Với 1.350 làng nghề và làng có nghề, doanh thu đạt hơn 24.000 tỷ đồng/năm, hoạt động sản xuất, kinh doanh của các làng nghề trên địa bàn thành phố Hà Nội đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nói chung và phát triển kinh tế nông thôn nói riêng. Tuy nhiên, để các làng nghề khắc phục tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, tăng trưởng tương xứng với tiềm năng và lợi thế của Thủ đô, thành phố cần sớm hỗ trợ tháo gỡ nhiều khó khăn, bất cập.
Gặp khó về mặt bằng, nguồn vốn
Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó có 331 làng nghề, nghề truyền thống và làng nghề truyền thống được thành phố công nhận. Sản phẩm của các làng nghề đa dạng, nhiều chủng loại, mẫu mã đẹp, chất lượng tốt, có sức hấp dẫn du khách, khách hàng trong và ngoài nước bởi những giá trị văn hóa lâu đời và sự sáng tạo của những nghệ nhân, thợ lành nghề qua từng sản phẩm đặc trưng, như: Sản phẩm mây tre đan Phú Vinh (Chương Mỹ); nón Chuông (Thanh Oai); sơn mài Hạ Thái, thêu Quất Động (Thường Tín); hoa Tây Tựu (Bắc Từ Liêm); lụa Vạn Phúc (Hà Đông); gốm sứ Bát Tràng (Gia Lâm); tò he Xuân La (Phú Xuyên); cốm Mễ Trì (Nam Từ Liêm)...
Tuy nhiên, theo Sở Công Thương Hà Nội, chuỗi liên kết giá trị của nhiều làng nghề còn hạn chế, cơ sở hạ tầng và công nghệ chưa theo kịp yêu cầu phát triển. Các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nhỏ lẻ hoạt động tại các làng nghề còn gặp nhiều khó khăn. Thành phố đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ làng nghề nhưng còn nhỏ lẻ, lồng ghép, thiếu chiến lược phát triển tổng thể dài hạn, ít nhất là chiến lược phát triển trong 10 năm tới...
Nói về những khó khăn, Giám đốc Công ty TNHH Mỹ nghệ Thăng Long (xã Vân Hà, huyện Đông Anh) Nguyễn Xuân Thắng cho biết, việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi và nguồn vốn vay của các ngân hàng thương mại gặp nhiều khó khăn. Vấn đề ô nhiễm môi trường tại các làng nghề vẫn chưa mấy cải thiện, bao bì mẫu mã, nhãn mác sản phẩm làng nghề còn đơn giản, chưa bắt mắt. “Chúng tôi mong muốn thành phố tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, hợp tác xã được vay vốn để đầu tư vào nhà xưởng, máy móc thiết bị, ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất tạo sức cạnh tranh cho sản phẩm”, ông Nguyễn Xuân Thắng nói.
Là doanh nghiệp chuyên làm hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu sang thị trường các nước châu Âu, châu Mỹ, bà Nguyễn Thị Lương, đại diện Công ty Mây tre đan xuất khẩu Hiền Lương (xã Phú Túc, huyện Phú Xuyên) cho biết, thời gian qua, công ty nhận được nhiều sự hỗ trợ của thành phố Hà Nội và huyện Phú Xuyên trong công tác đào tạo nghề, đặc biệt là mặt hàng xuất khẩu được hỗ trợ 100% về thuế suất; thủ tục hải quan rất nhanh gọn, thuận lợi… Tuy nhiên, công ty vẫn gặp những khó khăn về chi phí vận chuyển, thiếu mặt bằng để sản xuất. Do đó, công ty rất mong được thành phố Hà Nội hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn về mặt bằng, nguồn vốn để phát triển sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ xúc tiến thương mại, nhất là được tham gia các hội chợ quốc tế.
Đồng quan điểm, Giám đốc Hợp tác xã Đức Anh (xã Vân Hà, huyện Đông Anh) Đồng Quang Chính cho biết, hiện nay các hợp tác xã đang gặp nhiều khó khăn về chi phí tham gia chương trình xúc tiến, thương mại, giao thương… Do đó, hợp tác xã đề nghị các sở, ngành thành phố tạo điều kiện hỗ trợ cho doanh nghiệp tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm làng nghề tại các tỉnh, thành phố trên cả nước và nước ngoài, tạo ra nhiều sân chơi để doanh nghiệp, cơ sở sản xuất được giao lưu, xúc tiến thương mại.
Đồng hành, hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp làng nghề
Để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hợp tác xã về mặt bằng sản xuất, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Kiều Oanh cho biết, Sở luôn chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp trên tinh thần đồng hành hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp làng nghề. Đơn cử, tại huyện Phú Xuyên, Sở đã làm việc với chính quyền địa phương, đề nghị tiếp tục kêu gọi các doanh nghiệp, hộ kinh doanh nhỏ lẻ tham gia vào cụm công nghiệp. Hiện tại, Cụm công nghiệp Phú Túc (huyện Phú Xuyên) đã hoàn thành, có 26 cơ sở sản xuất nhỏ lẻ trong xã đăng ký hoạt động trong cụm này.
Liên quan đến vấn đề xúc tiến thương mại, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch thành phố Hà Nội Nguyễn Ánh Dương cho biết, trung tâm đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức nhiều hội chợ, triển lãm tại Hà Nội và các địa phương trên cả nước. Tại các hội chợ này, trung tâm xây dựng không gian trưng bày, giới thiệu và trình diễn sản phẩm làng nghề; đồng thời mong muốn tiếp tục kết nối với các hiệp hội, doanh nghiệp để quảng bá sản phẩm làng nghề tại các chương trình lớn như: Giới thiệu đặc sản vùng miền hay các sự kiện kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô.
Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh thành phố Hà Nội, ngân hàng đã và đang triển khai nhiều chính sách và giải pháp tăng trưởng tín dụng, tăng khả năng tiếp cận tín dụng đối với người dân, doanh nghiệp. Ngoài ra, ngân hàng phối hợp với các cơ quan chức năng nhằm tháo gỡ về vốn cho các doanh nghiệp, làng nghề; có chính sách, cơ chế điều chỉnh giãn, giảm thuế, điều chỉnh kỳ hạn nợ cho các doanh nghiệp…
Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, thời gian tới, thành phố sẽ có chính sách thông thoáng hơn để các doanh nghiệp, hợp tác xã, các hộ nhỏ sản xuất tại làng nghề tiếp cận đất đai, nguồn vốn, khoa học công nghệ, thị trường thuận lợi hơn. Đồng thời, lãnh đạo thành phố sẽ chỉ đạo các sở, ngành cụ thể hóa thành các chương trình, đề án, kế hoạch để Luật Thủ đô (sửa đổi) đi vào thực tiễn, thúc đẩy phát triển các làng nghề.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.