“Hành tinh thứ 10” có vệ tinh đi kèm

Ông Micheal Brown từ học viện kĩ thuật California nói khám phá này sẽ giúp cho nhóm của ông tìm ra khối lượng hành tinh này một cách chính xác hơn. Hiện tại, hành tinh này được gọi là Xena và vệ tinh sẽ được gọi là Gabrielle cho tới khi các tên chính thức được công bố.

Cả hai “mật mã” này đều xuất phát từ tên các nhân vật trong truyền hình Mĩ, Xena: Warrior Princess. Giáo sư Brown nói trong một thông báo: “Kể từ khi chúng tôi khám phá ra Xena, câu hỏi lớn vẫn luôn đặt ra là liệu nó có vệ tinh hay không,”

“Phát hiện ra vệ tinh thật là thú vị - đó là điều mà các hầu hết các hành tinh khác đều có, cho nên thật tuyệt khi biết hành tinh này cũng vậy.”

Xena (hay còn gọi là 2003 UB313) có quỹ đạo đặc hình elip. Hiện tại nó ở cách 14,5 tỉ km, gấp khoảng 97 lần khoảng cách từ trái đất tới mặt trời. Quỹ đạo của nó cũng nghiêng khoảng 45 độ so với mặt bằng quỹ đạo của các hành tinh khác.

Khám phá mới đã gây ra nhiều tranh cãi về câu hỏi “thế nào là một hành tinh?” Xena có lợi thế về kích cỡ. Với đường kính khoảng 2,800 km, nó rộng hơn sao Diêm vương (2,390 km), sao vẫn được coi là hành tinh từ trước tới nay. Nhưng bên trong Xena thì chưa đủ để thuyết phục những người hoài nghi.

Rất nhiều nhà khoa học tin rằng Xena và sao Diêm vương chỉ là 2 vật thể lớn trong số các vật thể từ đá bay quanh mặt trời ở phía xa của hệ mặt trời vẫn gọi là vành đai Kuiper. Nếu gọi chúng là hành tinh thì điều này sẽ xoá bỏ trạng thái hành tinh của các vật thể khổng lồ gần mặt trời hơn, và cuộc tranh cãi vẫn tiếp diễn.

Việc có vệ tinh có vẻ như không làm tăng thêm cuộc tranh cãi này, vì việc sở hữu vệ tinh không phải là một thuộc tính quan trọng của hành tinh. Cả sao Thuỷ và sao Kim đều không có vệ tinh, trong khi một số thiên thạch khác lại có những khối đá chuyển động xung quanh chúng.

Trên thực tế, giáo sư Brown nói ông đã hi vọng sẽ tìm thấy vệ tinh của Xena vì các vật thể ở vành đai Kuiper đã khám phá được đều có vệ tinh. Gabrielle được quan sát qua kính viễn vọng dài 10m tại đài thiên văn WM Keck vào ngày 10 tháng chín. Nó tồn tại và quay quanh Xena là tất cả điều mà các nhà khoa học biết vào lúc này.

Nhóm nghiên cứu của giáo sư Brown hi vọng sẽ tìm hiểu thêm khi họ quan sát ở kính thiên văn Hubble Space vào tháng 11. Khám phá về Gabrielle sẽ được các nhà khoa học báo cáo chính thức và gửi cho tờ Astrophysical.

Theo BBC