Nàng Mona Lisa vẫn là một bí ẩn

Cũng từ đó, những nỗ lực nhằm vén bức màn bí mật về nụ cười lừng danh cũng như thân thế của chủ thể trong bức tranh đã làm nảy sinh nhiều giả thiết, trong đó có cả quan điểm cho rằng đó là thân mẫu của họa sĩ, thậm chí có khẳng định rằng, Mona Lisa là một chàng trai.

Mới đây nhất (ngày 9-2), bà Carla Glori, Nhà nghiên cứu tại đại học Savone của Italia vừa đưa ra thêm một giả thiết nữa gây chấn động về nàng Mona Lisa.

Sau khi nghiên cứu kỹ phần nền của bức họa, bà Glori cho biết, có thể phong cảnh này không phải do Léonard de Vinci tưởng tượng ra để vẽ, mà đó là hình ảnh một thị trấn nhỏ, có tên là Bobbio, ở phía bắc Italia. Tại đây, người ta có thể nhìn thấy con đường ngoằn ngoèo như trong bức tranh, cũng như cây cầu uốn cong mà Vinci có thể ngắm nhìn từ cửa sổ lâu đài Bobbio, nơi ông ở.

Vào thời đó, lâu đài Bobbio có một thư viện khá lớn và dường như danh họa đã ở trong lâu đài để đọc sách. Có thể ông đã vẽ lại phong cảnh dựa theo trí nhớ của mình, khi ông chuyển sang sống tại Pháp. Con số 72 bí ẩn mà người ta thấy phía dưới các nhịp cầu dường như để chỉ năm 1472 - thời điểm cây cầu bị phá hủy một phần. Theo lập luận của nhà nghiên cứu Glori, thì người phụ nữ trẻ làm mẫu có tên là Bianca Giovanna Sforza. Cô là con gái ngoài giá thú của Ludovico Sforza, công tước Milan, người kiểm soát thị trấn Bobbio và Léonard de Vinci là bạn của ông ta.

Tuy nhiên, những lập luận này không thuyết phục được các chuyên gia về lịch sử nghệ thuật. Họ cho rằng người đẹp Bianca có thể đã qua đời lúc 15 tuổi. Do vậy, cô không thể làm người mẫu cho Léonard de Vinci, trong khi nhìn theo tranh thì nàng Mona Lisa ít nhất cũng 22 tuổi. Về điểm này, nhà nghiên cứu Italia cho rằng de Vinci dường như muốn vẽ Mona Lisa già hơn tuổi để che giấu tông tích của thiếu nữ trong tác phẩm.

Hiện nay, giới nghệ thuật vẫn thiên về giả thiết được nhóm các chuyên gia Đại học Heidelberg (Đức) đưa ra cách đây vài năm sau khi tìm được những dòng chú thích nguệch ngoạc bên lề cuốn sách ra đời tháng 10-1503 của Agostino Vespucci - một người bạn của de Vinci. Agostino Vespucci đã so sánh Leonardo với nghệ sĩ Apelles thời Hy Lạp cổ đại và cho biết thời điểm đó họa sĩ có vẽ ba bức tranh, trong đó có một bức là chân dung của Lisa Gherardini - vợ của một thương gia tơ lụa giàu có người Florentina tên là Francesco del Giocondo. Gia đình del Giocondo còn là hàng xóm và chỗ bạn bè thân thiết với ông cụ thân sinh của Leonard - ông Piero da Vinci. Vì vậy, bức tranh còn gọi là La Gioconda.

Tuy nhiên, giả thiết của nhóm nghiên cứu tại Đức không nhận được sự đồng tình từ Alessandro Vezzosi - Giám đốc bảo tàng Vinci ở quê hương họa sĩ. Theo ông, có thể Gherardini là người phụ nữ có thật hiện diện trong cuộc đời của Léonard, nhưng tuyệt nhiên không thể là nguyên mẫu gợi cảm hứng cho bức họa nổi tiếng. "Căn cứ theo một bức thư do chính Léonard viết lúc sinh thời, Mona Lisa xem chừng là người tình của một quý ông tài trợ cho bức vẽ - người thuộc dòng dõi quý tộc Giuliano de Medici".

Nhưng trên thực tế, các nhà nghiên cứu lịch sử hội họa vẫn chưa có được một bằng chứng thuyết phục về danh tính của nguyên mẫu. Cuộc tranh luận bức họa chưa có hồi kết trong khi nàng Mona Lisa thì vẫn mỉm cười thách đố.