Ngoại trưởng Trung Quốc thăm Mỹ: Nỗ lực ổn định quan hệ hai cường quốc

Các nhà phân tích cho rằng, chuyến thăm của Ngoại trưởng Vương Nghị sẽ tiếp tục các cam kết thường xuyên gần đây giữa Bắc Kinh và Washington, đồng thời, mở đường cho các cuộc đàm phán cấp cao hơn trong bối cảnh quan hệ ổn định giữa hai quốc gia hùng mạnh nhất thế giới.

Sự kiện nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc đến xứ Cờ hoa để gặp Ngoại trưởng Antony Blinken và Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan, cũng như Tổng thống Joe Biden, là một dấu hiệu đáng ghi nhận kể từ khi hai nước bắt đầu “phá băng” mối quan hệ vào mùa hè năm nay. Chuyến thăm Mỹ của Ngoại trưởng Vương Nghị nhằm đáp lại chuyến thăm Trung Quốc của người đồng cấp Antony Blinken vào tháng 6 vừa qua.

Trong chuyến thăm Mỹ đầu tiên kể từ năm 2018, nhà ngoại giao kỳ cựu Vương Nghị đã gặp Tổng thống Joe Biden trong một giờ, cuộc nói chuyện được Nhà Trắng coi là “cơ hội tốt” trong việc giữ cho các đường dây liên lạc cởi mở, đồng thời, Mỹ và Trung Quốc "phải hợp tác cùng nhau để giải quyết các thách thức toàn cầu”.

Trước đó, Ngoại trưởng Trung Quốc có các cuộc trao đổi "thẳng thắn và sâu sắc" với Ngoại trưởng Antony Blinken và Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan về các lĩnh vực khác biệt và lĩnh vực hợp tác, trong đó có sự cần thiết phải khôi phục các kênh quân sự giữa hai nước, cũng như những "trao đổi thẳng thắn" về xung đột ở Trung Đông.

Trên thực tế, Mỹ đang tìm cách nhận được sự ủng hộ của Trung Quốc trong một số vấn đề được toàn cầu quan tâm. Xung đột Israel - Hamas đã tạo thêm động lực mới cho mối quan hệ đầy thử thách giữa các siêu cường và Washington hy vọng Bắc Kinh có thể sử dụng ảnh hưởng của mình với Iran để ngăn chặn sự leo thang thành một cuộc chiến rộng lớn hơn ở Trung Đông.

"Các cuộc gặp liên tiếp giữa nhà ngoại giao Trung Quốc và các quan chức cấp cao Mỹ cũng nêu bật mục đích thực tế của chuyến thăm là thúc đẩy giải pháp cho các vấn đề đang cản trở quan hệ song phương và thảo luận chi tiết cho các cuộc gặp cấp cao hơn", Giáo sư Li Haidong, Viện Quan hệ quốc tế, Đại học Ngoại giao Trung Quốc nói với Global Times khi đề cập đến chuyến thăm này.

Tín hiệu tích cực của các cuộc trao đổi và hội đàm chính là sự nhất trí của cả hai bên về việc xúc tiến cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến diễn ra giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị Cấp cao Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) vào tháng 11 tại San Francisco (Mỹ).

Quan hệ song phương giữa hai bên đã xấu đi dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, người phát động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Căng thẳng vẫn tiếp diễn kể từ khi ông Joe Biden nhậm chức vào tháng 1-2021. Nhà Trắng đã cố gắng cải thiện mối quan hệ với Bắc Kinh kể từ mùa hè vừa qua bằng cách cử một loạt quan chức cấp cao tới Trung Quốc.

Chuyến thăm Mỹ của ông Vương Nghị, hiện là quan chức cấp cao nhất của Trung Quốc về chính sách đối ngoại và là nhà ngoại giao giàu kinh nghiệm từng làm việc với Chính phủ Mỹ trong nhiều năm - một dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang mong muốn đạt được tiến bộ.

Trước thềm chuyến thăm, Ngoại trưởng Trung Quốc nhận định, hai bên có những bất đồng và khác biệt, nhưng vẫn phải chia sẻ những lợi ích chung quan trọng và đối mặt với những thách thức chung, đó là lý do tại sao hai cường quốc cần phải có đối thoại. Vì vậy, cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Ngoại trưởng A.Blinken ở Bắc Kinh vào tháng 6 cũng như với lãnh đạo đa số Thượng viện Mỹ Chuck Schumer hồi đầu tháng 10 có thể là minh chứng rằng mọi thứ đang đi đúng hướng.

Theo các nhà phân tích, chuyến thăm của Ngoại trưởng Vương Nghị theo lời mời của người đồng cấp A.Blinken và hàng loạt cuộc hội đàm với các quan chức cấp cao Mỹ đã thể hiện mong muốn vừa ổn định, vừa tăng cường hợp tác giữa Bắc Kinh và Washington.

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Phúc Đán Wu Xinbo, nhận định, việc chính quyền Joe Biden háo hức tiếp cận Trung Quốc một phần kỳ vọng sẽ tổ chức Hội nghị Cấp cao APEC 2023 thành công và hiệu quả, vì đang cố gắng gửi tín hiệu tới cử tri trong nước rằng, Tổng thống Joe Biden có khả năng ổn định quan hệ Trung - Mỹ ngay cả khi đang cạnh tranh gay gắt với Bắc Kinh.

Nói cách khác, Hội nghị Cấp cao APEC vào tháng tới có thể là một trong những cơ hội hiếm hoi để hai nhà lãnh đạo ổn định mối quan hệ Trung - Mỹ, khi ông Joe Biden và các đối thủ đảng Cộng hòa chuẩn bị cho cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.