Không cần thiết phải “vượt tuyến”

"Ế dài" vì thiếu thông tin

Tại điểm tiêm của Trung tâm Dịch vụ KHKT & Y tế dự phòng thuộc Viện Vệ sinh Dịch tễ trung ương (số 131 Lò Đúc, Hà Nội), ngay từ sáng 11-3, các nhân viên y tế đã treo biển thông báo "Điểm tiêm vắc xin trong Chương trình TCMR" tại khu vực dành riêng cho việc triển khai TCMR. Điểm tiêm này bố trí nhân viên trực tại bàn tiếp đón ngay ở phía lối vào để tư vấn cho các bậc phụ huynh.

Bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Phó trưởng Trung tâm Dịch vụ KHKT & Y tế dự phòng cho biết, từ 11h ngày 11-3, Trung tâm bắt đầu triển khai tiêm vắc xin Quinvaxem miễn phí thay thế cho vắc xin Pentaxim "5 trong 1" và vắc xin Infarix Hexa "6 trong 1" - hai loại vắc xin đã hết. Trước khi triển khai thực hiện chỉ đạo của ngành, Trung tâm đã được Chương trình TCMR quốc gia cấp 1.500 liều vắc xin Quinvaxem, đủ để đáp ứng kịp thời nhu cầu tiêm chủng vắc xin phối hợp "5 trong 1" cho trẻ. Ngoài Quinvaxem được tiêm hoàn toàn miễn phí, Trung tâm đã niêm yết bảng giá tiêm dịch vụ đối với tất cả các loại vắc xin dịch vụ còn trong kho để người dân được biết, tránh xảy ra tình trạng "găm hàng" và đẩy giá lên. Người đưa trẻ đến tiêm sẽ được nhân viên y tế giới thiệu, tư vấn về vắc xin Quinvaxem - loại có tác dụng tương đương với vắc xin dịch vụ. "Trẻ đến tiêm loại vắc xin phối hợp này sẽ được lập phiếu tiêm chủng và đề nghị phụ huynh thông báo với trạm y tế xã, phường nơi mình cư trú để được quản lý, theo dõi", bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn cho biết.

Hôm qua 11-3, tại điểm tiêm dịch vụ ở 70 Nguyễn Chí Thanh (thuộc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội), ngay trong buổi sáng đã có rất đông phụ huynh đến đăng ký tiêm vắc xin dịch vụ phối hợp phòng bệnh cho con. Khi được các nhân viên y tế ở đây thông báo vắc xin dịch vụ "5 trong 1" và "6 trong 1" đã hết, chưa biết đến khi nào mới có, nhiều bà mẹ tỏ rõ sự thất vọng. Khi được giới thiệu vắc xin Quinvaxem có tác dụng tương đương vắc xin dịch vụ, lúc đầu các phụ huynh còn chần chừ nhưng sau đó đã đồng ý tiêm. Ngay trong ngày đầu triển khai tiêm Quinvaxem, cơ sở này đã tiêm cho 114 trẻ an toàn.

Có mặt tại một số điểm tiêm chủng dịch vụ vào sáng qua, tiếp xúc với người nhà của trẻ đến tiêm, thấy rõ một phần nguyên nhân khiến Quinvaxem "ế dài" trong suốt thời gian qua là do người dân không có thông tin đầy đủ về chất lượng của vắc xin TCMR cũng như e ngại về "trình độ tiêm" ở tuyến y tế cơ sở. Chờ đợi suốt 3-4 tháng nay không tiêm được cho con vắc xin dịch vụ "5 trong 1", khi biết được thông tin điểm tiêm dịch vụ có triển khai tiêm vắc xin của Chương trình TCMR, không quản quãng đường dài từ nhà ở huyện Mỹ Đức đến điểm tiêm dịch vụ ở 70 Nguyễn Chí Thanh, chị Bùi Thị Thanh Tâm quyết định đưa đứa con 9 tháng tuổi đến đây để được tiêm Quinvaxem. Chị Tâm cho biết: "Không tiêm thì lo con ốm, mà tiêm thì lại sợ tai biến. Tuy nhiên, khi đến đây, bé nhà tôi được các bác sĩ khám cẩn thận trước khi tiêm và kiểm tra sức khỏe sau tiêm nên tôi không còn cảm thấy lo lắng như trước. Ở Trung tâm Y tế huyện cũng triển khai tiêm Quinvaxem nhưng khi "vượt tuyến" cho con đến tiêm ở điểm tiêm dịch vụ này, tôi cảm thấy yên tâm hơn".

Yên tâm tiêm chủng tại các trạm y tế

Trước lo ngại rằng hệ thống tiêm chủng ở xã, phường có thể bị "vô hiệu hóa" do người dân không tin tưởng, đổ về các điểm tiêm chủng dịch vụ để tiêm vắc xin phối hợp Quinvaxem, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm cho biết, hệ thống cơ sở tiêm chủng trên địa bàn Thủ đô, kể cả điểm tiêm dịch vụ và TCMR đều bảo đảm đáp ứng đầy đủ yêu cầu và quy định của Bộ Y tế. Mặt khác, nhân viên y tế ở các điểm tiêm đều được tập huấn về an toàn tiêm chủng. Hà Nội có 584 điểm tiêm tại tất cả các xã, phường, thị trấn và người dân hoàn toàn có thể yên tâm khi đưa con em đến đây.

"Việc triển khai tiêm vắc xin TCMR tại điểm tiêm dịch vụ không phải để giải quyết chuyện thiếu vắc xin, mà bảo đảm cho trẻ được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch, tránh tình trạng các mẹ chờ đợi vắc xin, dẫn đến việc trẻ mắc một số bệnh ho gà, sởi như trong thời gian qua. Để không xảy ra tình trạng quá tải tại các điểm tiêm chủng dịch vụ, với các mũi tiêm tiếp theo, đề nghị phụ huynh đưa trẻ đến tiêm tại trạm y tế xã, phường", ông Nguyễn Nhật Cảm nói.

Hiện tượng khan hiếm vắc xin dịch vụ chỉ xảy ra ở một vài đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, còn các địa phương khác, đa số trẻ vẫn được tiêm vắc xin miễn phí theo Chương trình TCMR. Theo thống kê của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), trong năm 2014, số trẻ tiêm vắc xin dịch vụ "6 trong 1" và "5 trong 1" chỉ bằng 8% so với số trẻ tiêm vắc xin Quinvaxem.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, các nghiên cứu trên thế giới cũng chỉ ra rằng, ưu điểm của các vắc xin dịch vụ "5 trong 1" và "6 trong 1" chứa thành phần ho gà vô bào chỉ là phản ứng sốt, đau tại chỗ tiêm ít hơn so với vắc xin Quinvaxem (toàn tế bào). Tuy nhiên, về phản ứng miễn dịch thì vắc xin toàn tế bào được khẳng định là tốt hơn. Hơn nữa, thực tế cho thấy trong thời gian qua, sau khi siết chặt quy trình tiêm chủng, khám sàng lọc trước tiêm kỹ càng, cả nước không ghi nhận thêm trường hợp phản ứng nặng sau tiêm. Do vậy, các gia đình hãy tin tưởng về tính an toàn và chất lượng vắc xin trong Chương trình TCMR, chủ động đưa con em mình đi tiêm chủng đúng lịch, đủ số mũi tiêm, không phải chờ khi có vắc xin dịch vụ hoặc khi có dịch bệnh xảy ra thì mới đi tiêm.