Nguồn lợi thủy sản đang bị khai thác quá mức

Công tác quy hoạch, khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản cần được quan tâm nhiều hơn nữa.  Ảnh: Huy Hùng

Thời gian qua số tàu thuyền cả nước tăng bình quân 6,2%/năm, với 128.449 chiếc và công suất máy tàu tăng 7,1%/năm, nhưng chủ yếu là tàu có công suất nhỏ dưới 90 mã lực (CV). Vì tàu có công suất nhỏ, nên 80% tàu thuyền tập trung KTTS ở vùng nước ven bờ trong khi vùng này chỉ chiếm khoảng 11% diện tích vùng đặc quyền kinh tế biển của Việt Nam. Hiện, sản lượng khai thác bền vững ở vùng nước có độ sâu lớn hơn 50m ước tính đạt khoảng 0,6 triệu tấn/năm trong khi sản lượng khai thác ven bờ đạt khoảng 1,1 triệu tấn/năm chính vì khai thác NLTS quá lớn, không tái tạo kịp dẫn tới việc suy giảm nguồn lợi.

Về đầu tư, theo chuyên gia thủy sản Trần Hạp, trong những năm qua việc đầu tư cho KTTS khá lớn nhưng hiệu quả lại thấp. Công tác tổ chức các dịch vụ hậu cần nghề cá trên biển còn nhiều khó khăn, hạn chế, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả khai thác và an toàn của ngư dân hoạt động trên biển. Cả nước chưa có một trung tâm nghề cá lớn đồng bộ. Việc đầu tư xây dựng các khu neo đậu tàu thuyền thực hiện chậm, việc phối hợp tổ chức, quản lý chưa bảo đảm; chưa hình thành được mạng lưới chợ cá, cơ sở chế biến xung quanh các cảng cá, bến cá. Công nghệ bảo quản sau thu hoạch chưa được quan tâm đúng mức dẫn tới chất lượng sản phẩm khai thác thấp, hiệu quả kinh tế không cao…

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho rằng, nếu như ngư dân và doanh nghiệp chỉ coi trọng sản lượng khai thác mà không chú trọng tới bảo vệ NLTS thì sẽ dẫn tới khai thác quá mức, hủy diệt môi trường biển. Hiện nay, vấn đề ngư trường và dự báo ngư trường mới chỉ dừng ở quy hoạch nên gây khó khăn cho KTTS. Vì vậy, Nhà nước cần tăng cường nguồn lực, phương tiện, tài chính để thực hiện công tác dự báo ngư trường và các thông tin nghề cá nhằm hỗ trợ nghề KTTS phát triển bền vững. Cần xây dựng các mô hình chuyển đổi nghề khai thác ven bờ kém hiệu quả gây xâm hại NLTS sang các ngành nghề khác có hiệu quả, thân thiện với môi trường. Tăng cường và mở rộng hợp tác khu vực và quốc tế về KTTS để trao đổi thông tin về khoa học, công nghệ và thị trường để phục vụ nghề khai thác.