Học giả Trung Quốc muốn Bắc Kinh tôn trọng phán quyết PCA

Trong khi chính quyền, báo giới và đa phần dư luận Trung Quốc có phản ứng hết sức hung hăng, phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực Liên hợp quốc (PCA) tại La Hay, Hà Lan hôm 12/7 về vụ Philippines kiện "đường lưỡi bò" Trung Quốc thì học giả nổi tiếng của nước này, ông Lý Lệnh Hoa đã có cái nhìn tỉnh táo và khách quan.

Theo đó, vị học giả đã đăng tải trên mạng xã hội Weibo bài viết nhấn mạnh rằng, Trung Quốc nên nghiêm túc đối diện trước kết quả phán quyết của PCA.

Lý Lệnh Hoa khẳng định, mấy chục năm qua, mâu thuẫn giữa các nước tranh chấp về chủ quyền trên khu vực bãi cạn Scarborough và chủ quyền về biên giới biển vẫn luôn tồn tại rõ rệt.

Các quốc gia ở khu vực đều là những nước tiếp giáp biển, mâu thuẫn tranh chấp nếu kéo dài, đấu tranh không ngưng nghỉ sẽ gây bất lợi cho phát triển kinh tế và mối quan hệ hữu hảo lẫn nhau của bất kỳ quốc gia nào ở Biển Đông.

Từ đó, ông thẳng thắn phê bình: “Trung Quốc cần phải nghiêm túc và lý tính đối mặt với kết quả mà PCA đã tuyên. Ngay từ ngày 15/5/1996, khi chính phủ Trung Quốc lần đầu tiên tuyên bố đường lãnh hải bao gồm quần đảo Tây Sa (cách Trung Quốc gọi Hoàng Sa) là đã vi phạm quy định của luật quốc tế, và đường cơ sở thẳng để tính lãnh hải Trung Quốc đã được vẽ quá dài.

Diện tích quần đảo nhỏ, phạm vi hải vực lại lớn, không đáp ứng được điều kiện để xác định đường cơ sở lãnh hải. Trung Quốc làm như vậy chỉ có làm tổn hại tới uy tín quốc tế của chính mình, làm cản trở hoạt động bình thường của việc phân định biển. Trung Quốc là một nước lớn, lẽ ra cần phải nghiêm túc trong hành động”.

Ông Lý cũng khẳng định: “Phán quyết của tòa đã giúp thúc đẩy luật pháp quốc tế, nhất là luật quốc tế về đường biển, được phát triển và hoàn thiện hơn. Trong đó bao gồm cả việc phân định rõ pháp lý về cả độ cao thấp của mực nước, hải đảo và rạn san hô dưới nước; về điều kiện phân định đường cơ sở lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và ranh giới thềm lục địa... chứ không phải là một “đường lịch sử” chiếm phần lớn Biển Đông”.

Vị học giả lưu ý, UNCLOS là văn kiện có tính toàn diện nhất, hoàn chỉnh nhất về biển trong lịch sử nhân loại từ trước đến nay. Các nước xung quanh Biển Đông đều đã ký công ước này và vì vậy việc giải quyết tranh chấp liên quan tới Biển Đông tất yếu phải căn cứ vào các quy định và điều khoản luật quốc tế của công ước, chứ không phải căn cứ vào bất kỳ tư liệu gì khác.

“Cùng với nhịp đập chung của số phận nhân loại và nhất thể hóa kinh tế toàn cầu, các nước đều cần ổn định chính trị ở Biển Đông và cần tích cực nỗ lực hơn trong việc phân định hàng hải thông qua đàm phán hòa bình, tích cực giải quyết mọi tranh chấp xung đột các loại, cần nhanh chóng biến Biển Đông thực sự trở thành vùng biển của hòa bình, hợp tác và hữu nghị”, học giả Lý Lệnh Hoa viết.

Ông Lý Lệnh Hoa là cựu chuyên viên nghiên cứu thuộc Trung tâm Thông tin Cục Hải dương quốc gia Trung Quốc, nhà nghiên cứu nổi tiếng về luật biển của Trung Quốc. Ông nổi tiếng với quan điểm phản bác “đường lưỡi bò” hay “đường chín đoạn” mà Trung Quốc tuyên bố phi lý ở Biển Đông.

Nhiều lần, ông khẳng định Trung Quốc không có bất kỳ căn cứ nào để xác định "đường chín đoạn" là đường biên giới quốc gia của mình. Ông Lý cũng từng nhận định các học giả và phương tiện truyền thông của Trung Quốc đã góp phần không nhỏ vào việc kích động người dân về vấn đề biển Đông, trong khi không đưa ra được căn cứ cụ thể để chứng minh những tuyên bố phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông là đúng.

Ông cũng từng phản bác thẳng thừng luận điệu của giáo sư Lý Kim Minh thuộc Đại học Hạ Môn cho rằng “chủ quyền Trung Quốc có trước UNCLOS”, hay việc học giả Lý Quốc Cường thuộc Trung tâm Nghiên cứu sử địa biên giới Trung Quốc cứ nói rằng “Bắc Kinh có đủ bằng chứng pháp lý” mà không đưa ra được bằng chứng xác thực.

Ông kêu gọi các học giả tìm hiểu một cách nghiêm túc, dựa vào sự thật mà nói, thay đổi quan niệm lỗi thời và không chính xác của mình liên quan đến vấn đề Biển Đông (Trung Quốc gọi là Nam Hải).