Năng lượng tái tạo ngoài khơi: Cơ hội và thách thức đối với chuyển đổi xanh

Đối thoại Biển lần thứ 10 được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, với sự tham gia của hơn 200 đại biểu và đại diện một số cơ quan thông tấn, báo chí. Đối thoại là dịp để các đại biểu trong và ngoài nước thảo luận về tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo ngoài khơi ở Việt Nam nói riêng và ở Biển Đông nói chung, khuôn khổ pháp lý cũng như tác động của hoạt động này trên các lĩnh vực từ địa chính trị, kinh tế tới an ninh năng lượng.

Điểm nhấn trong Đối thoại lần này là sự góp mặt của 16 diễn giả đến từ 10 quốc gia (Singapore, Ấn Độ, Israel, Hà Lan, Na Uy, Đức, Anh, Australia, Mỹ và Việt Nam), là các chuyên gia trên nhiều lĩnh vực từ luật pháp quốc tế, năng lượng, môi trường biển…

Tập trung vào lĩnh vực năng lượng tái tạo ngoài khơi, Đối thoại Biển lần thứ 10 bao gồm bốn phiên với các chủ đề: Năng lượng tái tạo ngoài khơi và địa chính trị; Công ước Luật biển và năng lượng tái tạo ngoài khơi; Thực tiễn khu vực và quốc tế về năng lượng tái tạo ngoài khơi và Khuyến nghị chính sách về phát triển năng lượng tái tạo ngoài khơi ở Biển Đông.

Phát biểu chào mừng, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh: Việt Nam cam kết tham gia nỗ lực chung của nhân loại nhằm thúc đẩy năng lượng sạch, thể hiện qua các cam kết tại COP26 và Thỏa thuận Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP). Đồng thời khẳng định, Việt Nam là thị trường hấp dẫn để đầu tư vào lĩnh vực này và hy vọng có thể thu hút sự tham gia cũng như hỗ trợ của các đối tác nước ngoài thông qua đầu tư, công nghệ, tài chính và nâng cao năng lực để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nền kinh tế carbon thấp, có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu.

Trao đổi tại Đối thoại, các diễn giả cho biết trong bối cảnh năng lượng tái tạo ngoài khơi ngày càng đóng vai trò quan trọng trong quan hệ chính trị và kinh tế quốc tế. Ở chiều ngược lại, những vấn đề địa chính trị trong khu vực - từ cạnh tranh nước lớn, an ninh năng lượng hay cạnh tranh trong chuỗi cung ứng - cũng tác động tới khả năng phát triển năng lượng tái tạo ngoài khơi nói riêng và sự chuyển dịch năng lượng theo chiều hướng xanh hơn, sạch hơn nói chung.

Các diễn giả đã tập trung thảo luận về khuôn khổ pháp lý điều chỉnh hoạt động khai thác năng lượng tái tạo ngoài khơi, cụ thể là điện gió và nhận định UNCLOS là khuôn khổ pháp lý bao trùm, là nền tảng giúp các quốc gia có cách tiếp cận cân bằng giữa việc phát triển năng lượng tái tạo ngoài khơi và  duy trì các lợi ích chung trong quản trị và sử dụng biển.

Đối thoại cũng thảo luận về thực tiễn phát triển ngành công nghiệp năng lượng tái tạo ngoài khơi tại Việt Nam và một số quốc gia trong khu vực, cũng như đưa ra các khuyến nghị chính sách. Trong đó nhấn mạnh, nhu cầu phải học hỏi từ các mô hình thành công ở khu vực và quốc tế trong phát triển năng lượng tái tạo ngoài khơi để đảm bảo tính bền vững, an toàn và toàn diện.

Theo các diễn giả, hợp tác xuyên quốc gia là “chìa khóa” cho việc phát triển năng lượng tái tạo ngoài khơi ở Biển Đông. Các quốc gia cần có chính sách khuyến khích sử dụng công nghệ mới, hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng, đào tạo nhân lực chất lượng cao và hỗ trợ tài chính phù hợp, qua đó giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư để năng lượng tái tạo ngoài khơi nói chung và điện gió ngoài khơi nói riêng có thể tiếp tục phát triển, đóng góp vào nỗ lực giảm phát thải về 0 của khu vực.