Mỹ: Bước vào cuộc chiến giàu - nghèo

Theo đề xuất nhằm giảm hơn 3.200 tỷ USD thâm hụt trong 10 năm tới vừa trình Ủy ban hỗn hợp của Quốc hội Mỹ, Tổng thống B.Obama đưa ra một kế hoạch cải tổ sâu rộng về luật thuế dựa trên cơ sở "Quy tắc Buffet". Nhờ đó sẽ thu về cho ngân sách liên bang 1.500 tỷ USD, gồm 800 tỷ USD do hủy bỏ mức thuế ưu đãi mà chính quyền tiền nhiệm George W.Bush đã dành tặng những người giàu có.

"Quy tắc Buffet"- được đặt theo tên nhà tỷ phú Warren Buffett, người từng kêu gọi Chính phủ Mỹ "vá" những lỗ hổng trong luật thuế liên bang bằng cách đánh thuế vào giới giàu nhất nước Mỹ. Đầu năm 2011, ông W.Buffett đã lên tiếng báo động về những người giàu như ông lại đóng thuế ít hơn những người làm công cho mình. Theo W.Buffett, Chính phủ Mỹ đã để "sổng" những người giàu nhất, bởi thu nhập của những triệu phú, tỷ phú có được chủ yếu là nhờ các phi vụ đầu tư; song, thuế thu nhập từ các khoản này chỉ ở mức 15% so với tổng thu nhập. Chủ nhân khối tài sản 50 tỷ USD cho biết mỗi năm ông chỉ phải trả dưới 7 triệu USD thuế thu nhập, chiếm 17% tổng thu nhập. Trong khi đó, những người Mỹ bình thường lại phải gánh mức thuế cao nhất lên đến 35%. Nhà tỷ phú so sánh: "Cá nhân tôi chỉ đóng 17,4% khoản thu nhập chịu thuế của mình, đây là tỷ lệ phần trăm thấp nhất trong số 20 người đang làm việc trong văn phòng của tôi". Hiện có khoảng 22.000 hộ gia đình ở Mỹ có thu nhập hằng năm trên một triệu USD chỉ phải nộp thuế thấp hơn 15% so với mức lẽ ra phải trả 35%. Nguồn thu ngân sách còn lại là chấm dứt giảm thuế cho các tập đoàn và công ty dầu khí; ngưng ưu đãi thuế với các nhà quản lý các quỹ đầu tư hưởng lương cao; loại bỏ ưu ái với các hãng sở hữu máy bay tư nhân...

Nếu đề xuất mới về thuế thành hiện thực sẽ bảo đảm các triệu phú, tỷ phú Mỹ phải đóng thuế ít nhất ngang với những người có thu nhập trung bình trong xã hội. Trong phát biểu đêm 20-9 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ B.Obama nhấn mạnh: "Đây là một kế hoạch giúp giảm thâm hụt một cách công bằng" và "không ai phải chịu quá nhiều gánh nặng".

Nhà Trắng đề xuất biện pháp mới trong bối cảnh nợ quốc gia và thâm hụt ngân sách của Mỹ ngày càng tăng trong khi bảng thuế thu nhập lại ở mức thấp nhất trong 60 năm qua. Đến cuối tháng 6-2011, tổng nợ quốc gia của Mỹ đã lên tới 15.003 tỷ USD, chiếm 98% GDP. Thâm hụt ngân sách liên bang năm 2011 dự kiến 1.300 tỷ USD. Hiện Quốc hội Mỹ đã phải thành lập một "siêu ủy ban" gồm 6 nghị sĩ Cộng hòa và 6 nghị sĩ Dân chủ để tìm ra biện pháp giảm thâm hụt ngân sách vào cuối tháng 11-2011 khi mà các khoản cắt giảm tự động có hiệu lực. "Siêu ủy ban" này từ nay đến cuối năm 2011 phải tìm ra biện pháp tiết kiệm 1.200 tỷ USD để bù vào khoản thâm hụt ngân sách.

Tuy nhiên, với đề xuất mới giảm thâm hụt ngân sách nhằm vào giới nhà giàu Mỹ, Tổng thống B.Obama đã ngay lập tức vấp phải sự chỉ trích từ phía đảng Cộng hòa khi cho rằng người đứng đầu nước Mỹ đang tiến hành "một cuộc đấu tranh giai cấp" nhằm vào giới nhà giàu. Điểm mấu chốt của vấn đề là, đề xuất mới thành hiện thực sẽ là một cú giáng vào các "Mạnh Thường Quân" giàu có của đảng Cộng hòa - lực lượng truyền thống luôn đứng phía sau các chiến dịch tranh cử của các nghị sĩ Cộng hòa. Vì thế, đề xuất của Tổng thống B.Obama xem ra sẽ gặp rất nhiều khó khăn để thành luật.

Trước thềm bầu cử năm 2012, Tổng thống B.Obama lại đang "đau đầu" với một cuộc chiến mới. Tuy nhiên, theo các cuộc thăm dò gần đây nhất, giải pháp buộc người giàu phải "hy sinh" nhiều hơn của đương kim Tổng thống Mỹ vừa đề xuất đang được đa số dân chúng ủng hộ. Đây là một lợi thế quý giá trong bối cảnh uy tín của ông B.Obama đang trên đà tụt dốc do nền kinh tế Mỹ chưa được cải thiện như mong muốn. Nước Mỹ đang chờ đợi các giải pháp kinh tế mới của Tổng thống B.Obama sẽ làm nên chuyện dẫu cuộc chiến giàu - nghèo từ lâu đã không phải là của riêng xứ Cờ hoa.