Một lần sai, mười năm gỡ

Một thửa đất, nhiều giấy chứng nhận quyền sử dụng

Bên quốc lộ 2, đoạn qua địa bàn xã Minh Trí, huyện Sóc Sơn có một khu đất diện tích khoảng 1,2ha (thường gọi là khu bãi cây Cầu Đá, thuộc thôn Thắng Trí, xã Minh Trí). Theo nội dung Bản kết luận số 49/KL-TT ngày 19-4-2001 của Thanh tra huyện Sóc Sơn, trước năm 1989, khu đất này được thôn sử dụng làm bãi tha ma. Một phần diện tích đất ở đây đã được UBND xã Minh Trí giao cho ông Nguyễn Ngọc Thanh để xây nhà ở, đồng thời trông nom trạm bơm của HTX Nông nghiệp Minh Trí. Phần diện tích còn lại được quy hoạch để xây dựng trụ sở của UBND xã. Tuy nhiên, do vị trí đất này không phù hợp xây dựng công sở nên UBND xã đã giao toàn bộ cho ông Thanh để trồng rừng theo dự án PAM 3352. Ông Thanh đã được UBND huyện Sóc Sơn cấp sổ lâm bạ, có xác nhận của UBND xã Minh Trí. Sau một thời gian khai thác trồng rừng không hiệu quả, khu đất này dần bị bỏ hoang hóa. Những năm 2001, 2002 tại đây có hiện tượng xây dựng tường rào, chia lô, xây nhà và chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Khi chuyển nhượng, bên bán đưa ra văn bản do UBND xã Minh Trí cấp, ký ngày 1-11-1990, với nội dung "Giấy chứng nhận thổ cư", giao cho công dân quyền sử dụng đất lưu không ven Cầu Đá, nhưng người đứng tên trên giấy tờ không phải ông Nguyễn Ngọc Thanh.

Dãy nhà mới xây áp sát quốc lộ 2.

Sự việc được phản ánh lên cơ quan chức năng. UBND huyện Sóc Sơn, Thanh tra huyện Sóc Sơn, Thanh tra TP Hà Nội vào cuộc. Kết quả cho thấy trong các năm 1989, 1990, UBND xã Minh Trí đã ban hành 4 "Giấy chứng nhận thổ cư" số 89/UB, 90/UB, 189/UB, 195/UB giao quyền sử dụng đất tại khu vực nói trên cho Bùi Văn Tiếu, Bùi Văn Dũng, Bùi Văn Mai, Bùi Văn Tới, đều là con của ông Bùi Văn Tý. Tại thời điểm giao đất, cả bốn người này đều chưa đến tuổi thành niên.

Gần 10 năm chưa giải quyết xong

Căn cứ kết quả thanh tra của Thanh tra TP Hà Nội nhận định 4 văn bản giao đất của UBND xã Minh Trí là trái thẩm quyền, sai đối tượng, ngày 14-4-2006, UBND thành phố Hà Nội ban hành văn bản số 1547/UB-NNĐC chỉ đạo UBND huyện Sóc Sơn ra quyết định bãi bỏ những "giấy chứng nhận" này, đồng thời thu hồi đất, giao UBND xã Minh Trí quản lý.

Một năm sau, ngày 27-4-2007, UBND huyện Sóc Sơn ban hành các Quyết định số 1171/QĐ-UBND, 1172/QĐ-UBND, 1173/QĐ-UBND, 1174/QĐ-UBND về việc thu hồi các "Giấy chứng nhận thổ cư" số 89/UB, 90/UB, 189/UB, 195/UB của UBND xã Minh Trí. Tuy nhiên, bốn người có liên quan không tự giác thực hiện nên ngày 10-11-2007, UBND huyện Sóc Sơn đã ra Thông báo số 658/TB-TNMT hủy 4 "Giấy chứng nhận thổ cư" nói trên.

Vào thời điểm đó, trên diện tích đất vốn là bãi tha ma cũ đã mọc lên nhiều ngôi nhà kiên cố, phần "mặt tiền" giáp với quốc lộ 2 đều đã được chia lô, xây tường rào, dựng cổng sắt. Các gia đình đã sinh sống ổn định, thậm chí khai thác nhiều nguồn lợi từ mảnh đất này. Vậy là việc thu hồi đất của chính quyền gặp khó khăn: Di dời dân đi đâu? Giải quyết nhà ở và tài sản gắn liền với đất như thế nào?

Nhà, vườn kiên cố.

Chính quyền bó tay?

Vô nguyên tắc và tùy tiện trong công tác quản lý đất đai, lãnh đạo UBND xã Minh Trí trước đây đã đẩy lãnh đạo UBND xã đương nhiệm vào tình thế khó xử: Giải quyết thế nào đối với quyền lợi của người dân liên quan tới tài sản, nhà ở, hoa màu trên diện tích mà họ sử dụng sai nhưng lại do lỗi của chính quyền?

Lúng túng nhiều năm vẫn không thể thu hồi đất theo chỉ đạo của UBND huyện Sóc Sơn, UBND xã Minh Trí đành báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên theo hướng xét cấp quyền sử dụng đất có thu tiền sử dụng đất cho các hộ gia đình hiện đang thực tế sử dụng đất tại đây trên nguyên tắc: Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất tổng thể của địa phương, tuân thủ điều kiện, thủ tục về cấp quyền sử dụng đất của pháp luật đất đai hiện hành.

Ngày 20-2-2012, UBND huyện Sóc Sơn đã có Báo cáo số 25/BC-UBND gửi UBND thành phố Hà Nội, xin ý kiến chỉ đạo đối với kiến nghị của UBND xã Minh Trí.

Thế nhưng trên thực tế, từ khi có chỉ đạo của UBND thành phố vào năm 2006 đến nay, chính quyền địa phương không hề áp dụng biện pháp giữ nguyên hiện trạng đất, để người dân tiếp tục xây dựng và khai thác trên diện tích đất mà họ không có quyền sử dụng nên hậu quả khắc phục mới ngày càng nặng nề. Bởi vậy người dân xã Minh Trí mong chờ UBND thành phố Hà Nội sớm có ý kiến chỉ đạo để vụ việc này có thể sớm dứt điểm, tránh để "cái sự đã rồi" trở nên nghiêm trọng hơn.