Ngăn chặn hiệu quả hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại

Phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, phức tạp

Theo Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, năm 2023, trên tuyến biên giới, vùng biển, cửa khẩu, cảng biển, cảng hàng không, địa bàn nội địa, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, khoáng sản, vàng, thực phẩm không rõ nguồn gốc… diễn biến phức tạp.

Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia Lê Thanh Hải cho biết, bên cạnh việc lợi dụng cư dân tuyến biên giới để thu gom, tập kết, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, các đối tượng còn lợi dụng chính sách thông thoáng trong xuất - nhập khẩu hàng hóa, khai báo thủ tục hải quan điện tử sai tên hàng, chủng loại, xuất xứ, số lượng, trị giá hàng hóa, trà trộn, cất giấu hàng vi phạm với hàng nhập khẩu chính ngạch để buôn lậu. Mặt khác, các đối tượng cũng lợi dụng hoạt động tạm nhập, tái xuất, vận chuyển hàng hóa nhập, xuất kho ngoại quan, hàng quá cảnh, nhập khẩu nguyên liệu gia công, sản xuất xuất khẩu… để đánh tráo, rút ruột, vận chuyển, tiêu thụ, thẩm lậu hàng hóa vào nội địa.

Ở nội địa, gia tăng các hoạt động lợi dụng sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, dịch vụ bưu chính, chuyển phát để buôn lậu, vận chuyển hàng cấm, không rõ nguồn gốc, hàng kinh doanh có điều kiện, hàng giả, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ…

Với sự vào cuộc quyết liệt, các bộ, ngành, lực lượng chức năng, đơn vị, địa phương đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 146.678 vụ vi phạm (tăng 4,95% so với cùng kỳ); nộp ngân sách 14.570,347 tỷ đồng (tăng 14,9%); khởi tố hình sự 616 vụ (giảm 4,05%) đối với 724 đối tượng (tăng 0,56%).

Tại Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền thông tin thêm: Các đối tượng thường lợi dụng dịch vụ chuyển phát, giao hàng nhanh, tập kết hàng hóa tại nhà riêng, nhà ở bỏ trống tại các khu đô thị, chung cư... gây khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng. Ngoài ra, việc phối hợp giữa chủ sở hữu nhãn hiệu với các cơ quan chức năng vẫn chưa được thường xuyên. Một số doanh nghiệp chưa quan tâm công tác chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Riêng Ban Chỉ đạo 389 thành phố Hà Nội đã phát hiện, thanh tra, kiểm tra 28.888 vụ (tăng 1,01%), xử lý hành chính 26.535 vụ vi phạm (tăng 1,01%); tổng số thu nộp ngân sách nhà nước 4.307,7 tỷ đồng (tăng 15,78%); chuyển cơ quan chức năng khởi tố 163 vụ (tăng 25,38%) đối với 192 đối tượng (tăng 1,05%).

Đặc biệt chú trọng công tác phối hợp

Tại hội nghị, các đại biểu kiến nghị Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, Ban Chỉ đạo 138/CP chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường phối hợp liên ngành đấu tranh chống buôn lậu, hàng cấm, hàng giả và gian lận thương mại tại các cửa khẩu biên giới, các ga đường sắt liên vận quốc tế, cảng hàng không quốc tế... nhằm ngăn chặn tội phạm ngay từ các cửa khẩu biên giới, hạn chế tối đa hàng hóa nhập lậu vận chuyển về nội địa.

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang khẳng định, năm 2023, các lực lượng chức năng chung tay, góp sức hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Về công tác phòng, chống tội phạm, có nhiều chuyên án được triệt phá thành công, tuy nhiên tội phạm công nghệ cao đang phát triển ngày càng mạnh. Tính chất phạm tội ngày càng manh động, ngang nhiên hơn. Tội phạm ma túy, khai thác khoáng sản, môi trường... gia tăng phức tạp.

Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại đã có những kết quả tích cực, tuy nhiên số vụ được phát hiện, xử lý vẫn chỉ là "phần không lớn".

Năm 2024, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang yêu cầu, các bộ, ngành, địa phương đặc biệt chú trọng công tác phối hợp. Đối với các lực lượng chức năng, cần đặc biệt giữ mình, giáo dục, động viên cán bộ, nhân viên, kịp thời ngăn chặn hành vi bao che, tiếp tay vi phạm. Đồng thời, cần thay đổi, không để tiếp tục xảy ra tình trạng cát cứ thông tin; có cơ chế thu thập thông tin kịp thời, hiệu quả. Bên cạnh đó, tăng cường công tác giám sát nội bộ, thanh tra, điều tra ngăn ngừa vi phạm.

Dự báo cao điểm Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả sẽ còn tiếp tục diễn biến phức tạp với những thủ đoạn tinh vi, Phó Thủ tướng chỉ đạo: Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương cần chủ động nắm chắc, dự báo sát, đúng tình hình; xác định tuyến, địa bàn, đối tượng trọng điểm, mặt hàng, các hoạt động nổi lên; nhận diện phương thức, thủ đoạn hoạt động mới; đề ra các giải pháp phù hợp nhằm đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thuộc lĩnh vực, địa bàn phụ trách, quản lý.

Chống hàng giả trong thương mại điện tử là nhiệm vụ trọng tâm

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền, năm 2024, Ban Chỉ đạo 138 thành phố sẽ tập trung thực hiện tốt quy chế phối hợp, trao đổi thông tin, hỗ trợ lực lượng, phương tiện, đấu tranh phòng, chống tội phạm. Tiếp tục chủ động nắm tình hình, triển khai các biện pháp phòng ngừa tội phạm, đặc biệt là chú trọng nắm tình hình từ cơ sở, phát hiện và giải quyết kịp thời, triệt để những vụ việc mâu thuẫn phát sinh trong nội bộ nhân dân, nhất là liên quan đến vấn đề đất đai, môi trường…

Bên cạnh đó, tăng cường các giải pháp đấu tranh, triệt phá tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm lợi dụng công nghệ cao, tội phạm xâm phạm sở hữu; kiềm chế, giảm các nguy cơ phát sinh tội phạm, không để tội phạm lộng hành. Tăng cường công tác truy tố, xét xử các vụ án hình sự, xác định và đưa các vụ án điểm ra xét xử để phục vụ công tác tuyên truyền, răn đe, góp phần phòng ngừa tội phạm...

Về trách nhiệm của Ban Chỉ đạo 389 thành phố, Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Quyền cho biết: Xác định chống hàng giả trong thương mại điện tử là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, các lực lượng chức năng tiếp tục chủ động, nắm chắc diễn biến tình hình, rà soát, phân loại danh sách các website, ứng dụng thương mại điện tử; thu thập thông tin về các tài khoản, hội nhóm trên mạng xã hội, website thương mại điện tử... có các loại hàng hóa nghi vấn là hàng giả, hàng lậu.

Đồng thời, phối hợp với các đơn vị bán tên miền và cung cấp dịch vụ máy chủ, ngân hàng, viễn thông, đơn vị trung gian thanh toán, đơn vị cung cấp dịch vụ vận chuyển, kho bãi trong việc xác minh đối tượng để kiểm tra và xử lý vi phạm.

Trong công tác chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cảng hàng không quốc tế Nội Bài, các lực lượng chức năng tăng cường thu thập, phân tích, xử lý thông tin, nắm chắc các tuyến, địa bàn, đối tượng, hàng hóa, dịch vụ dễ bị lợi dụng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cảng hàng không quốc tế Nội Bài; xác định các mặt hàng trọng điểm để kiểm tra, kiểm soát; tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin...