Ngày đầu tiên xét xử Hà Văn Thắm và 47 đồng phạm

Bị cáo Hà Văn Thắm (sinh năm 1972, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương - Oceanbank) cùng các đồng phạm bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về các tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” theo quy định tại Điều 179, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 281 và tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 165 - Bộ Luật Hình sự.

Hội đồng xét xử phiên tòa sơ thẩm gồm 5 người, do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa phiên tòa. Gần 50 luật sư tham gia bào chữa và bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Riêng bị cáo Hà Văn Thắm có 2 luật sư bào chữa.

Ngoài ra, Tòa cũng đã triệu tập hơn 600 người tham gia tố tụng đến tham dự phiên tòa.

Do có đông người tham gia tố tụng, phiên tòa đã chia thành 2 phòng xét xử, những người tham gia tố tụng sẽ trả lời thẩm vấn, tham gia tranh tụng thông qua hệ thống micro và màn hình kết nối với phòng xử chính nơi Hội đồng xét xử ngồi điều hành, xét xử.

Nhằm làm rõ hành vi vi phạm của các bị cáo, Tòa cũng đã triệu tập và di lý Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Xây dựng) từ TP Hồ Chí Minh ra tham dự phiên tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Tại phiên tòa, 47 bị cáo trên tổng số 48 bị cáo có mặt. Riêng đối với Nguyễn Thị Minh Phương (sinh năm 1975, nguyên Phó Tổng Giám đốc Oceanbank), Tòa đã ra quyết định tạm đình chỉ vụ án do Phương mắc bệnh hiểm nghèo, đang được điều trị tại bệnh viện. Việc xem xét trách nhiệm hình sự đối với Phương sẽ được tiếp tục giải quyết khi lý do tạm đình chỉ không còn.

Ngoài bị cáo Hà Văn Thắm, 46 bị cáo còn lại chủ yếu là lãnh đạo tại hội sở ngân hàng và lãnh đạo các chi nhánh, phòng giao dịch của Oceanbank trên toàn hệ thống, lãnh đạo Công ty BSC bị đưa ra xét xử. Trong đó có các bị cáo: Nguyễn Xuân Sơn, sinh năm 1962, nguyên Tổng Giám đốc Oceanbank và là người đại diện phần vốn góp của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) tại Ngân hàng Oceanbank; Nguyễn Thị Minh Thu, sinh năm 1973, nguyên Tổng giám đốc kế nhiệm tại Oceanbank, ngay sau khi Nguyễn Xuân Sơn được rút về PVN đảm nhiệm chức vụ mới; hai bị cáo từng giữ chức Phó Tổng Giám đốc Oceanbank gồm Nguyễn Văn Hoàn, Lê Thị Thu Thủy. Ngoài ra, còn có 34 bị cáo nguyên là giám đốc các chi nhánh và giám đốc các phòng giao dịch của Ngân hàng thương mại cổ phần Oceanbank.

Trong ngày đầu khai mạc, Tòa tập trung thẩm tra căn cước các bị cáo. Trong phần làm thủ tục phiên tòa, các luật sư đề nghị Tòa triệu tập một số người tham gia tố tụng. Về vấn đề này, chủ tọa phiên tòa cho biết, Hội đồng xét xử sẽ triệu tập bổ sung trong quá trình xét xử.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát, trong quá trình hoạt động, tại Oceanbank đã xảy ra nhiều vi phạm pháp luật đặc biệt nghiêm trọng trong việc cho vay, huy động tiền gửi, chi lãi suất vượt trần, chi lãi suất ngoài hợp đồng cho khách hàng gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng đối với Oceanbank và các cổ đông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chính sách tiền tệ của Nhà nước.

Cáo trạng nêu rõ, trong thời gian giữ cương vị cao nhất tại Oceanbank, Hà Văn Thắm đã chỉ đạo cấp dưới giải quyết cho Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Xây dựng) vay tiền thông qua Công ty Trung Dung nhưng không bảo đảm các điều kiện vay vốn, không có tài sản bảo đảm và sử dụng vốn vay không đúng mục đích, gây thiệt hại cho Oceanbank gần 350 tỷ đồng.

Đối với Nguyễn Xuân Sơn, trong thời gian được Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cử sang Oceanbank tham gia Hội đồng quản trị và giữ chức vụ Tổng Giám đốc, đồng thời là người đại diện phần vốn góp của PVN tại Oceanbank, lợi dụng sự phụ thuộc của Oceanbank về lượng tiền gửi rất lớn của PVN, vì mục đích và động cơ cá nhân, Sơn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để bàn bạc và thống nhất với Hà Văn Thắm đề ra chủ trương thu thêm lãi suất vay tín dụng và chênh lệch tỷ giá dưới hình thức “thu phí” của khách hàng thông qua Công ty BSC trái quy định của Ngân hàng Nhà nước để trả lãi suất ngoài hợp đồng trên số tiền gửi của PVN tại Oceanbank. Chủ trương này của Sơn và Thắm đã gây thiệt hại cho Oceanbank và khách hàng gần 69 tỷ đồng.

Cuối năm 2010, Nguyễn Xuân Sơn được điều chuyển trở lại và được bổ nhiệm Phó Tổng Giám đốc PVN nhưng vẫn tiến cử Nguyễn Minh Thu (khi đó là Phó Tổng Giám đốc Oceanbank) giữ chức Tổng Giám đốc, đồng thời đề nghị Thắm cho Thu tiếp tục phụ trách công tác huy động vốn.

Với cùng cách thức trả lãi suất ngoài hợp đồng tiền gửi như nêu trên, trong thời gian giữ chức Tổng Giám đốc Oceanbank, Nguyễn Minh Thu đã chỉ đạo cấp dưới, các khối, ban nghiệp vụ thuộc hội sở và các chi nhánh của hệ ngân hàng này thực hiện việc chi trả lãi suất ngoài hợp đồng trái quy định, gây thiệt hại hơn 1.576 tỷ đồng.

Viện Kiểm sát xác định: Hà Văn Thắm là người ra chủ trương chi trả lãi ngoài huy động vốn trên toàn hệ thống Oceanbank, trực tiếp chỉ đạo Nguyễn Minh Thu (khi đó là Tổng Giám đốc Oceanbank) tự quyết định việc chăm sóc khách hàng, chi lãi ngoài huy động vốn cho khách hàng; đồng thời chỉ đạo cán bộ, nhân viên chi trả lãi ngoài cho các khách hàng trái quy định của Ngân hàng Nhà nước về trần lãi suất huy động vốn, gây thiệt hại cho Oceanbank.