Lúa Thành Dền là lúa Khang dân

Tiến sĩ Lưu Minh Cúc (Viện Di truyền nông nghiệp) đã công bố kết quả phân tích chuyên sâu bằng phương pháp AND sử dụng chỉ thị SSR, còn gọi là chỉ thị vi vệ tinh, có độ tin cậy cao cho thấy 2 cây lúa cổ đưa vào phân tích và cây lúa đối chứng thuộc giống Khang dân có nhiều đặc điểm giống nhau.

PGS-TS Lâm Thị Mỹ Dung, người chủ trì cuộc khai quật Thành Dền khẳng định sự tin tưởng vào cách khai quật và lấy mẫu của thành viên đoàn khảo cổ. Với diện tích hố đào là 300m2, hiện vật thu được ở đây gồm nhiều loại đồ gốm, đồ đá, đồ đồng… có niên đại cách đây khoảng 3.000-3.500 năm. Đáng lưu ý, trong hố rác bếp, các nhà khoa học thu được nhiều vỏ trấu, gạo cháy và 18 hạt thóc nảy mầm. Quá trình này đều được quay phim và ghi chép tại chỗ. Khi xem xét lại hiện trường, đoàn khai quật không nhận thấy những dấu vết của sự xáo trộn tầng văn hóa tại di chỉ Thành Dền...

GS-TS Trần Duy Quý, Phó Viện trưởng Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam cho rằng, quá trình lấy mẫu và bảo quản còn sơ suất. Theo đó, những hố khai quật ở Thành Dền không được bảo vệ nghiêm ngặt bằng hàng rào, phía trên không có mái che nên rất có khả năng chim hoặc chuột tha đến. Đối với giống lúa bình thường để trong điều kiện tự nhiên thì sau 4-5 năm là mất sức nảy mầm hoàn toàn và bảo quản trong điều kiện ni tơ lỏng thì tuổi nảy mầm tối đa là 50-60 năm. Bởi vậy, khả năng đây là lúa 3.000 năm tuổi hoặc hơn thế là rất khó xảy ra. "Trên thế giới người ta cũng đã phát hiện ra những hạt sen nằm sâu trong lòng đất đến 400-500 năm mà vẫn nảy mầm. Đối với họ lúa, ngô, đậu thì điều này rất khó xảy ra" - TS Trần Duy Quý nhấn mạnh.

Theo PGS-TS Lê Huy Hàm, Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp, về cơ bản, 10 hạt thóc phát lộ tại Thành Dền giống với lúa hiện đại Khang dân 18. Các nhà khoa học sẽ tiếp tục nghiên cứu khảo nghiệm DUS để khẳng định lần cuối, phân tích AND của tất cả các dòng lúa Thành Dền, phân tích các chỉ tiêu hình thái sinh lý, sinh hóa của các dòng lúa Thành Dền. Kết quả này cũng sẽ kết hợp với kết quả phân tích AMS từ Nhật Bản để cho kết luận cuối cùng.