Giải nhiệt bán đảo liên Triều

Nếu như 3 năm trước, chuyến thăm chính thức nước Nga lần đầu tiên của Tổng thống Lee Myung-bak đã tạo bước đột phá bằng thỏa thuận nâng quan hệ hai nước lên tầm đối tác chiến lược, thì chuyến thăm lần này được kỳ vọng sẽ đưa quan hệ Nga - Hàn ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả hơn. Nó được xem như cú hích quan trọng để tạo đà cho các dự án hợp tác giữa hai nước, trong bối cảnh quan hệ kinh tế - thương mại Nga - Hàn ngày càng phát triển.

Hiện tại, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Nga tại châu Á sau Trung Quốc và Nhật Bản. Trong những năm gần đây, kim ngạch thương mại giữa hai nước liên tục gia tăng với tốc độ ấn tượng. Năm 2010, vốn đầu tư của Hàn Quốc vào Nga tăng 30%, vượt 2,6 tỷ USD. Tám tháng đầu năm nay, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái và dự kiến đến hết quý IV sẽ đạt 20 tỷ USD.

Tuy nhiên, mục tiêu chủ yếu và thu hút sự quan tâm nhất trong chuyến thăm của Tổng thống Lee Myung-bak tới Nga lần này là thúc đẩy kế hoạch xây dựng đường ống khí đốt dài hơn 1.100km, trong đó có 700km chạy qua lãnh thổ CHDCND Triều Tiên, nhằm cung cấp 10 tỷ mét khối khí đốt/năm cho Hàn Quốc. Dư luận đang trông đợi dự án năng lượng này sẽ góp phần hạ nhiệt bầu không khí căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên suốt nhiều tháng qua.

Trên thực tế, ý tưởng về đường ống dẫn khí đã được nhen nhóm ngay từ khi hai nước đạt được thỏa thuận phát triển quan hệ đối tác chiến lược năm 2008, tuy nhiên, sự phản đối gay gắt của Triều Tiên vào thời điểm đó khiến cho dự án đầy tiềm năng này tưởng chừng phải xếp vào kho. Tương lai của nó trở nên sáng sủa khi Mátxcơva và Bình Nhưỡng đạt được thỏa thuận trong chuyến thăm của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-Il tới Nga hồi tháng 8 vừa qua.

Xét về khía cạnh kinh tế, có thể nói đây là một dự án 3 bên cùng có lợi. Trong tương lai, Nga có thể bảo đảm thị trường xuất khẩu ổn định trong vòng 30 năm và thu về khoản lợi nhuận lên tới 90 tỷ USD. Con số này đặc biệt có ý nghĩa khi bạn hàng lớn nhất của Nga trong lĩnh vực năng lượng là Liên minh châu Âu (EU) thời gian gần đây đã có những bước đi nhằm giảm vị thế độc quyền khí đốt của Nga trong khu vực. Cái "bắt tay khí đốt" Nga - Hàn sẽ tạo ra một "bến đỗ" mới cho dòng chảy năng lượng từ quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới. Trong khi đó, Hàn Quốc có thể giảm chi phí vận chuyển 1/3 so với chi phí vận chuyển thông thường bằng đường tàu biển, tương đương từ khoảng 464 triệu USD đến khoảng 927 triệu USD mỗi năm. Còn với CHDCND Triều Tiên, đồng ý tham gia dự án, bên cạnh việc có thể được Nga xóa 90% khoản nợ, Bình Nhưỡng có thể thu được hơn 100 triệu USD hằng năm nhờ phí trung chuyển - một cơ hội mới để cải thiện nền kinh tế vốn trì trệ trong nhiều năm.

Quan trọng hơn, sự gắn kết về lợi ích được kỳ vọng sẽ làm giảm bớt hiềm khích giữa hai miền Triều Tiên, tạo sinh khí ngoại giao mới tại Đông Bắc Á. Cầu nối về kinh tế cũng là cơ sở để hai nước gạt bỏ những nghi ngờ, từng bước xây dựng lòng tin và sự ổn định trên bán đảo liên Triều.

Trong bối cảnh Mỹ và Triều Tiên đang xúc tiến gặp gỡ song phương, dự án khí đốt do Nga đề xuất sẽ trở thành chất xúc tác quan trọng nhằm thúc đẩy hợp tác và hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Điều này không chỉ khẳng định vai trò không thể thiếu của Nga trong tiến trình đàm phán sáu bên về hạt nhân của CHDCND Triều Tiên mà còn cho thấy ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Mátxcơva ở khu vực Đông Bắc Á.