn công mở màn, riêng hướng Đông và Đông Nam được nổ súng tiến công trước một ngày (25-4)" - Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh, nguyên Cục phó Tác chiến cho biết.

17h ngày 26-4-1975, cuộc tổng công kích vào trung tâm Sài Gòn bắt đầu. Năm mục tiêu quan trọng đã được Bộ Chỉ huy Chiến dịch Hồ Chí Minh xác định là: Sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tổng tham mưu ngụy, dinh Tổng thống ngụy quyền, Biệt khu Thủ đô và Tổng nha Cảnh sát. Ngày 27-4, Bộ Tổng tham mưu truyền đạt mệnh lệnh của Tổng Tư lệnh: "Bộ đội không quân cần khắc phục mọi khó khăn để kịp thời tham gia các chiến dịch, không được chậm sau ngày 28-4". Phi đội Quyết Thắng gồm 5 máy bay A37 do phi công Nguyễn Văn Lực chỉ huy, phi công Nguyễn Thành Trung dẫn đường cất cánh từ sân bay Thành Sơn, ném bom làm tê liệt hoàn toàn sân bay Tân Sơn Nhất. Mỹ buộc phải tổ chức chiến dịch di tản liều mạng bằng máy bay trực thăng tại tòa Đại sứ Mỹ. Sáng 29-4, tại Tổng hành dinh, các cán bộ của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương đứng xung quanh tấm bản đồ lớn Sài Gòn - Gia Định được trải rộng trên bàn, theo dõi báo cáo của Bộ Tổng tham mưu. Những nét gạch chéo mục tiêu đã chiếm được lần lượt được đánh dấu. Từng phút, từng phút đều có tin mới báo về. "Mỗi tin tức là một sự kiện, tình huống cần được xử trí kịp thời, mọi người làm việc quên ăn, quên ngủ. Dù ở cách Sài Gòn gần 2.000 km nhưng ai cũng cảm thấy mình như đang ngoài mặt trận" - Đại tá Dương Văn Thụy, Phó Trưởng ban Tổng kết lịch sử của Bộ Tổng tham mưu cho biết. Sau 5 ngày, cả năm hướng ta đều thọc mạnh vào thẳng nội đô Sài Gòn, lực lượng của ta đã tiêu diệt các sư đoàn phòng ngự vòng ngoài của địch, không cho chúng kịp rút về vùng ven đô. 11h30 ngày 30-4-1975, cờ Quân giải phóng được cắm lên nóc dinh Độc Lập, toàn bộ nội các chính quyền Sài Gòn bị bắt sống, Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. Các hướng tiến công khác cũng lần lượt chiếm các mục tiêu cuối cùng bao gồm: Bộ Tổng tham mưu, Đài Phát thanh, Tổng nha Cảnh sát, sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tư lệnh Biệt khu Thủ đô, căn cứ Hải quân cảng Bạch Đằng... làm tan rã toàn bộ lực lượng Quân đoàn 3, Quân khu 3 của Quân đội Việt Nam Cộng hòa. Vậy là sau 5 ngày chiến đấu liên tục (từ 26 đến 30-4-1975), Chiến dịch Hồ Chí Minh đã giành toàn thắng, miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước thu về một mối.

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 kết thúc toàn thắng là mốc son chói lọi minh chứng cho ý chí quyết tâm không gì có thể lay chuyển của toàn thể dân tộc Việt Nam - "dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn" cũng phải hoàn thành việc giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Quyết tâm, kế hoạch lớn đó được hình thành, từng bước hoàn thiện; được hiện thực hóa trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo mưu lược, sáng tạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh, Trung ương Cục, Quân ủy và Bộ Chỉ huy Miền...