''Gặp nhau trên đỉnh Trường Sơn''

Sinh thời, nhạc sĩ Hoàng Hà từng kể: Năm 1970, ông được Đài Tiếng nói Việt Nam biệt phái sang giúp Đài Phát thanh Pathet Lào. Ông xúc động trước tình cảm chân thành, thân thiết như anh em một nhà giữa người lính quân giải phóng Lào với bộ đội Việt Nam, những người luôn cùng chung một chiến hào chiến đấu giải phóng đất nước. Trở về Hà Nội, ông hoàn thành bài hát “Gặp nhau trên đỉnh Trường Sơn” với giai điệu trữ tình, âm hưởng dạt dào mênh mông, khoáng đạt: “Trường Sơn, mây núi bao la/ Lối quân đi bước mòn sỏi đá/ Trường Sơn, hai nước chúng ta đã ghi tạc nghĩa tình từ xưa/ Ôi! Bao thân thương bước chân vượt rừng ta đi/ điệp trùng đồng chí”…

Bài hát khẳng định tình hữu nghị thủy chung son sắt giữa hai dân tộc và hai quân đội Việt - Lào, quyết tâm sát cánh bảo vệ, xây dựng đất nước: “Đường dài chiến đấu ta đánh Mỹ, cất cao tiếng ca/ Trường Sơn bao la/ Cao như quyết tâm ta diệt thù/ Việt Lào một lòng như sắt đá/ Quê hương như vẫy gọi từ hai miền vách núi/ Việt Lào chung đường tiến tới/ Ấm lửa đoàn kết càng yêu đời”.

Nhạc sĩ Hoàng Hà (1929-2013) tên thật là Hoàng Phi Hồng, sinh tại Hà Nội. Ông mồ côi cha từ nhỏ, 13 tuổi ông làm công nhân xưởng in. Năm 1945, ông tham gia cách mạng, là Tổng phụ trách thiếu niên Yên Lãng (Phúc Yên), sau đó công tác tại Đảng bộ Phúc Yên. Năm 1962, ông học Trường Âm nhạc Việt Nam, làm công tác biên tập âm nhạc tại Đài Tiếng nói Việt Nam.

Nhạc sĩ Hoàng Hà nổi tiếng với các ca khúc: “Ánh đèn cầu Việt Trì”, “Cùng hành quân giữa mùa xuân” (Bút danh Cẩm La), “Đất nước trọn niềm vui”, hợp xướng 4 chương “Côn Đảo” (cùng viết với Hoàng Lương), “Con mèo ra bờ sông” (nhạc thiếu nhi). Nhưng có lẽ tác phẩm xuất sắc nhất là ca khúc “Đất nước trọn niềm vui” được ông viết đêm 26-4-1975.

Nhạc sĩ Hoàng Hà được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất; Huân chương Kháng chiến hạng Hai, hạng Ba; được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học - nghệ thuật (2017) cho các tác phẩm hợp xướng “Côn Đảo”, “Gặp nhau trên đỉnh Trường Sơn”, “Cùng hành quân giữa mùa xuân”, “Đất nước trọn niềm vui”, “Tiếng rừng dương”.