Hàng loạt vụ mất tiền trong tài khoản: Ngăn chặn cách nào?

Những "lỗ hổng"

Hẳn nhiều người còn nhớ vụ việc một chủ thẻ ATM chỉ sau một đêm ngủ, khi thức dậy đã báo bị mất tới vài trăm triệu đồng, hay những chủ thẻ đang ở Việt Nam báo tiền của mình vẫn được “tiêu” ở Singapore... Điều đó khiến không ít người đang sử dụng dịch vụ của ngân hàng lo ngại về những rủi ro liên quan đến thẻ. Với mục đích "không để tiền bốc hơi", nhiều chủ thẻ đã chủ động chuyển tiền từ tài khoản thẻ ATM sang gửi tiết kiệm ngân hàng. Nhưng, không phải cứ gửi tiết kiệm là “thoát” khỏi rủi ro, bởi cách đây không lâu, nhiều chủ nhân của những tài khoản tiết kiệm khổng lồ đã bị mất tiền khi sổ tiết kiệm vẫn đang... nằm trong két của gia đình. Rõ ràng, các dịch vụ ngân hàng đang tồn tại những “lỗ hổng”, nhất là những dịch vụ liên quan đến thẻ. Trong bối cảnh dịch vụ thẻ ngày càng phát triển như hiện nay, trung bình mỗi người dân ở thành phố sở hữu vài chiếc thẻ, từ thẻ ATM đến thẻ tín dụng, những vụ mất tiền như vậy gây nên tâm lý bất an rất đáng lo ngại.

Đối với việc những khách hàng của Agribank liên tục mất tiền trong thời gian gần đây, đại diện đơn vị này cho biết, đã rà soát, khóa 53 thẻ (bao gồm cả thẻ ATM, thẻ tín dụng Visa và Mastercard). Sau quá trình rà soát, có 12 khách hàng bị mất tiền, song, ngân hàng này đã trả tiền cho hầu hết khách hàng, số khách còn lại đang làm thủ tục tra soát để hoàn tiền. Những khách hàng của Agribank khẳng định, hầu hết các giao dịch rút tiền từ tài khoản ATM của họ đều diễn ra vào ban đêm, nên ít người biết, chỉ đến sáng hôm sau mới “tá hỏa” với hàng loạt tin nhắn báo biến động số dư. Ngay cả với những khách hàng kịp gọi điện báo khóa tài khoản, nhưng những khoản tiền trong thẻ ATM vẫn tiếp tục... bốc hơi!

Không chỉ có khách hàng của Agribank mới gặp rủi ro, trước đó, một số khách hàng của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) tại Thái Nguyên bị mất tiền với việc nhận hàng loạt tin nhắn thông báo biến động số dư. Các giao dịch đều diễn ra trong khoảng thời gian từ 2h đến 5h sáng, với khoản tiền rút khoảng 3 triệu đồng/giao dịch cho đến khi toàn bộ số tiền trong tài khoản biến mất.

Ngân hàng - khách hàng đều cần nâng cao tính bảo mật

Theo chuyên gia tài chính - ngân hàng, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu, hệ thống bảo mật của ngân hàng không thể bảo đảm tuyệt đối an toàn. Nhiều ngân hàng đầu tư vào công nghệ thông tin, có hệ thống bảo mật tốt, nhưng các “hacker” luôn đi trước về công nghệ, nên đã tìm ra “lỗ hổng” và lợi dụng để trộm tiền của khách hàng. Do đó, khi sự việc tiền trong tài khoản của khách bị mất, cả ngân hàng và khách hàng cần tìm hiểu kỹ nguyên nhân. Bởi, có một số trường hợp bị mất tiền tại các cây ATM là do khách sơ hở làm lộ thông tin, mật khẩu, tạo điều kiện cho kẻ gian dễ dàng thực hiện hành vi trộm cắp. Đây là lý do chủ quan ngoài ý muốn nên ngân hàng khó ngăn chặn. Còn đối với vụ việc nhiều chủ tài khoản Agribank bị mất tiền liên tục trong đêm xảy ra gần đây, ngay cả khi có khách hàng thông báo cho ngân hàng và yêu cầu đóng tài khoản mà vẫn bị mất tiền thì đây là vấn đề cần nghiên cứu, điều tra sâu hơn về tính bảo mật của ngân hàng.

Cũng theo Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu, thủ đoạn của kẻ gian khi đột nhập vào cây ATM để lấy tiền rất tinh vi. Thông thường, chúng lắp một thiết bị nhỏ tại cửa đẩy thẻ vào, thiết bị này rất mỏng, có camera chụp hình, có thể lưu lại mật khẩu và những thông tin trên thẻ, chỉ với các yếu tố đó kẻ gian đã có thể rút tiền thành công. Do đó, khi đến rút tiền tại các cây ATM, các chủ thẻ cần quan sát kỹ cửa đẩy thẻ vào có gắn thiết bị hay vật lạ không. Để ngăn chặn thiết bị lạ chụp lại tên, mật khẩu, khi đánh mật khẩu, khách hàng nên dùng một tay che lại. Sau khi rút tiền, khách hàng nên lấy sao kê của giao dịch để tiêu hủy, không nên để lại trong máy ATM hoặc bỏ lại, vì kẻ gian có thể thu thập các thông tin trên đó để lợi dụng rút tiền khi có điều kiện.

Một yếu tố quan trọng cho người sử dụng thẻ là nên sử dụng dịch vụ tin nhắn báo biến động số dư tài khoản để thường xuyên nắm bắt các giao dịch. Nếu bỗng dưng nhận được tin nhắn báo giao dịch bất thường, chủ thẻ cần gọi điện đến đường dây nóng của ngân hàng để khóa tài khoản.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định, đối với Việt Nam hay bất kỳ nước nào khi thực hiện thanh toán qua thẻ đều có rủi ro. Để hạn chế mất tiền trong thẻ ATM, cần phải thực hiện các giải pháp nâng cao an toàn bảo mật trong thanh toán thẻ. Ngân hàng Nhà nước đã ban hành những văn bản quy định liên quan đến việc phát hành sử dụng thẻ, hay những quy trình xử lý khi xảy ra những việc như mất thẻ hay lộ thông tin… trên cơ sở đề nghị tra soát của chủ thẻ. Ngân hàng Nhà nước cũng thường xuyên có chỉ đạo để cảnh báo các tổ chức tín dụng quan tâm đến việc bảo đảm an toàn trong thanh toán điện tử nói chung và thanh toán thẻ nói riêng. Khi có những vụ việc xảy ra, các tổ chức tín dụng phải chủ động phối hợp với các đơn vị liên quan để sớm giải quyết, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của khách hàng.