Nguyên tắc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội

(HNM) - Qua các phương tiện thông tin đại chúng, tôi được biết có nhiều vụ án mà đối tượng phạm tội là người chưa thành niên. Xin hỏi quý báo, trong những trường hợp đó thì người chưa thành niên có bị xử phạt tù không và việc kết án đối với người chưa thành niên phạm tội có được áp dụng để xác định tái phạm hay tái phạm nguy hiểm?
Phạm Duy Minh (Quận Long Biên, Hà Nội)

Thạc sỹ, luật sư Quản Văn Minh (Công ty Luật số 5 - quốc gia, website: www.luatsuvietnam.vn) trả lời:
- Theo Điều 12, Bộ luật Hình sự số 15/1999/QH10 ngày 21-12-1999, được sửa đổi, bổ sung một số điều bởi Luật số 37/2009/QH12 ngày 19-6-2009 (sau đây gọi là Bộ luật Hình sự) thì người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. Người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Một trong các nguyên tắc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội được quy định tại khoản 5, Điều 69, Bộ luật Hình sự, là: "Khi áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội cần hạn chế áp dụng hình phạt tù. Khi xử phạt tù có thời hạn, tòa án cho người chưa thành niên phạm tội được hưởng mức án nhẹ hơn mức án áp dụng đối với người đã thành niên phạm tội tương ứng. Không áp dụng hình phạt tiền đối với người chưa thành niên phạm tội ở độ tuổi từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi. Không áp dụng hình phạt bổ sung đối với người chưa thành niên phạm tội". Theo đó, tùy từng trường hợp, người chưa thành niên phạm tội vẫn có thể bị áp dụng hình phạt tù, tuy nhiên pháp luật yêu cầu hạn chế áp dụng hình phạt tù khi áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội.

Điều 49, Bộ luật Hình sự, quy định: Tái phạm là trường hợp đã bị kết án, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội do cố ý hoặc phạm tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do vô ý. Những trường hợp sau đây được coi là tái phạm nguy hiểm: Đã bị kết án về tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do cố ý, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do cố ý; Đã tái phạm, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội do cố ý. Căn cứ quy định tại khoản 6, Điều 69, Bộ luật Hình sự là: "Án đã tuyên đối với người chưa thành niên phạm tội khi chưa đủ 16 tuổi, thì không tính để xác định tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm", thì trong trường hợp người chưa thành niên phạm tội khi chưa đủ 16 tuổi, án đã tuyên đối với người này không được tính để xác định tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm theo quy định pháp luật.