Khắc phục bằng được những tồn tại, hạn chế trong năm học mới

Trong  báo cáo tổng kết năm học 2014-2015, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển nhấn mạnh về một số kết quả nổi bật đạt được là công tác chỉ đạo của các cấp quản lý từ TƯ đến địa phương có sự thống nhất. Các nhiệm vụ trọng tâm của năm học 2014-2015 được chỉ đạo thắng lợi. Công tác quản lý giáo dục tiếp tục đổi mới theo hướng tăng cường phân cấp và giao quyền tự chủ, tăng cường quản lý chất lượng và hiệu quả giáo dục. Công tác thanh tra, kiểm tra tiếp tục được tăng cường, đổi mới.

Chỉ đạo thực hiện đổi mới mạnh mẽ, có kết quả hình thức đánh giá đối với học sinh tiểu học và đổi mới kiểm tra, đánh giá giá kết quả giáo dục, nội dung, phương pháp giảng dạy ở các trường phổ thông. Các cuộc vận động và phong trào thi đua của ngành được duy trì với nề nếp và chất lượng tốt, đã trở thành hoạt động thường xuyên trong các nhà trường.

Bộ GD-ĐT đã tiếp tục chỉ đạo triển khai các mô hình, phương pháp giáo dục mới thành công. Các giải pháp đó vừa có ý nghĩa trực tiếp nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay, nhất là ở miền núi, vùng dân tộc, vừa có ý nghĩa thực nghiệm các vấn đề mới, các vấn đề khó của chương trình giáo dục phổ thông mới, góp phần từng bước chuẩn bị cho giáo viên thích ứng với chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau 2015; công bằng xã hội trong giáo dục được bảo đảm tốt hơn, đặc biệt là các chính sách cho học sinh và giáo viên vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Kỳ thi THPT quốc gia năm 2015 đã được chuẩn bị chu đáo từ trung ương đến các địa phương và được tổ chức theo đúng tinh thần đảm bảo thi gọn nhẹ, giảm tốn kém cho xã hội và người dân; kết quả thi phản ánh tương đối đúng trình độ người học, làm căn cứ để xét tốt nghiệp THPT đồng thời cung cấp dữ liệu cho các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp xét tuyển sinh. Kỳ thi đã diễn ra an toàn, nghiêm túc, đúng kế hoạch, đúng quy chế, nhận được sự đồng thuận, hưởng ứng và ủng hộ tích cực của toàn xã hội, tạo ra những tiền đề cơ bản, có ý nghĩa quan trọng cho việc tiếp tục triển khai đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi được quan tâm, coi trọng thực chất; các mô hình trường học mới, phương pháp dạy học tích cực đã khẳng định được ưu thế, được áp dụng và nhân rộng ở hầu hết các địa phương; công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tiếp tục được quan tâm; các cơ sở giáo dục thường xuyên được củng cố và phát triển.

Công tác đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông được chú trọng triển khai bài bản, có kết quả, nhận được sự quan tâm và đồng thuận cao của xã hội.

Tuy nhiên, một số tồn tại, hạn chế trong năm học qua cũng được chỉ ra là chất lượng giáo dục tuy đã có những chuyển biến tích cực nhưng nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được mục tiêu giáo dục, còn nhiều hạn chế về giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng sống cho học sinh.

Cơ sở vật chất, thiết bị trường học ở một số nơi vẫn còn thiếu thốn, lạc hậu. Tiến độ thực hiện công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi ở một số tỉnh còn chậm, không đáp ứng yêu cầu.

Ở một vài nơi, một số hiện tượng chưa tốt trong giáo dục như dạy thêm học thêm tràn lan, thu chi không đúng quy định, sổ sách của giáo viên quá nhiều, thiếu quan tâm giáo dục ý thức tự quản, lao động vệ sinh, tự phục vụ trong nhà trường vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Thực tiễn chỉ đạo triển khai Thông tư 30 cho thấy, khó khăn, trở ngại lớn nhất trong triển khai đổi mới của giáo dục là thói quen cũ trong cách nghĩ, cách làm của giáo viên, của cán bộ quản lý giáo dục, của học sinh, của cha mẹ học sinh và của xã hội.

Phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã dành trọn thời gian để chia sẻ về những điểm còn tồn tại, hạn chế của ngành giáo dục trong năm học 2014-2015 và yêu cầu ngành phải khắc phục bằng được những hạn chế này.

"Về sự thiếu thốn, lạc hậu của cơ sở vật chất, thiết bị trường học, TƯ đã có chương trình, đề án kiên cố hoá trường học. Nếu làm được đúng lý tưởng thì cần trên 500.000 tỷ đồng. Bộ GD-ĐT cần tiếp tục làm việc sát hơn với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch - Đầu tư tìm phương án khả thi, tinh thần làm ưu tiên chỗ khó nhất. Vẫn phải ưu tiên đổi mới chương trình, sách giáo khoa bởi nếu chương trình - sách giáo khoa tốt thì nhà tranh vẫn dạy được" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Trước những khó khăn, trở ngại phát sinh khi thực hiện Thông tư 30 về đánh giá HS tiểu học, theo Phó Thủ tướng, dù chủ trương mới dù là đúng nhưng phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là tuyên truyền.

"Chúng ta luôn nói thực sự vì học sinh nhưng lúc làm có lúc chưa vì học sinh. Ví dụ việc khai giảng là ngày hội đến trường của các cháu. Nhưng nhiều năm nay, ngày giờ khai giảng, bất kể thời tiết nắng mưa... lại phụ thuộc vào các vị lãnh đạo đến. Do đó, năm nay, tôi đề nghị chọn một ngày để cả nước cùng khai giảng. Nghi lễ theo đúng trình tự gồm chào cờ, đọc thư Chủ tịch nước, hiệu trưởng phát biểu ngắn gọn và sau đó đến phần hội của các cháu. Nếu như khai giảng trước đây là vì giáo viên hay vì người lớn? Do đó, đề nghị chúng ta phải làm hết sức vì các cháu. Nhất định không để các cháu nhỏ phải đứng xếp hàng dưới nắng khổ sở đợi lãnh đạo, nghe những bài phát biểu mà không hiểu gì" - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.

Trước sự quan tâm đặc biệt và nhiều ý kiến khác nhau của dư luận về kỳ thi THPT Quốc gia lần đầu tiên được tổ chức trong năm 2015, theo Phó Thủ tướng Bộ GD-ĐT có những việc dù đã lường nhưng chưa lường hết, tưởng yên tâm vẫn chưa yên tâm. Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ hết sức lắng nghe phản ánh của xã hội, của các học sinh để có giải pháp điều chỉnh thật nhanh, kịp thời trên tinh thần tất cả vì các học sinh. Mục đích của chúng ta sao cho các cháu đủ khả năng phải vào được ĐH. Có vất vả cho hệ thống giáo dục nhưng tốt cho học sinh thì vẫn phải làm.