(HNM) - Sau cái chết của thủ lĩnh tối cao Osama bin Laden ngày 2-5-2011, tổ chức khủng bố khét tiếng nhất thế giới al-Qaeda đã vừa hứng chịu một đòn đánh mạnh khi chỉ huy thứ hai Atiyah Abd al-Rahman bị tiêu diệt bằng máy bay không người lái của Mỹ tại khu vực Waziristan của Pakistan hôm 22-8.
Giới chức Mỹ cho rằng vụ tiêu diệt Rahman có ý nghĩa cực kỳ quan trọng vì tên này là một trong những thế hệ lãnh đạo mới không chỉ của al-Qaeda tại Pakistan mà còn của mạng lưới này khắp thế giới. Hàng ngàn thông tin điện tử thu được tại nơi ở của Bin Laden tại Abbottabad, Pakistan khẳng định trùm khủng bố khét tiếng người Saudi Arabia thường xuyên liên lạc với Rahman.
Trùm khủng bố Atiyah Abd al-Rahman. |
Mang quốc tịch Libya, tên khủng bố 38 tuổi vươn lên vị trí số 2 sau khi Ayman al-Zawahiri thế chỗ của Bin Laden. Tuy nhiên, từ tháng 6-2006, các chuyên gia tình báo Mỹ đã xác định được rằng nhân vật này đóng vai trò chủ chốt. Quân đội Mỹ từng thu được một bức thư rất dài mà Rahman đã viết cho Abu Musab al-Zarqawi, kẻ điều hành hoạt động của al-Qaeda tại Iraq nhưng thường xuyên bất đồng với Bin Laden và lãnh đạo trung ương của mạng lưới. Trong bức thư tay đề ngày 5-12-2005 và được ký cái tên đơn giản "Atiyah", Rahman cảnh báo al-Zarqawi có thể sẽ bị thay thế nếu không thay đổi cách thức lãnh đạo. Nhưng sau đó 7 tháng, tên khủng bố người Jordan đã bị hạ sát trong chiến dịch quân sự của quân đội Mỹ.
Tham gia đội quân của Bin Laden từ đầu những năm 1990 và đã tham chiến ở Afghanistan, năm 1993, Rahman tới Algeria với nhiệm vụ kết nối al-Qaeda với các tay súng cực đoan đang chống lại chính phủ quốc gia Bắc Phi. Song không may, thay vì được chào đón, Tổ chức Hồi giáo vũ trang (GIA) của Algeria đã bắt giữ đặc phái viên của Bin Laden và thậm chí đe dọa sẽ hành quyết vì những lý do hiện vẫn chưa sáng tỏ. Rahman và một số tù nhân đồng hương khác đã vượt ngục thành công sau 5 tháng ăn cơm tù. Y quay về Afghanistan và được trao một vị trí lãnh đạo ngay sau vụ tấn công khủng bố ngày 11-9-2001 tại Mỹ. Cùng với trọng trách giám sát hoạt động của al-Qaeda ở Iraq và Iran, với mơ ước mở rộng thanh thế, kẻ cực đoan trở lại Algeria và cố gắng củng cố sự hiện diện của mạng lưới khủng bố tại đây. Lần này, Rahman thành công. Hắn đã móc nối được sự liên hệ giữa al-Qaeda và nhóm vũ trang GSPC, một nhánh của tổ chức từng dọa tiêu diệt tên này một thập kỷ trước để tháng 9-2006, mạng lưới của Bin Laden tuyên bố quan hệ đồng minh với GSPC. Đến tháng 1 năm sau, tổ chức cực đoan Algeria thông báo là đại diện của al-Qaeda tại Bắc Phi với cái tên giờ đã rất nổi tiếng, nhóm Hồi giáo Maghreb. Cuối mùa thu năm đó, Chính phủ Mỹ treo thưởng 1 triệu USD để có được thông tin về tung tích của Rahman.
Mặc dù tổ chức do trùm khủng bố Bin Laden sáng lập vẫn đang tiếp tục lên kế hoạch các vụ tấn công vào các lợi ích phương Tây từ Yemen hay Bắc Phi, song các tin tức tình báo cho thấy khoảng trống mà Rahman, kẻ được xem là chỉ huy tác chiến tại Pakistan để lại, là không dễ khỏa lấp. Không nghi ngờ gì, hắn là sự kết hợp của tư tưởng cực đoan, kinh nghiệm và khả năng tấn công hàng đầu của al-Qaeda. Hiện vẫn chưa có tin tức về người có thể kế vị tên khủng bố người Libya nhưng cái chết của Rahman đang hiện thực hóa tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta rằng sự thất bại của al-Qaeda đang cận kề khi các vụ tấn công nhằm vào những kẻ cầm đầu đang làm suy yếu tổ chức khủng bố này tiếp tục thành công.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.