Năm 2016, bà Nguyễn Thị Chiến (ở tổ 34 phường Ngọc Thụy, quận Long Biên) được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích 474,4m2 với mục đích sử dụng là đất ở đô thị, thời hạn sử dụng lâu dài. Tuy nhiên, bà Chiến bất ngờ khi phần ghi chú xác định bà nợ tiền sử dụng đất với số tiền hơn 2,5 tỷ đồng.
Không đồng ý với quyết định này, bà Chiến đã gửi đơn khiếu nại tới nhiều nơi, khẳng định nguồn gốc đất là do cha ông để lại nên không phải nộp tiền sử dụng đất.
Đất có nguồn gốc từ phân chia thừa kế
Theo đơn của bà Nguyễn Thị Chiến, năm 2000, chồng bà là ông Hoàng Văn Đăng (sinh năm 1952, đã mất) được chia thừa kế phần di sản bố mẹ để lại theo Quyết định số 25/QĐHGT của Tòa án nhân dân huyện Gia Lâm là 628,3m2 đất. Năm 2016, UBND quận Long Biên cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (số CE 023638) cho bà Chiến kèm Quyết định số 5808/QĐ-UBND (ngày 15-8-2016), đã xác định nghĩa vụ tài chính bà Chiến phải nộp gồm: Lệ phí trước bạ cho diện tích 474,4m2; nộp tiền sử dụng đất bằng 50% giá đất đối với diện tích 251,9m2 đất ngoài hạn mức; nộp tiền sử dụng đất bằng 100% giá đất đối với diện tích 102,5m2 đất ngoài hạn mức. Tổng nghĩa vụ tài chính bà Chiến phải nộp là hơn 2,5 tỷ đồng.
Không đồng ý với quyết định này, bà Chiến gửi đơn khiếu nại đến UBND quận Long Biên, đề nghị điều chỉnh nghĩa vụ tài chính thành “không phải nộp tiền sử dụng đất”. Căn cứ bà Chiến nêu ra để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình mình là: Gia đình bà đã sử dụng thửa đất trên trước ngày 18-12-1980, được cấp hộ khẩu theo địa chỉ nhà ở và vị trí thửa đất, đất có giấy tờ về quyền sử dụng được tòa án công nhận, đất được ghi trong sổ mục kê và có bản đồ địa chính của xã đo vẽ xác định vị trí, số thửa, có tên người sử dụng là ông Hoàng Văn Đăng và Nguyễn Thị Chiến, đất và thời điểm sử dụng đất trước ngày 18-12-1980 được đại diện các ban, ngành, đoàn thể và nhân dân thôn xóm công nhận...
Giải quyết đơn khiếu nại nêu trên của bà Chiến, UBND quận Long Biên có Quyết định số 8471/ QĐ-UBND ngày 16-12-2021 giữ nguyên quyết định đối với nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất khi cấp giấy chứng nhận cho bà Chiến.
Không đồng ý với quyết định của UBND quận Long Biên, bà Chiến tiếp tục gửi đơn lên thành phố và các cơ quan chức năng. Theo đó, UBND thành phố đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường xác minh nội dung đơn của bà Chiến. Trong Báo cáo số 4806/BC-STNMT-TTr ngày 5-7-2022 của Sở Tài nguyên và Môi trường nêu, di sản thừa kế ông Đăng được hưởng không thể hiện là đất ở, kèm theo các phần đất tự sử dụng ra hố liền kề, thời điểm xây dựng sau ngày 1-7-2006... để xác định đủ điều kiện công nhận quyền sử dụng đất đối với 151m2 đất ở tại đô thị, trong đó có 90m2 đất ở trong hạn mức giao đất ở và 61m2 đất ở vượt hạn mức giao đất ở; phần diện tích đất còn lại được xác định là đất nông nghiệp. Căn cứ kết quả xác minh của Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố ra quyết định giải quyết khiếu nại lần 2, bà Chiến sẽ phải thực hiện nghĩa vụ tài chính nhiều hơn số tiền 2,5 tỷ đồng đã ghi trong giấy chứng nhận.
Không đồng ý với kết luận này, bà Chiến tiếp tục viện dẫn nhiều căn cứ để chứng minh vụ việc của bà đang khiếu nại được quy định tại Khoản 1, 2, 3 Điều 100 Luật Đất đai năm 2013; Khoản 2 Điều 103 Luật Đất đai; Khoản 3 Điều 24 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP để khẳng định đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà không phải nộp tiền sử dụng đất.
Tránh để khiếu nại kéo dài
Tiếp tục giải quyết vụ việc của bà Nguyễn Thị Chiến, ngày 27-2-2023, UBND thành phố tiếp tục giao Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức tiếp công dân, làm rõ tình tiết mới, rà soát hồ sơ vụ việc báo cáo thành phố.
Tuy nhiên, theo người đại diện ủy quyền của bà Chiến, Sở Tài nguyên và Môi trường đã không làm đúng chỉ đạo của UBND thành phố, không tổ chức buổi làm việc có lãnh đạo Sở tham gia nên đại diện của bà Chiến đã đề nghị hoãn buổi làm việc. Đến ngày 15-5-2023, Sở Tài nguyên và Môi trường có Văn bản số 3319/STNMT-TTr báo cáo UBND thành phố về kết quả xác minh, rà soát hồ sơ vụ việc, làm rõ nội dung và tình tiết mới do công dân cung cấp. Tiếp nhận nội dung văn bản này, gia đình bà Chiến càng bức xúc hơn khi cho rằng, Sở Tài nguyên và Môi trường đã không làm rõ được nội dung kiến nghị nêu trong đơn, không làm rõ thông tin, tài liệu tình tiết mới.
Để làm rõ đúng, sai trong nội dung đơn thư của bạn đọc, phóng viên Báo Hànộimới đã đăng ký lịch làm việc với Sở Tài nguyên và Môi trường và sau đó được giới thiệu liên hệ với Thanh tra Sở để thu thập thông tin. Tuy nhiên, nhiều tháng trôi qua cùng nhiều lần liên lạc qua điện thoại, đại diện Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường luôn trì hoãn việc bố trí làm việc với phóng viên (?).
Về đơn khiếu nại của bà Chiến, ở góc độ tư vấn pháp luật, Trung tâm Tư vấn pháp luật Thăng Long (Hội Luật gia Việt Nam) đã gửi văn bản đến UBND thành phố nêu những căn cứ chứng minh bà Chiến không phải nộp tiền sử dụng đất và đề nghị thành phố xem xét một cách khách quan, toàn diện vụ việc.
Với diễn biến vụ việc nêu trên, đề nghị các cơ quan chức năng tiếp tục làm rõ các căn cứ pháp lý, sớm trả lời công dân một cách thỏa đáng, tránh để xảy ra khiếu nại kéo dài.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.