Kỷ niệm 207 năm Ngày sinh Các Mác (5/5/1818 - 5/5/2025):“Ngọn hải đăng” tư tưởng dẫn đường thời đại

1. Các Mác sinh ra ở thành phố Trier bên bờ sông Mozel, một nhánh của sông Rhein nổi tiếng, thuộc Vương quốc Phổ (thống trị miền Bắc nước Đức, tồn tại từ năm 1701 đến 1918). Cha ông là luật sư Heinrich Marx, một người học rộng, yêu thích triết học. Mẹ của Các Mác là bà Henrietta Presburg, người gốc Hà Lan, một phụ nữ nội trợ thuần hậu, chăm chỉ, yêu thương, chăm sóc gia đình với 9 người con (4 trai, 5 gái).

Được nuôi dưỡng trong bầu không khí ấm áp, gắn bó của gia đình và ảnh hưởng nhiều từ học thức của người cha, Các Mác đã lớn lên, trưởng thành và trở thành một trong những nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại. Ông đã kế thừa và hoàn chỉnh một cách thiên tài 3 trào lưu tư tưởng chủ yếu của thế kỷ XIX, gồm triết học cổ điển Đức, kinh tế chính trị học cổ điển Anh và chủ nghĩa xã hội không tưởng Pháp.

Cùng với người bạn thân thiết, cộng sự tuyệt vời Ph.Ăngghen (Friedrich Engels), Các Mác đã thực hiện một cuộc cách mạng trong toàn bộ quan niệm về lịch sử thế giới bằng phép biện chứng duy vật. Đồng thời, ông là người tìm ra quy luật vận động của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa của xã hội tư bản với một phát hiện vĩ đại là học thuyết giá trị thặng dư. Trên những cơ sở đó, Các Mác đã đặt nền móng cho chủ nghĩa xã hội khoa học, học thuyết về sự nghiệp giải phóng giai cấp công nhân và giải phóng loài người khỏi mọi hình thức áp bức, bóc lột và tha hóa.

Dựa trên các học thuyết của mình, Các Mác đã đi sâu phân tích bản chất của chủ nghĩa tư bản, vạch trần những mâu thuẫn nội tại và quy luật vận động tất yếu của nó. Với kho tàng tác phẩm đồ sộ, đặc biệt là bộ "Tư bản", ông đã trang bị cho giai cấp vô sản và nhân dân lao động trên toàn thế giới một hệ thống lý luận sắc bén để nhận thức rõ vị trí lịch sử, sức mạnh tiềm tàng và sứ mệnh giải phóng nhân loại khỏi mọi áp bức, bóc lột. Học thuyết của Các Mác đã thổi bùng ngọn lửa đấu tranh cách mạng vô sản, dẫn đến sự ra đời của hàng loạt các phong trào công nhân, các chính đảng cộng sản trên khắp các châu lục. Ảnh hưởng sâu rộng của chủ nghĩa Mác đã định hình nên một thế kỷ XX đầy biến động với những cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa, sự sụp đổ của hệ thống thuộc địa và những thay đổi căn bản trong cấu trúc kinh tế - xã hội của nhiều quốc gia. Tên tuổi và tư tưởng của Các Mác đã trở thành biểu tượng cho khát vọng về một thế giới tốt đẹp hơn, nơi con người được giải phóng khỏi mọi xiềng xích bất công.

Cuộc đời Các Mác không chỉ là hành trình đấu tranh không mệt mỏi vì công lý và bình đẳng, mà còn là bản hùng ca của một trái tim đầy tình yêu và lòng thủy chung. Bên cạnh sự nghiệp đồ sộ, cuộc đời ông còn là bản tình ca về một tình yêu đẹp, thủy chung với người vợ Jenny von Westphalen - người phụ nữ quý tộc đã từ bỏ mọi tiện nghi giàu sang để cùng Các Mác sống đời lưu vong, chia sẻ mọi gian khổ và lý tưởng cách mạng. Tình yêu của họ là nguồn động viên lớn lao giúp Các Mác vượt qua những tháng ngày cơ cực nhất. Song hành với đó, dấu ấn cuộc đời Các Mác còn là tình bạn huyền thoại với Ph.Ăngghen - người bạn tri kỷ, đồng chí thân thiết, đã luôn sát cánh cùng ông cả trong nghiên cứu lẫn đời sống. Ăngghen không chỉ hỗ trợ về tài chính mà còn cùng Các Mác viết nên những tác phẩm bất hủ như Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản.

Cuộc đời Các Mác, vì thế, không chỉ rực rỡ bởi tư tưởng và hành động, mà còn lay động bởi tình yêu và tình bạn chân thành, sâu sắc - những giá trị vượt thời gian.

2. Chủ nghĩa Mác - Lênin (chủ nghĩa do Các Mác và Ph.Ăngghen sáng lập, được V.I.Lênin bổ sung, phát triển vận dụng thành công trong Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917), được Nguyễn Ái Quốc sớm lĩnh hội và truyền bá về Việt Nam, đã trở thành nền tảng tư tưởng, "kim chỉ nam" cho mọi hành động của Đảng Cộng sản Việt Nam và dân tộc ta trong suốt quá trình đấu tranh giành độc lập, tự do, hòa bình và thống nhất đất nước. Từ những năm tháng đen tối dưới ách đô hộ của thực dân, chủ nghĩa Mác - Lênin đã giúp những người cộng sản Việt Nam nhận thức sâu sắc về bản chất của chế độ thuộc địa, về sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc và con đường cách mạng vô sản để giải phóng dân tộc.

Chính ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin đã dẫn dắt dân tộc ta vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, làm nên những thắng lợi lịch sử vẻ vang, đỉnh cao là cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) và chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm 1954, đánh bại chủ nghĩa thực dân Pháp. Tiếp nối truyền thống đó, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đầy cam go, chủ nghĩa Mác - Lênin tiếp tục là ngọn đuốc soi đường, củng cố ý chí chiến đấu và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng của dân tộc, dẫn đến Đại thắng mùa Xuân năm 1975 giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Bắc - Nam sum họp một nhà.

Bước vào thời kỳ đổi mới, chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn giữ vững vai trò là nền tảng tư tưởng, định hướng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng Cộng sản Việt Nam đã vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, đề ra đường lối đổi mới toàn diện, mang lại những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Từ một nước nghèo, lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Việt Nam đã vươn lên thành một quốc gia có tốc độ phát triển nhanh chóng, quy mô dân số hơn 100 triệu người, đời sống nhân dân không ngừng được nâng cao, vị thế và uy tín của đất nước ngày càng tăng trên trường quốc tế.

Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động phức tạp, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn tiếp tục là hệ thống lý luận khoa học, cung cấp phương pháp luận đúng đắn, là "ngọn hải đăng" để Đảng và nhân dân ta nhận diện thời cơ, thách thức, hoạch định đường lối phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phát huy ý chí tự lực, tự cường và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, Việt Nam đang vững bước trên con đường hiện thực hóa khát vọng về một nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Kỷ niệm 207 năm Ngày sinh của Các Mác là dịp để chúng ta thêm trân trọng những giá trị tư tưởng bất hủ của ông và quyết tâm hơn nữa trong việc vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.